روزنامه هم‌میهن نوشت: تقارن محرم امسال با تجاوز به خاک میهن و تهدید موجودیت ایران از جهت رفتار مردم بسیار مهم و آموزنده است.

درحالی‌که برخی تندروها در روی کاغذ و صفحه مجازی در حال ایجاد تعارض میان دو مفهوم ملت و امت و یا دینداری و وطن‌دوستی هستند، مداحان و مردم عزادار و حتی مداحان رسمی نیز دست به کار نوآوری شده‌اند و ترکیبی از عزاداری و میهن‌دوستی را عرضه کرده‌اند و اتفاقاً مورد استقبال عزاداران هم قرار گرفته است.

در واقع، مردم نه‌تنها تعارضی میان این دو مفهوم نمی‌بینند بلکه آنها را کاملاً هماهنگ و در یک سو ارزیابی می‌کنند. این‌گونه تعارض‌سازی‌ها کار کسانی است که نه دین‌دار واقعی هستند و نه حتی اندکی حس میهن‌دوستی دارند.

آنان کسانی هستند که اگر منافع‌شان اقتضا کند شعار امت‌گرایی را می‌دهند و درعین‌حال و همزمان مهاجران مسلمان و زحمتکش به کشور را بدون بررسی تحقیر و اخراج می‌کنند. آنان در همان زمان که چنین شعارهایی می‌دهند، هنگام تصویب قانون مشاغل حساس، تابعیت خارجی فرزند را هم مانع از اشتغال به مدیریت‌های حکومتی می‌دانند. 

این رفتار نشانه چیست؟ این رفتار نشان داد که بسیاری از دوگانه‌هایی که تاکنون تبلیغ می‌شده است، حداقل از نظر عموم مردم جعلی و ساختگی است. مردم در زندگی روزمره خود بر حسب عقل سلیم و خدادادی خود درکی از مذهب و وطن و زندگی دارند که آنها را به نحوی سازگار با هم جمع می‌کنند.

این دشمنان ملت هستند که برای شعبه‌شعبه کردن مردم چنین دوگانه‌هایی را جعل می‌کنند و به جان مردم می‌افتند. اتفاقاً اشتباه آنان در این است که خود را در مقام دفاع از دین قرار می‌دهند و با میهن‌دوستی مخالفت می‌کنند و آن را شرک یا شبه‌شرک یا شرک پنهانی می‌دانند و گمان می‌کنند که مردم در این دوگانه طرف دین تبلیغ‌شده از سوی آنان را می‌گیرند؛ غافل از اینکه عکس این اتفاق می‌افتد.

همچنان که تاکنون هم همین بود و این اشتباهی بود که رژیم گذشته نیز مرتکب شد و کوشید با برجسته کردن ملی‌گرایی باستانی به جنگ دینداری برود و مردم واکنش کاملاً مغایر با هدف آن دولت بروز دادند و به دینداری سیاسی گروئیدند.

اکنون هم برخی تندروها با استناد به نظریات مرحوم آقای مصباح می‌کوشند که تفسیری غیرمتعارف از دینداری و اسلام ارائه کنند و ایران و میهن‌دوستی را به حاشیه ببرند. نه‌تنها این موضوع بلکه مسئله حجاب و خیلی از رفتارها و ارزش‌های دیگر را هم صفر و یکی می‌کنند؛ با این خیال باطل که میل مردم میان این دوگانه‌ها، به‌سوی یگانه مورد نظر آنان باشد.

ولی به دلیل ناآشنایی با روانشناسی جمعی، نمی‌دانند که مردم اغلب بر اساس این قاعده مشهور رفتار می‌کنند که انسان از چیزی که منع شود، به آن حریص‌تر می‌شود. بنابراین، باید درس گرفت و دور دوگانه‌سازی‌های موجود را خط کشید. این مردم بیش از هزار سال است که دین‌دار هستند و دین خود را هم از تندروها یا پدران آنان‌ نگرفته‌اند. سهل است که دینداری مردم با دینداری این جماعت متظاهر بیگانه است.

می‌گویند فردی بسیار زشت و با قیافه ترسناک کودکی را در آغوش گرفته بود و کودک به‌شدت گریه می‌کرد و مرد می‌کوشید او را آرام کند ولی نمی‌توانست. تا اینکه شخصی آمد و کودک را از او گرفت و بر زمین گذاشت و کودک بلافاصله آرام شد. گفت او از چهره تو می‌ترسید. درسی که می‌توان و باید گرفت، این است که جایگاه متولیان خودخوانده دینداری را از تندروها بگیرید و اجازه دهید که دین در جایگاه واقعی خود قرار گیرد و کارکرد اصلی خود را که آرامش‌ دادن به مردم و ترویج معنویت است، ایفا کند. زمان زیادی است که این دو ویژگی را تندروها از مردم بی‌گناه ایران دریغ داشته‌اند.