نوسان قیمتها، بازار خودرو را به رکود کشانده است
اقتصاد ایران: اختلاف میان سیاستگزار خودرو و شرکت خودروساز بر سر قیمت فروش در شرایطی طی روزهای اخیر بالا گرفته که طی سالهای گذشته قیمتگذاری دولتی، همواره با حواشی زیادی همراه بوده است. حاشیههایی که بسیاری آن را سناریویی از پیشطراحیشده برای کاهش تبعات اجتماعی تعدیل قیمتها میدانند.
گرچه این حاشیهها همچنان در صدر اخبار قرار دارند، اما برای بسیاری از مخاطبان، این دست واکنشها و اظهارنظرها تکراری و آشناست؛ چراکه در سالهای گذشته نیز هر بار بحث اصلاح قیمت مطرح شده، چالشهایی مشابه در فضای رسانهای ایجاد شده است. در این میان برخی معتقدند حواشی و درگیریهای پیش از اصلاح قیمت تلاشی برای کنترل تبعات اجتماعی تصمیمی است که از پیش اتخاذ شده است.
آخرین قیمتگذاری خودرو به ۲۸ آبان سال گذشته بازمیگردد. اما در همان زمان نیز پس از چندی خودروسازان دوباره موضوع اصلاح قیمت را پیش کشیدند. دلیل این موضوع حذف ارز نیمایی و شناورسازی ارز تجاری بود که باعث شد اثر رشد قیمت تا حد زیادی از بین برود و هزینههای خودروسازان بهشدت افزایش یابد. با شروع سال جدید نیز آنها انتظار داشتند اصلاح قیمت انجام شود.
با این حال با گذشت دو ماه و نیم از سال جاری هنوز خبری از رشد قیمت نیست. اما طی یک هفته گذشته شاهد افزایش حواشی در این رابطه بودیم. نقطه شروع ماجرا اوایل هفته پیش بود که مدیرعامل ایرانخودرو اعلام کرد هیاتمدیره این شرکت تصمیم بهعرضه برخی محصولات در بورس کالا گرفته است.
همچنین اخباری نیز منتشر شد مبنی بر اینکه خودروسازان اعلام کردهاند بهدلیل عدماصلاح قیمت خودرو، فروش محصولات خود را متوقف میکنند.
شورایرقابت سریعا نسبت بهموضوع عرضه خودرو در بورس کالا واکنش نشان داده و اعلام کرد مجوزی برای این موضوع صادر نکرده است.سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان نیز با کمی تاخیر واکنش مشابهی داشت.
چند روز پیش در پی بازرسی نمایندگان سازمان حمایت از پارکینگ ایرانخودرو، حسین فرهیدزاده، رئیس این سازمان اعلام کرد که بررسیها پیرامون انباشت خودروساز در پارکینگهای ایرانخودرو آغاز شده و احتمال احتکار در صورت اثبات، با برخورد تعزیراتی همراه خواهد بود.
بهگفته وی بر اساس آمارهای شرکت ایرانخودرو، در حال حاضر این شرکت حدود ۱۰هزار دستگاه تعهد معوق دارد، ۸ هزار خودرو در پارکینگها انباشته شده و حدود ۱۹۵ هزار دستگاه تعهد جاری شرکت است. اولتیماتوم دیگری هم که سازمان حمایت بهخودروسازان داد، در مورد عرضه خودرو در بورس کالا و همچنین رشد قیمت بود.
رئیس سازمان حمایت اعلام کرد که شورایرقابت همچنان مخالف عرضه خودرو در بورس کالا است؛ بنابراین سیاستگزار خودرویی، اختیار فروش از این مسیر را از خودروساز سلب کرده است.
وی در مورد اصلاح قیمت نیز هشدار داد که «هیچ شرکتی، حق افزایش قیمت ندارد، مگر اینکه قیمتهای جدید از فرآیند مورد تایید شورایرقابت عبور کرده باشد؛ در این فرآیند ابتدا باید کار کارشناسی انجام و درنهایت هم از مجاری قانونی ابلاغ شود. اگر این فرآیند طی نشود، حتما مشمول برخورد تعزیراتی خواهد بود.»
اما ایرانخودرو نیز در سامانه کدال متن نامهای را منتشر کرد که این شرکت به رئیس سازمان بورس ارسال کرده و در آن اعلام شده بود که در صورت عدماصلاح قیمت، هیاتمدیره شرکت دست بهاعلام قیمتهای جدید خواهد زد. در متن این نامه آمده بود: «چنانچه ابلاغ قیمتها بیش از این دچار تاخیر شود به منظور حفظ حقوق سهامداران و رعایت مقررات آن سازمان محترم، این شرکت در چارچوب مصوبات شورایرقابت نسبت به محاسبه قیمت و تصویب در هیاتمدیره و افشای آن اقدام خواهد کرد.»
پس از آن ایرانخودرو اطلاعیه دیگری را در سامانه کدال منتشر و اعلام کرد که نرخنامه جدید خودرو توسط سازمان حمایت به وزارت صمت ارسال شده است.
با این اطلاعیه، خودروساز توپ را بهزمین وزارت صمت انداخت؛ چراکه سازمان حمایت وظیفه محاسبه قیمت را انجام داده و این وزارت صمت است که قیمتها را اعلام نمیکند. این در شرایطی است که معاون صنایع ماشینآلات و تجهیزات وزارت صمت در همایش اخیر قطعهسازان تاکید کرده بود که این وزارتخانه بهدنبال اعمال اصلاحات قیمتی در بازار خودرو در خردادماه است و همچنین اعلام کرده بود که وزارت صمت با قیمتگذاری دستوری مخالف است؛ اما مشکل این است که ۲۹ نهاد در حوزه خودرو تصمیمگیری میکنند.
روند قیمتی پرنوسان در بازار خودرو
خودروهای داخلی روز گذشته رشد بهای یک تا ۶۵ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که ری را (۱۴۰۴) با ۶۵ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۷۱۵ میلیونتومان، شاهین اتومات پلاس (۱۴۰۴) با ۴۰ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۳۲۶ میلیونتومان، پژو ۲۰۷ اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۱۹ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۴۹ میلیونتومان، نیسان آپشنال (دریچهبرقی) (۱۴۰۴) با ۹ میلیونتومان افزایش ۷۴۹ میلیونتومان و دنا پلاس توربو ۶ دنده (۸۵ گانه) (۱۴۰۴) با ۷ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۹ میلیونتومان قیمتگذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد رشد بهای ۱۰ تا ۴۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که هایما S۸ (۱۴۰۴) با ۴۰ میلیونتومان افزایش ۲ میلیارد و ۱۹۰ میلیونتومان، ریسپکت پرایم تیپ ۲ (۱۴۰۴) با ۳۰ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۷۳۰ میلیونتومان، اکستریم VX (۲۰۲۳) با ۳۰ میلیونتومان افزایش ۴ میلیارد و ۸۸۰ میلیونتومان، امویام X۳۳ کراس اتومات (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۳۱۰ میلیونتومان و فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۴) با ۱۵ میلیونتومان افزایش ۳ میلیارد و ۱۴۵ میلیونتومان خرید و فروش شدند.
از طرفی در گروه خودروهای وارداتی شاهد افت بهای ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که ارزش تویوتا bz۴X ۶۱۵ پرو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۵ میلیارد و ۲۵۰ میلیونتومان، تویوتا کرولا کراس هیبرید ۲۰۰۰ سیسی (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۴ میلیارد و ۲۵۰ میلیونتومان، هوندا HR-V eHEV (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۵ میلیارد و ۸۵۰ میلیونتومان و ونوسیا V Online DD-i (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیونتومان رسید.