حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد حسین شریفی، رئیس دانشگاه قم، «منشور حوزه پیشرو و سرآمد» در گفت‌وگو با گروه حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، در تشریح ابعاد پیام رهبر انقلاب به همایش یکصدسالگی بازتأسیس حوزه علمیه قم گفت: رهبر فرزانه انقلاب در جملاتی کوتاه نکاتی بسیار مهم و قابل تأمل را در این منشور بیان کرده‌اند. از ویژ‌گی‌های مهم این منشور آن است که خیلی شفاف و گویا بیان شده، کلمات و جملاتی رسا و همه‌کس فهم به کار برده شده است و هم، دور از هر گونه تکراری است.

رئیس دانشگاه قم درباره رکن کلیدی و عنصر شکل دهنده حوزه علمیه را رکن تربیتی و تهذیبی دانست و با بیان این که  رهبر انقلاب آن را از عناصر و ارکان اصلی تشکیل‌دهنده و هویت‌بخش حوزه‌ علمیه بیان کرده‌اند، ابراز کرد: رهبر انقلاب در ذیل این رکن به دو کارکرد اصلی حوزه علمیه اشاره‌ کرده‌اند؛ یکی کارکرد تبلیغی حوزه و دیگری کارکرد تهذیبی آن. تبلیغ از ابعاد و کارکردهای شناخته شده حوزه بوده و هست. وظیفه «بلاغ مبین» از فلسفه‌های وجودی حوزه‌های علمیه بوده است. که رهبر انقلاب نکات مهمی را ذیل آن مطرح می‌کنند که باید مورد توجه طلاب و مدیران حوزه علمیه  قرار بگیرد.

طلبه مهذب، جامعه مهذب می‌سازد

وی همچنین با بیان این که در عرصه تهذیب و تربیت اخلاقی نیز چند نکته اصلی مورد توجه رهبر انقلاب قرار گرفته است، ادامه داد: یکی توجه دادن طلاب به لزوم خودسازی و تهذیب نفس است. خودسازی هم شرط لازم برای فهم درست دین است و هم شرط لازم برای دیگرسازی است. یک مبلغ تا خود مهذب نباشد، نمی‌تواند جامعه را مهذب کند. تا خود متخلق به اخلاق اسلامی نشده باشد، نمی‌تواند دیگران را متخلق به اخلاق اسلامی کند.

شریفی افزود: نکته دوم اینکه تهذیب به معنی منزوی‌پروری نیست. وی در این باره خاطرنشان کرد:  اساسا ریاضت نفس در تفکر اسلامی به معنای انزوانشینی نیست. تهذیب یک خودسازی در میدان و درون جامعه است. یک خودسازی جمعی است. ریاضت در میدان است. اسلام هرگز ریاضت‌های انزوا طلبانه را قبول ندارد.

انزواطلبی با عرفان اسلامی سازگاری ندارد

وی با بیان روایتی از امیرمؤمنان علیه‌السلام که شخصی به نام عاصم بن زیاد را به واسطه انزوا و دوری کردن از امور عادی زندگی توبیخ کردند، گفت: انزواطلبی و دوری‌گزینی از جامعه به هدف تهذیب و تزکیه، شیوه عرفان اسلامی نیست.  بقیه ائمه هم همینگونه بودند. پشتوانه جمله چند کلمه‌ای رهبر انقلاب که تهذیب به معنی منزوی‌پروی نیست، دریایی از معارف است.

استاد حوزه و دانشگاه یاد‌آور شد: بخش عمده‌ای از گستره فعالیت مجاهد فرهنگی دعوت دیگران به تهذیب نفس و اخلاق اسلامی است. این بخش عمده‌ای از جهاد فرهنگی است. اساسا اخلاق اسلامی با اخلاق لیبرالی متفاوت است. در اخلاق لیبرالی دعوت به لذت‌جویی اصل است؛ یعنی حیوانی‌سازی انسان. اما در اخلاق اسلامی، دعوت به کنترل مشتهیات نفسانی و دعوت به تهذیب نفس سرلوحه کار مجاهدان فرهنگی باید باشد. شرط تأثیرگذاری این دعوت این است که خود دعوت کننده باید از تهذیب و مجاهده با نفس برخوردار باشد و الا بدون برخورداری دعوت کننده، دعوت به اخلاق اسلامی کاری بی‌اثر و بی برکت خواهد بود.

تحرک و پویایی نیاز امروز حوزه علمیه

رئیس دانشگاه قم با بیان این که رهبر انقلاب در توصیه به مدیران حوزه فرمودند حوزه نیازمند تحرکی بیش از گذشته در تأکید بر توصیه‌های اخلاقی است، گفت:  ایشان در مرحله بعد خطاب به طلاب جوان می‌گوید شما می‌توانید به دلیل دل پاک و زبان صادق، بار تهذیب نسل جوان را بر دوش بکشید. رهبر انقلاب به طلاب و روحانیون جوان امید دارد که جامعه را مهذب کنند.

وی افزود: ایشان سه شرط عمده را برای موفقیت در تبلیغ و تهذیب بیان می‌کنند؛ از خود شروع کنند. اول باید خودسازی کرد.  شرط دوم اخلاص در عمل است. فقط خدا را ببینیم. اگر اخلاص نباشد کار برکت نخواهد داشت. شرط سوم بستن راه بر وسوسه مال و نام و مقام  است. و این کار دشواری است.

شریفی در توضیح ثمره تهذیب نفس گفت: یک مربی و مبلغ مهذب، در مواجهه  با سختی‌ها و تلخی‌های پرشماری که در مسیر تبلیغ و تهذیب اجتماعی وجود دارد، مقاومت خود را از دست نمی‌دهد؛ ناامید نمی‌شود، بلکه می‌تواند به سلامت عبور کند. به هر حال میدان تبلیغ میدانی ناهموار و پر از مواد منفجره  و دره‌های وحشتناک است. کسی می‌تواند به سلامت از این میدان عبور کند که تهذیب نفس کرده باشد. دومین ثمره تهذیب نفس، شیرین شدن تلخی‌ها است؛ یک مبلغ مهذب نه تنها تلخی‌های فراوان در راه تبلیغ دین را تحمل می‌کند بلکه آن تلخی‌ها برای او شیرین هم می‌شود. او تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کند. و سومین ثمره تهذیب نفس، محکم شدن اراده‌ها است. یک مبلغ مهذب، اراده‌های قوی خواهد داشت. هیچ نیروی معارضی نمی‌تواند او را در مسیر تبلیغ سست کند. بلکه در برابر کوه‌های مشکلات، با بردباری و صبوری و درایت و با اراده‌ای پولادین، مقاومت می‌کند.

تبلیغ دینی را میدان بی‌رقیب ندانیم

وی با اشاره به بیان رهبر انقلاب که طلاب نباید به صحنه تبلیغ دین به چشم میدان بی‌رقیب بنگرند، گفت: صحنه تبلیغ دین در همه اعصار مخالفین و رقبایی داشته است. پر از رقیبان پر تلاش و خستگی‌ناپذیر بوده و هست. متأسفانه باید گفت اهل باطل برای ترویج باطل تلاش بیشتری نسبت به اهل حق دارند. صحنه تبلیغ پر از شبهه است. یک مبلغ در عصر کنونی باید بداند که سبک زندگی اسلامی را می‌خواهد برای جوان و نوجوان و خانواده‌هایی تبیین کند که همزمان در معرض ده‌ها سبک زندگی متعارض و متضاد با اسلام قرار دارند. او باید بتواند در میان این رقبای پرنفوذ و جذاب، اصالت و درستی سبک زندگی اسلامی را برای مخاطبان تبیین کند. 

استاد دانشگاه با بیان تذکر رهبر انقلاب به مدیران حوزه خاطرنشان کرد: ایشان تذکر می‌دهد که در کنار تربیت نیرو و مبلغان دینی که مسلح باشند که دین را برای عامه تبلیغ می‌کند، وظیفه دوم این است که باید تربیت نیرو برای وظایف خاص را هم جزو وظابف خودشان بدانند. به هرحال نظام جمهوری اسلامی است و وظایف متعدی را برعهده دارند. این‌گونه نیست که روحانیت فقط گوینده باشند. بخش‌های نظام اسلامی نیازمند نیرو است. این را امام راحل در منشور روحانیت هم تذکر دادند.

شریفی افزود: حوزه علمیه سه دسته نیرو باید تربیت کند؛ نخست نیروهایی که بتوانند بلاغ مبین را انجام دهند. دوم تربیت روحانیون برای ایفای وظایف خاص برای اسلامی شدن مدل حکمرانی. و سوم نیروهایی هم باید تربیت شوند که خود حوزه را مدیریت کنند. خلاصه بند آخر فرمایش رهبر انقلاب در ذیل رکن دوم این است که حوزه مرکز تربیت مدیر است.

انتهای پیام/