خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- حامد عرب زاده: جزیره خارگ، نماد ایستادگی و مقاومت ملت ایران در روزهای سخت جنگ و تحریم، این روزها با چالشی تلخ مواجه است؛ بیکاری گسترده در میان جوانان بومی، در سایه حضور چند دهه‌ای صنایع عظیم نفت و پتروشیمی.

این جزیره که همواره در حافظه ملی ایرانیان با نام پایداری، فداکاری و حضور در خط مقدم صادرات انرژی شناخته می‌شود، امروز درگیر یک بی‌عدالتی مزمن است. مردمی که سال‌ها زیر آتش دشمن، چرخه اقتصاد کشور را زنده نگه داشتند، امروز نظاره‌گر توسعه‌ای هستند که بی‌آنکه به آن‌ها توجهی داشته باشد، از کنارشان عبور می‌کند.

خارگ تنها یک جزیره در خلیج فارس نیست؛ خارگ حافظه زنده‌ای از دهه‌ها مقاومت ملی است. در سال‌هایی که حمله‌های پیاپی دشمن امنیت کشور را تهدید می‌کرد، خارگ ماند. نیروهای بومی، کارگران محلی، مردم ریشه‌دار این خاک، با دستان خالی و دل‌های پر از ایمان، تأسیسات نفتی را زنده نگه داشتند تا چرخ اقتصاد کشور متوقف نشود.

اما اکنون، سال‌ها پس از پایان جنگ، سکوتی سنگین بر سرنوشت جوانان خارگی سایه انداخته است. صدای آن‌ها در میان سازه‌های فلزی و دفاتر رسمی شرکت‌ها، به جایی نمی‌رسد. گویی تاریخی که به برکت ایستادگی آنان نوشته شد، در دفتر تصمیم‌گیران گم شده است.

نفت هست؛ اشتغال نیست

شرکت‌های بزرگ نفتی، پتروشیمی و صدها پیمانکار، در خارگ حضور دارند و فعالیت گسترده‌ای انجام می‌دهند. این حضور اما، آن‌گونه که باید و شاید، نتوانسته در زندگی مردم بومی نقش مؤثری ایفا کند. جوانان تحصیل‌کرده و متخصص جزیره، اغلب در حاشیه مانده‌اند و فرصت‌های شغلی در دستان افرادی‌ست که نه به زبان محلی آشنا هستند، نه با زیست‌فرهنگ جزیره پیوندی دارند.

آنچه مردم خارگ را آزار می‌دهد، تنها بیکاری نیست؛ احساس بی‌توجهی، نادیده گرفته شدن و توسعه‌ای است که با آنان نسبتی ندارد. این در حالی‌ست که حضور این صنایع، بدون پایداری اجتماعی و بومی‌سازی نیروها، محکوم به فرسایش است.

قانون باید اجرا شود؛ نه دور زده شود

امام‌جمعه خارگ در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ضمن انتقاد از روندهای تبعیض‌آمیز و غیرشفاف در حوزه اشتغال شرکت‌های نفتی و پتروشیمی مستقر در جزیره، خواستار ورود نهادهای امنیتی و نظارتی به ماجرای جذب نیرو شد و گفت: اشتغال جوان خارگی، نه امتیاز بلکه یک حق قانونی است و اجازه نخواهیم داد این حق قربانی لابی‌گری و سهم‌خواهی شود.

حجت‌الاسلام محمود کارگر اظهار کرد: خارگ تنها یک جزیره نفتی نیست، خارگ سنگر مقاومت اقتصادی ایران است. مردمی که در سال‌های سخت جنگ، زیر باران آتش ماندند و شیرهای صادرات نفت را باز نگه داشتند، امروز با بیکاری فرزندان‌شان مواجه‌اند. این وضعیت، عادلانه و قابل‌قبول نیست.

متأسفانه برخی نیروهای غیربومی را بدون طی مراحل قانونی وارد جزیره می‌کنند و جوانان متخصص بومی را نادیده می‌گیرند وی با اشاره به استقرار صنایع بزرگ نفتی، گازی و پتروشیمی در خارگ گفت: ما در کنار صنعتی ایستاده‌ایم که باید محور اشتغال و توسعه باشد؛ اما متأسفانه برخی نیروهای غیربومی را بدون طی مراحل قانونی وارد جزیره می‌کنند و جوانان متخصص بومی را نادیده می‌گیرند.

امام‌جمعه خارگ با تأکید بر ضرورت اولویت دادن به نیروی بومی افزود: اشتغال جوان خارگی خط قرمز ماست. قانون می‌گوید اولویت با بومی است.

وی ادامه داد: متأسفانه خبرهایی می‌رسد که در سکوت کامل، گروهی از افراد بدون اطلاع عمومی و فرآیند قانونی جذب شده‌اند. این رفتار هم خلاف عدالت است و هم باعث جریحه‌دار شدن اعتماد عمومی. نمی‌پذیریم فرصت‌های شغلی این مردم، پشت درهای بسته تصمیم‌گیری شود.

انتقاد از روندهای ناعادلانه جذب نیرو

رئیس شورای اسلامی شهر خارگ در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ضمن انتقاد از روندهای ناعادلانه در جذب نیروی انسانی از سوی شرکت‌های مستقر در جزیره گفت: اشتغال جوانان بومی باید در صدر اولویت‌های مدیریتی قرار گیرد.

لطف‌الله علی‌پور اظهار کرد: خارگ با سابقه‌ای پرافتخار در دفاع مقدس و نقش بی‌بدیل در اقتصاد ملی، شایسته آن است که فرزندانش در توسعه آن نقش‌آفرین باشند، نه تماشاگر. متأسفانه در ماه‌های اخیر خبرهایی مبنی بر جذب نیرو از خارج جزیره، بدون اطلاع‌رسانی عمومی و خارج از ضوابط، به گوش می‌رسد که جای نگرانی جدی دارد.

وی افزود: ده‌ها جوان توانمند، تحصیل‌کرده و متخصص در خارگ منتظر یک فرصت هستند، اما در عمل اولویت به افرادی داده می‌شود که نه بومی‌اند و نه شناختی از شرایط زیستی و فرهنگی جزیره دارند.

علی‌پور از ارائه پیشنهاد شورای شهر برای تشکیل «ستاد نظارت بر اشتغال بومیان جزیره خارگ» خبر داد و گفت: این ستاد با حضور نمایندگانی از استانداری، دستگاه‌های نظارتی، امام‌جمعه، شورا، بخشدار و نمایندگان مردم، می‌تواند بر فرآیندهای جذب نظارت داشته باشد.

رئیس شورای شهر خارگ با اشاره به وظیفه اجتماعی شرکت‌ها تصریح کرد: همان‌طور که این صنایع از ظرفیت‌های جغرافیایی و امنیتی خارگ استفاده می‌کنند، موظف‌اند پاسخگوی نیازهای اجتماعی و انسانی مردم این جزیره نیز باشند. سرمایه اجتماعی صنعت، وابسته به اعتماد مردم است؛ و این اعتماد با بی‌توجهی به اشتغال جوانان بومی از بین می‌رود

سهم مردم از توسعه؛ یک مطالبه روشن

یکی از بانوان بومی جزیره خارگ با انتقاد از وضعیت استخدام در شرکت‌های مستقر در جزیره، گفت: با وجود داشتن مدرک دانشگاهی و سابقه کار، تاکنون هیچ فرصتی برای اشتغال در شرکت‌های نفتی و پتروشیمی به من داده نشده است.

کرمی، از ساکنان بومی خارگ، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: من کارشناسی کامپیوتر دارم، دوره‌های تخصصی کامپیوتر و مدیریت صنعتی را گذرانده‌ام، اما هر بار که برای شغل اقدام می‌کنم، می‌گویند نیرو از بیرون آمده یا قبلاً تعیین شده است. احساس می‌کنم اصلاً ما را نمی‌بینند.

وی افزود: در همان شرکتی که آلایندگی آن را سالهاست ما تحمل می‌کنیم، چند نیروی تازه‌وارد را از شهرهای دیگر استخدام کرده‌اند، اما حتی یک بار هم رزومه ما را بررسی نکردند. سوال من این است: اگر سهم ما در خانه خودمان نیست، پس کجاست.

یکی از جوانان بومی خارگ با گلایه از بی‌عدالتی در روند جذب نیرو در جزیره گفت: با مدرک مهندسی نفت و دوره‌های تخصصی، مدت‌هاست جویای کار هستم، اما شرکت‌ها، نیروی غیربومی را ترجیح می‌دهند.

کیامرثی، از جوانان بومی و متولد خارگ، به خبرنگار مهر گفت: سال‌ها تلاش کردم، درس خواندم، مدرک گرفتم، تخصص پیدا کردم، اما در همه این سال‌ها حتی یک دعوت‌نامه برای مصاحبه از شرکت‌های بزرگ جزیره نداشتم.

وی افزود: هیچ‌کس نمی‌خواهد سهم دیگران را بگیرد، ما فقط می‌خواهیم سهم قانونی و انسانی خودمان را داشته باشیم. ما اهل این خاکیم، در این گرما و شرایط سخت بزرگ شده‌ایم، می‌خواهیم در همین سرزمین کار کنیم و آینده بسازیم.

توسعه بدون مردم، توسعه نیست

از نهادهای مسئول انتظار می‌رود در بازنگری سیاست‌های جذب و اشتغال، اولویت واقعی و نه شعاری برای جوانان بومی در نظر گرفته شود. نظارت بر عملکرد شرکت‌ها، ایجاد سازوکارهای شفاف و حرکت به سمت بومی‌سازی نیروی انسانی، ضرورتی انکارناپذیر است. اگر این جزیره قرار است همچنان تپنده‌ترین نقطه انرژی کشور باشد، باید صدای مردمش نیز شنیده شود.