آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی تسنیم اعلام کرد: در سال 1404 علی‌رغم تشریح کامل وضعیت به مقامات اجرایی صنعت خودرو و سیاستگذاران این حوزه، اتفاق مثبت و خاصی رخ نداده است.

 او تصریح کرد که در دو ماه اول سال، میزان مطالبات معوق صنعت قطعه‌سازی نسبت به قبل تغییر محسوسی نداشته و بیش از 40 هزار میلیارد تومان مطالبات معوق تعیین تکلیف نشده وجود دارد، در حالی که کل مطالبات زنجیره تامین خودروسازی کشور به بیش از 110 هزار میلیارد تومان می‌رسد.

محبی‌نژاد اظهار داشت: یکی از اتفاقات امسال، اختصاص بیش از 2 میلیارد دلار ارز به واردات خودرو است که البته این اقدام را مثبت می‌داند، اما با توجه به محدودیت منابع ارزی، اولویت باید به تولید داخلی اختصاص یابد.

چالش‌های کلان صنعت خودرو و خصوصی‌سازی

او اعلام کرد:چالش‌های اصلی صنعت خودرو فراتر از سیاست‌گذاری کلان و مدیریت خصولتی بنگاه‌هاست.

به گفته وی، ایران خودرو پس از سال‌ها با واگذاری مدیریتش به بخش خصوصی روبرو شد، اما سهام این شرکت تغییر نکرد و تنها حق رأی سهام دولت به بخش خصوصی منتقل شده است.

محبی‌نژاد افزود که خصوصی‌سازی سایپا نیز در سال جدید در دستور کار قرار دارد.

دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه خاطرنشان کرد: مشکلات کلان سیاست‌گذاری، دخالت دولت در صنعت خودرو و نداشتن سند چشم‌انداز روشنی که افق آن پایان سال 1404 است، به همراه مشکلات نقدینگی، تخصیص ارز و ثبت سفارشات، زنجیره تامین را با مشکلات جدی مواجه کرده است.

او با اشاره به اینکه کمتر از 30 درصد ارز اختصاص‌یافته به صنعت خودرو صرف تولید داخلی می‌شود، اعلام کرد: بقیه منابع صرف واردات خودروهای سی‌کی‌دی، سی‌پی‌یو و قطعات منفصله خودروهای تجاری می‌شود که به معنای آن است که بخش عمده‌ای از ارز تخصیصی به صنعت خودرو، صرف واردات می‌شود نه تولید داخلی.

مشکلات سامانه ثبت سفارش و تخصیص ارز

محبی‌نژاد تأکید کرد: سامانه پیچیده و چندمرحله‌ای بارگذاری برنامه تولید و ثبت سفارش، روند تولید را بسیار کند و دشوار کرده است و در بسیاری موارد، قطعه‌سازان برای تأیید برنامه‌های خود با مشکل مواجه هستند، همچنین وزارت صمت قول داده است تا پایان مردادماه این مشکل را به طور موقت برطرف کند.

او افزود: ناترازی انرژی نیز یکی دیگر از مشکلات اصلی است و تأمین برق، گاز و گازوئیل مورد نیاز تولید با چالش‌های جدی روبروست، به ویژه با وجود قاچاق گسترده گازوئیل و قیمت‌های بسیار بالا.

به گفته دبیر انجمن صنایع همگن، منابع انسانی نیز به دلیل نبود چشم‌انداز روشن و سند راهبردی، با مشکلاتی مانند مهاجرت نیروی کار مواجه است. او تأکید کرد: در سالی که باید به سرمایه‌گذاری و تولید اختصاص یابد، سیاست‌های فعلی نه تنها باعث جذب سرمایه نمی‌شود بلکه موجب فرار سرمایه از بخش تولید شده است.

وی با اشاره به نامه‌ای که اعضای هیئت مدیره انجمن به سران قوا ارسال کرده‌اند، اعلام کرد: اگر تصمیمات قطعی و ریل‌گذاری درست برای صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی اتخاذ نشود، روند فعلی به بیراهه خواهد رفت و نیازمند مواضع متحد و تصمیمات لازم‌الاجرا برای همه نهادهای دخیل در این صنعت هستیم.

محبی‌نژاد درباره وضعیت بدهی خودروسازان به زنجیره تامین توضیح داد: قیمت‌گذاری دستوری محصولات موجب زیان سنگین و انباشت بدهی بیش از 250 هزار میلیارد تومان شده است که این بدهی‌ها باعث شده سرمایه در گردش خودروسازان ذوب شود و در قالب سوبسید سیاه در قیمت درب کارخانه توزیع گردد.

او افزود: در شرایط کنونی، خودروسازان مجبور به آینده‌فروشی با ابزارهای مختلف مالی شده‌اند که باعث شده نه تنها نقدینگی جدید جذب نشود، بلکه منابع موجود نیز پیش‌خور شود.

دبیر انجمن صنایع همگن تأکید کرد: روند افزایش مطالبات معوق از سال 1398 تا پایان سال 1403 بسیار نگران‌کننده است و زنجیره تامین توان ادامه فعالیت با این حجم از مطالبات را ندارد.

او همچنین بیان داشت: ظرفیت تولید خودرو و قطعه‌سازی کشور بسیار بیشتر از برنامه‌های فعلی است، اما به دلیل محدودیت‌های تخصیص ارز و پیچیدگی‌های سامانه ثبت سفارش، بخش بزرگی از این ظرفیت بلااستفاده باقی مانده است که خود موجب زیان‌های متعدد اقتصادی شده است.

سامانه ثبت سفارش معیوب و پیچیده است

محبی‌نژاد در خصوص مشکلات تخصیص ارز به تولیدکنندگان داخلی گفت: فرآیند ثبت سفارش بسیار پیچیده است و مراحل متعددی از جمله تأیید برنامه تولید در سازمان‌های استانی و وزارت صمت باید طی شود، اما سامانه‌های موجود دارای ایرادات سیستمی و اختلالات اینترنتی هستند که روند را کند کرده است.

او اظهار داشت: با وجود قول وزارت صمت برای رفع موقت مشکل تخصیص ارز تا پایان مرداد، هنوز بانک مرکزی به اندازه کافی ارز تخصیص نمی‌دهد و این موضوع منجر به توقف چندین ماهه تأمین ارز برای قطعه‌سازان شده است.

دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه در پاسخ به اینکه آیا مشکلات ثبت سفارش ناشی از ایرادات فردی یا سیستمی است، اعلام کرد: مشکل اصلی سیستمی است و هرچند افراد مجری این سیستم بهترین عملکرد را دارند، اما سیستم معیوب است و باید اصلاح شود، درواقع وزارت صمت در اجرای این سیستم معیوب، بهترین بوده است و در بدترین شرایط سیستم، توانسته‌اند بهترین تلاش‌ها را انجام دهد.

او افزود: تخصیص 30 درصدی ارز به تولید داخل بدون در نظر گرفتن تفاوت نیاز قطعه‌سازان کوچک و بزرگ، روند تخصیص را ناعادلانه و ناکارآمد کرده است.

محبی‌نژاد در پایان تأکید کرد: اصلاح سیستم ثبت سفارش و تخصیص ارز ضروری است و با همکاری فعالان این صنعت می‌توان این اصلاحات را به انجام رساند تا شرایط تولید داخلی بهبود یابد.

انتهای پیام/