حجت‌الاسلام سیدمحمدعلی ابطحی فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفتگو با خبرنگار مهر به مهمترین شاخص‌های امام خمینی (ره) پرداخت و گفت: امام چند فضیلت و مزیت اختصاصی برجسته ویژه خود را داشت که نقش تعیین‌کننده‌ای در پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کرد.
اصلی‌ترین عنصر وجودی امام در مدیریت سیاسی او «باور به مردم» بود و همین اعتقاد عمیق به مردم بود که باعث شد جریان رهبری انقلاب در طول مبارزات سیاسی هیچ‌گاه به سمت مبارزات چریکی، استفاده از سلاح، یا روش‌های خشونت‌بار نرود.

وی افزود: امام خمینی (ره) با تکیه بر همین اعتقاد مکتب جدیدی را با اعتماد به مردم ایجاد کرد و مسیری نو را بنا نهاد؛ مسیری که به جای جنگ مسلحانه، مردم را به میدان آورد. حضور مردم در خیابان‌ها، مقابله مستقیم با نظام حاکم، و ایستادگی مدنی و هوشمندانه، مسیر پیروزی انقلاب را هموار کرد.

رئیس دفتر دولت اصلاحات یادآور شد: این در حالی بود که رژیم پهلوی از حمایت گسترده آمریکا برخوردار بود، در ساختار جهانیِ جنگ سرد جایگاه سوق الجیشی ویژه‌ای داشت، و قدرتمندترین رژیم‌های منطقه به شمار می‌رفت. با این حال، مردم ایران با تکیه بر رهبری امام و باور به قدرت خویش توانستند این ساختار را دگرگون کنند. در واقع، اعتماد به مردم مهم‌ترین عامل پیروزی انقلاب و نقطه تمایز مکتب سیاسی امام خمینی (ره) بود.

حجت الاسلام ابطحی ادامه داد: امام خمینی (ره) مردم را به تظاهرات، حضور در خیابان‌ها، عدم همکاری با رژیم، و اعتصاب دعوت می‌کرد، اما هیچ‌گاه دعوت به خشونت احزاب و گروه‌ها در دکترین امام خمینی جا نداشت. در تمام اقدامات و بیانیه‌های ایشان، اثری از خشونت‌ورزی یا حمایت از اقدامات مسلحانه احزاب دیده نمی‌شود. این نکته، یک تفاوت تاریخی و بنیادین است که شاید در فضای سیاسی امروز کمتر به آن توجه شود. به باور من، این مهم‌ترین ویژگی دوران مبارزاتی امام خمینی تا پیش از پیروزی انقلاب بود. البته پس از پیروزی انقلاب، این ویژگی با آن شدت و وضوح ادامه نیافت، اما در مسیر انقلاب، تکیه امام تنها بر مردم بود.

وی خاطرنشان کرد: امام با باورهای اعتقادی مردم به راحتی و استواری همراه شد و نظراتش را ارائه داد و این استفاده هوشمندانه از باورهای دینی و اعتقادی مردم به‌عنوان رکن اساسی مبارزه بود. این حرکت نه در قالب احزاب، بلکه در بستر اعتقادات مردم شکل گرفت. یعنی وقتی امام مبارزات سیاسی را آغاز کرد هزاران دفتر و مکتب سیاسی در مساجد سراسر کشور، از روستاها تا شهرهای بزرگ داشت که به‌صورت طبیعی به دفاتر مبارزاتی انقلاب تبدیل شدند. مساجد از بزرگترین شهرها تا کوچک‌ترین روستاها کارکرد مبارزاتی پیدا کردند، در واقع مساجد به دلیل ماهیت دینی خود عامل قدرتمندی در رژیم پهلوی نبودند و مورد غفلت و حتی تمسخر رژیم پهلوی قرار گرفته بودند، اما همین عامل قدرتمند باعث شد تا دستگاه مبارزات مذهبی و اعتقادی به محوری‌ترین پایگاه‌های انقلاب بدل شدند.

این فعال سیاسی همچنین تصریح کرد: مبارزات اعتقادی، بدون سازماندهی پیچیده حزبی، از دل همین مساجد شکل گرفت و پیش رفت. در واقع، پنجره دیانت و مساجد مهمترین عامل فروپاشی رژیم شد. مسیر به گونه‌ای بود که حتی مجموعه‌هایی از روحانیون و مساجد که در ابتدا سیاسی نبودند یا علاقه‌ای به انقلاب نداشتند به طور طبیعی در برابر موج پرقدرتی که از دل دین و امام و مردم برخاسته بود، ناچار شدند راه را باز کنند و با آن همراه شوند.

حجت الاسلام ابطحی در پاسخ به این پرسش که چه از امام راحل آموختید؟ گفت: البته سن من آنقدر نیست که بخواهم بگویم شاگرد امام بودم و از ایشان درس آموختم، اما اسم امام همیشه برای من ابهت خاصی داشت؛ ابهتی که از دوران کودکی در ذهنم شکل گرفت، چون در خانواده‌ای مذهبی و انقلابی بزرگ شدم. یکی از جدی‌ترین درس‌های مهمی که همیشه از امام گرفتم، ابهت امام و استقامت او بر دیدگاه‌ها و اهدافش بود. او وقتی هدفی را تعیین می‌کرد، با تمام وجود برای رسیدن به آن تلاش می‌کرد و اجازه نمی‌داد مسائل جانبی حواسش را پرت کنند.

وی افزود: مثلاً وقتی تصمیم گرفت که شاه باید برود، دیگر هیچ اتفاقی مانند مذاکرات با ارتش، گفتگو با سیاستمداران، یا ارتباط با رهبران سیاسی جهان نمی‌توانست حواس امام را از هدفش پرت کند و او را از این مسیر منحرف کند. این تمرکز و عزم راسخ، درسی بود که من از امام آموختم و همیشه تحت تأثیر آن بوده‌ام.