به گزارش خبرگزاری مهر، علی رشیدی پژوهشگر فرهنگ و علوم اجتماعی درباره کتاب «روح‌الله» که اخیراً تقریظ رهبر انقلاب اسلامی بر آن رونمایی شد یادداشتی نوشت. متن یادداشت به شرح ذیل است:

کتاب روح‌الله - نوشته‌ی هادی حکیمیان - را خواندم‌. کتاب شیرین، جامع و جذابی را شاهد بودم؛ و چنین شد تا یک روزه آن را به پایان ببرم! در تاریخ، آنچه که همیشه مورد منازعات علمی قرار گرفته، اقوال مختلف، اسناد متفاوت و روایت‌های گوناگون از یک واقعه است. از همین رو، برای فهم تاریخ، ناگزیر باید به انواع و اقسام کتب و مقالات روایت‌محور، تحلیل‌محور و گفت‌وگومحور رجوع کرد تا به شرح ماوَقَع اتفاقات تاریخی، پی برد. گویا همین امر سبب شده تا تکثّرگرایی و بی‌نهایتی، بر منابع تاریخی سایه‌افکند و توده‌ی مردم به خصوص جوانان، انگیزه‌ای بر تاریخ‌خوانی، نداشته باشند. با توجه به این امر، باز آفرینی تاریخی جامع و بی‌گزند از تحریفات، کاری آسان نبوده؛ همانگونه که چنین کتاب‌هایی کمتر به چشم می‌خورند!

اما کتاب روح‌الله، فارغ از نقدهای کوچکی که بدان وارد است، حقیقت و اصل نگارش آن، امری مغتنم و ستودنی است. همانگونه که بیان کردیم، در عصری که تحریفات ناصواب، بر حقایق تاریخی سایه افکنده و در کنار آن، جوانان، منفکّ از هویّت، تاریخ و پیشینه‌ی خویش شده‌اند و زیستی بی‌هویت و پریشان را سپری می‌کنند، نگارش مکتوباتی همچون کتاب روح‌الله، ارزشمند و درخور ستایش است.

۱. تاریخی جامع و فریمی همه‌جانبه

برای شناختی اجمالی از شخصیت امام خمینی رحمه‌الله و آشنایی با زیست سیاسی / اجتماعی و سیره‌ی فردی ایشان، مطالعه‌ی کتاب روح‌الله کافی‌ست. امام خمینی در لابه‌لای رخدادهای تاریخی و اتفاقات سیاسی و در چهارصد صفحه، به خوبی، خلاصه‌وار اما جامع، تبیین شده. با تورّق چندی از کاغذهای این کتاب، رخدادها و رویدادهای زیادی در چشم انسان عبور و در ذهن انسان، خطور خواهد کرد؛ که خودبه‌خود، مخاطب را پرسش وا می‌دارد.

اتفاقات مختلف، در تک گزاره‌های تاریخی بیان شده و پس از بیان آن، قضاوت را به دست مخاطب می‌سپارد. القا قضاوت درباره تاریخ و نگاهی تک‌بعدی‌ای که در عموم نگاشته‌های تاریخی مشاهده می‌شود، در روح‌الله نیست. معمول نگاه‌های تک‌بعدی و متعصبانه‌ای که در بعضی داستانهای تاریخی به چشم می‌آید، در این کتاب، جای خود را به نگاهی جامع، همه‌جانبه و کامل که در بستر روایت داستانی داده است. در واقع، کتاب روح‌الله، متشکل از فکت روایی و فریم‌های تصویری است که به وسیلۀ این ابتکار، تاریخ را برای مخاطب جذاب ساخته. بیان سیره‌ی فردی شهید مدرس و آقای بروجردی تا مبارزه‌ی سیاهکل و دادگاه مجاهدین خلق، یا اصلاح حوزه و حوزه‌ی نجف تا کسروی و حکمی و یزدی، از نمونه فکت‌های تاریخیِ این کتاب است.

۲. استناد معتبر

اسناد و مستندات، به عنوان بُن‌مایه‌ی اصلیِ تحلیل و روایت وقایع تاریخی برشمرده می‌شوند. خواه مستندات، مکتوب، شفاهی یا در قالب نوارهای صوتی و کلیپی باشد؛ در هر صورت، مستنداتِ گوناگون است که تاریخ را شکل‌دهی می‌کند، با این بیان که با فرض نبود مستندات، تاریخی نخواهد بود!

روح‌الله، کتابی است که نویسنده‌ی آن، آزادانه و مستندانه نگاشته است. برخلاف برخی کتب پروژه‌محورِ تاریخی که نویسندگان، در صدد تحریفات ناصواب تاریخی بوده‌اند، اما روح‌الله، تاریخ را تاریخ‌وارانه روایت می‌کند و نه تحریف‌وارانه.

۳. انواع و اقسام تکنیک‌ها

آنچه که به عنوان نقطه‌ی قوت قلم آقای حکیمیان برشمرده می‌شود، تنوع تکنیک است. معمولِ مکتوبات، با سیری خاص و قالب‌های تعریف‌شده‌ای به نگارش در می‌آیند؛ که همین امر سبب می‌شود تا مخاطب، در میانه‌ی مطالعه، خسته شده و مطالعه را ناتمام رها گذارد. آنچه که در این کتاب به چشم می‌خورد، اینست که محتوای تاریخی، در قالب رمان، داستان، فکت و تک‌گزاره، ارائه شده است. که چنین تنوعی در نگارش، بر شیرینی آن، افزوده است.

مطالعۀ کتاب روح‌الله به قطع نگاهی تازه و نو به تاریخ انقلاب و شخصیت امام رحمه‌الله برای مخاطبین خود، ارائه خواهد داد. به راستی که مانند این کتاب را ندیده‌ام. کتاب خوش‌قلم، مستند و جامع روح‌الله را، به جوانان آرمانخواهی که همواره در پی جستجوی اسوه و الگوهایی همچون امام خمینی بوده‌اند، پیشنهاد می‌کنم.