به گزارش سلامت نیوز به نقل از تسنیم، در حالی که زورگیری، تهدید با سلاح سرد، و درگیری‌های خشونت‌آمیز در خیابان‌ها بار دیگر نگاه‌ها را متوجه پدیده «اوباش‌گری» کرده، متخصصان روانشناسی هشدار می‌دهند که بسیاری از این افراد دچار یک اختلال بالینی جدی هستند که باید به جای فقط برخورد انتظامی، با نگاهی پیشگیرانه و روان‌درمانگرانه هم با آن مواجه شد.

دکتر حسین ابراهیمی‌مقدم، استاد روان‌شناسی و متخصص بالینی، معتقد است که بسیاری از افرادی که دست به رفتارهای خشن می‌زنند، دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) هستند؛ اختلالی که با بی‌رحمی، بی‌احساسی، دروغ‌گویی، و ناتوانی در احساس گناه یا پشیمانی شناخته می‌شود.

بی‌احساسی و بی‌منطقی؛ ترکیب خطرناک ASPD

ابراهیمی‌مقدم می‌گوید:«افراد دارای این اختلال نه تنها از آسیب رساندن به دیگران ناراحت نمی‌شوند، بلکه گاهی به آن افتخار هم می‌کنند. وقتی از آن‌ها می‌پرسید چرا دزدی کردی، ممکن است پاسخ دهند: "خب چون آنجا پول بود!"»

این گروه از افراد معمولاً با رفتارهای غیرمنطقی، تصمیمات تکانشی، و خشم ناگهانی شناخته می‌شوند. اقدامات آن‌ها گاه فاقد هدف مشخصی است و بیشتر از آن‌که سودطلبانه باشد، حاصل یک خلأ روانی و اختلال در ساختارهای شخصیتی است.

ریشه در کودکی؛ وقتی درد از مدرسه شروع می‌شود

پزشکان معتقدند که علائم اختلال ضد اجتماعی از سنین پایین و در قالب اختلال سلوک بروز پیدا می‌کند. نشانه‌هایی مانند:

• فرار از مدرسه

• دروغ‌گویی مکرر

• تخریب اموال

• پرخاشگری

• دزدی‌های کوچک

در صورت بی‌توجهی، این رفتارها در بزرگسالی به اقدامات مجرمانه و غیرقابل کنترل تبدیل می‌شوند.«بسیاری از اراذل و اوباش امروز، قربانیان نادیده گرفته شده دیروز هستند.»

مواد مخدر، الکل و تشدید خشونت

اختلال شخصیت ضد اجتماعی، وقتی با مصرف الکل یا مواد مخدر ترکیب می‌شود، به ترکیبی خطرناک و غیرقابل پیش‌بینی تبدیل می‌شود. به گفته دکتر ابراهیمی‌مقدم، این افراد در حالت عادی هم به سختی احساس پشیمانی دارند و زمانی که تحت تأثیر مواد قرار بگیرند، ممکن است دچار توهم یا خشونت‌های بی‌دلیل شوند.

نمایش قدرت و جلب توجه؛ زبان مشترک اوباش

یکی از رفتارهای رایج در میان این افراد، علاقه به جلب توجه و نمایش قدرت است. از تاتوهای عجیب و نمادهای خشونت‌آمیز گرفته تا الفاظ رکیک و حرکات نمایشی، همه و همه برای تثبیت هویتی است که حول «لات بودن» یا «قهرمان محل» شکل گرفته است.«گاهی حتی وقتی قربانی کاملاً تسلیم شده، باز هم اوباش به او آسیب می‌زنند؛ این نشانه‌ای از فقدان همدلی و مشکلات جدی شناختی است.»

راهکارهای پیشگیری؛ از مهدکودک تا مدرسه

این روانشناس معتقد است که برای جلوگیری از رشد افراد بزهکار در آینده، باید نگاه ما به مداخلات روانی تغییر کند. به جای واکنش صرف به جرایم، باید از دوران کودکی، اختلالات روانی را غربالگری و درمان کرد.

پیشنهادات کلیدی:

• استقرار روانشناسان در مهدها و مدارس

• آموزش مهارت‌های اجتماعی، دوستیابی، کنترل خشم

• آموزش تفکر انتقادی و خودکنترلی از سنین پایین

• شناسایی زودهنگام کودکانی با رفتارهای پرخطر

امنیت، بدون سلامت روان ممکن نیست

در نهایت، امنیت پایدار شهری تنها با برخورد قضایی و انتظامی حاصل نمی‌شود. اگر اختلالات روانی مانند ASPD در سنین پایین شناسایی نشوند، حاصل آن حضور پررنگ اراذل و اوباش در خیابان‌هاست.

پیشگیری روان‌شناختی، ارزان‌تر و مؤثرتر از برخوردهای پس از وقوع جرم است.