حجت‌الاسلام علی شایان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به جایگاه علمی و اندیشه‌ای حضرت امام خمینی (ره) اظهار کرد: امام خمینی (ره) از همان ابتدای دوران جوانی در حوزه علمیه قم به عنوان مدرس برجسته و متبحر در رشته‌های فقه، اصول، حکمت، فلسفه، عرفان و مباحث اعتقادی کلامی شناخته می‌شدند.

تئوری «امت و امامت»؛ پیوند امت با ولایت

وی افزود: یکی از ویژگی‌های بارز امام (ره) پاسخگویی علمی و مستدل به شبهات اعتقادی بود که در این مسیر آثاری ماندگار همچون کتاب «کشف اسرار» و اثر عمیق اعتقادی «مصباح‌الهدایه الی‌الخلافه و الولایه» را تدوین کردند. دغدغه اصلی ایشان، طرح مباحث حکومتی و ولایتی با نگاه دین مدارانه بود.

شایان تصریح کرد: در واقع، امام خمینی (ره) در صدد تحقق عینی تئوری «امت و امامت» بودند که معنای آن، تجسم پیوند امت اسلامی با جایگاه رفیع امامت و ولایت است لذا این تئوری ریشه در رویداد تاریخی غدیر خم دارد؛ جایی که پیامبر اکرم (ص) امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کردند.

این پژوهشگر حوزه ادامه داد: در اندیشه‌های امام راحل و مقام معظم رهبری که در واقع باید گفت در آرای فقهی و اعتقادی امامین انقلاب خلاصه می‌شود، غدیر از جایگاه ویژه و خاصی برخوردار است بنابراین تقارن ایام ارتحال امام خمینی (ره) با عید سعید غدیر، فرصت مغتنمی برای یادآوری این حقیقت است که نهضت امام نیز بر پایه آرمان‌های غدیریه و سیره عاشورایی شکل گرفت.

نگاه فقه‌الحکومتی امام برگرفته از غدیر

وی افزود: این آرمان‌ها برگرفته از آمال و آرزوهای دیرین علما و بزرگان شیعه است لذا امام خمینی (ره) در مباحث تخصصی فقهی خود فرموده بودند: «الاسلام هو الحکومه»، بدین معنا که اسلام باید محور حکومت باشد؛ نگرشی که ریشه در نگاه فقاهتی امام دارد و مستقیماً از آموزه‌های غدیر سرچشمه می‌گیرد.

شایان تأکید کرد: بی‌شک اگر از همان صدر اسلام به بزرگداشت عیدالله الاعظم غدیر اهتمام می‌شد، مظلومیت و خانه‌نشینی امیرالمؤمنین (ع) و نیز فاجعه کربلا رخ نمی‌داد لذا گرامیداشت این ایام که به‌درستی «دهه ولایت» نامیده شده، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و باید در برگزاری آن همت گماشت.

تعظیم شعائر الهی؛ نشانه تقوای دل

وی ادامه داد: قرآن کریم می‌فرماید: «وَمَن یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَی الْقُلُوبِ»، یعنی تعظیم شعائر الهی مانند عید غدیر، نشانه تقوای حقیقی است. در روایات هم تأکید شده که شیعیان باید در شادی‌های اهل بیت شاد و در غم‌های آنان اندوهگین باشند (یفرحون لفرحنا).

این کارشناس دینی افزود: اهمیت ایام ولایت تنها در جشن و سرور نیست بلکه فرصتی است برای تبیین معارف غدیر، عبرت‌های تاریخی آن و نظرات فقهای بزرگ شیعه از کلینی، صدوق، مفید، طوسی تا فقهای معاصر. غدیر می‌تواند ریشه هویت اسلامی-شیعی و عامل بیداری و وحدت مسلمانان در جهان باشد.

پیوند علما و مردم در مسیر بصیرت‌افزایی

حجت‌الاسلام شایان با اشاره به ایام ارتحال امام خمینی (ره) و شهادت امام محمدباقر (ع) گفت: امام باقر (ع) علاقه داشتند در مجالس نشر معارف قرآن و اهل بیت حضور یابند و حتی «عطر وجود مؤمنان» را دوست می‌داشتند؛ این نشان‌دهنده پیوند قلبی میان علما و امت است.

وی در پایان تصریح کرد: امروز چشم جهانیان به ملت ایران و ادامه‌دهندگان راه امام خمینی (ره) است. باید با اتکا به خداوند متعال، در مسیر تحقق آرمان‌های انقلاب گام برداریم و در بزرگداشت مناسبت‌هایی همچون غدیر، تنها به برپایی جشن بسنده نکنیم بلکه عمق معرفتی آن را نیز به جامعه منتقل کنیم.

اندیشه غدیر؛ چراغ راه انقلاب و امت اسلامی

اندیشه و راهبرد حضرت امام خمینی (ره) که ریشه در آموزه‌های غدیر خم و تئوری «امت و امامت» دارد، همچنان چراغ راه انقلاب اسلامی و ملت ایران است. بزرگداشت ایام مبارک غدیر و یاد امام راحل فرصتی مغتنم برای تجدید پیمان با آرمان‌های بلند اسلام و اهل بیت (ع) است که می‌تواند انسجام، وحدت و بیداری امت اسلامی را به دنبال داشته باشد. امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند تبیین و تعمیق این معارف ناب و تحقق عملی آن در زندگی فردی و اجتماعی هستیم تا مسیر انقلاب اسلامی با همان روح اصیل و انقلابی ادامه یابد و منشأ برکات معنوی و سیاسی برای جامعه اسلامی و جهانیان باشد.