فرادید: در کشفی چشمگیر که در سه کیلومتری جنوب «اوسر» در ساحل شرقی رود یُن رخ داده، باستان‌شناسان فرانسوی در جریان آماده‌سازی زیرساخت‌های کمربندی جنوبی شهر، بقایای یکی از بزرگ‌ترین و مجلل‌ترین ویلاهای رومی-گالیایی کشف‌شده در فرانسه را از زیر خاک بیرون آوردند. 

پیش‌تر گمان می‌رفت این مکان، تنها یک پاسگاه کوچک رومی بوده، اما اکنون روشن شده که این بنا، یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین اقامتگاه‌های رومی در گال بوده است. شواهد آغازین وجود این ویلا به قرن نوزدهم بازمی‌گردد، اما کاوش آن در سال ۱۹۶۶ آغاز شد؛ زمانی که در جریان استخراج شن و ماسه، بخشی از یک ساختمان مستطیلی با ده اتاق و عناصر زینتی مانند سنگ‌نوشته‌های تدفینی و سیستم‌های گرمایش از کف نمایان شدند. 

اما آن کشف آغازین، تنها بخش فرعی یک ویلا بود. کاوش‌های کنونی که با سرپرستی وزارت فرهنگ فرانسه و اداره کل محیط زیست، برنامه‌ریزی و مسکن منطقه بورگونی-فرانش-کنته انجام می‌شود، نشان داده‌اند این مکان شامل یک باغ مرکزی بزرگ، تالارهای رواق‌دار، حمام‌های خصوصی، آب‌نماهای زینتی و معماری پیشرفته می‌شده که همگی بیانگر این هستند که این ویلا چیزی فراتر از یک اقامتگاه روستایی ساده بوده است. 

نگاهی به شکوه زندگی رومی

در مرکز ویلا، باغی مربع به وسعت ۴۵۰ متر مربع در هر ضلع قرار دارد که با رواق‌هایی محصور شده است. در شمال باغ، یک حوض بزرگ شاید نقش زینتی و آبرسانی داشته و در جنوب، فواره‌ای کوچک‌تر ممکن است کارکردی آیینی یا زیبایی‌شناختی داشته است. 

پیرامون این فضاها، اتاق‌های پذیرایی، تأسیسات فنی و حمام سالم و کاملی با سامانه گرمایش از کف قرار دارد. این ویژگی‌ها نشان می‌دهند این مکان نه تنها یک ملک کشاورزی بلکه یک خانه اشرافی مجلل متعلق به خانواده‌ای ثروتمند و شاید اشرافی رومی بوده است. 

بر مبنای گفته‌های تیم باستان‌شناسی، معماری و طراحی فضایی این ویلا با توسعه شهری اوتِسیودوروم (نام باستانی اوسر امروزی) هم‌راستا بوده؛ شهری که از یک سکونتگاه کوچک در قرن نخست میلادی به پایتخت منطقه‌ای در قرن چهارم تبدیل شد. 

در حالی که هنوز تمام ابعاد این ویلا کامل آشکار نشده، پژوهشگران تاکنون چندین مرحله ساخت‌وساز را شناسایی کرده‌اند که نشان‌دهنده تحول تدریجی این ملک در طول زمان است. تحلیل‌های آینده روی سفال‌ها، موزاییک‌ها و مواد آلی، می‌تواند داده‌های ارزشمندی درباره زندگی روزمره ساکنان این ویلا در دوران باستان ارائه دهد. 

نمای کلی محوطه از سمت شمال

این کشف بی‌همتا نه تنها ثروت و تجمل زندگی رومی در گال استان‌نشین را آشکار می‌کند، بلکه پرسش‌هایی تازه درباره قدرت اقتصادی، مالکیت زمین و تبادل فرهنگی در دوران پایانی امپراتوری روم مطرح می‌کند. با ادامه کاوش‌ها، ویلای اوسر به‌زودی به یکی از مطالعات شاخص در باستان‌شناسی رومی بدل خواهد شد.