خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: شهادت امام جواد (ع)، نهمین امام شیعیان، تنها یک واقعه تاریخی نیست، بلکه نمادی از ایستادگی در برابر سلطه و ظلم حکومت عباسیان است. امام جواد (ع) در سنین جوانی به مقام امامت رسید و با وجود محدودیت‌ها و فشارهای سیاسی فراوان، همواره مدافع حقوق مردم و پاسدار ارزش‌های اسلامی بود. شهادت ایشان نه تنها فقدانی بزرگ برای جامعه شیعه به شمار می‌رفت، بلکه نشان داد که حتی در سخت‌ترین شرایط نیز می‌توان با حفظ ایمان و اصول، در برابر ظلم و بی‌عدالتی ایستاد.

آغاز امامت در خردسالی

محمدرضا سهرابی، کارشناس تاریخ اسلام در گفتگو با خبرنگار مهر ابتدا به موضوع آغاز امامت امام جواد (ع) اشاره و اظهار کرد: امام جواد (ع) در سن بسیار کمی به امامت رسیدند، و همین مسئله برای بسیاری از مردم و حتی برخی شیعیان جای سوال بود. اما ایشان به سرعت با علم و بینش عمیق، توانستند نظرها را جلب کنند. مناظره‌ها و پاسخ‌های دقیق امام به پرسش‌های پیچیده، دشمنان و دوستان را به شگفتی واداشت.

فشارهای سیاسی بر امام جواد (ع)

این کارشناس تاریخ اسلام در ادامه به وضعیت سیاسی دوران امام پرداخت و گفت: پس از شهادت امام رضا (ع)، خلفای عباسی به ویژه مأمون، نگران جایگاه اهل بیت (ع) در میان مردم بودند. مأمون تلاش کرد با پیوند خویشاوندی سیاسی، یعنی ازدواج دخترش ام‌فضل با امام جواد (ع)، نظارت بیشتری بر امام داشته باشد. هرچند امام در ظاهر زیر نظر حکومت بود، اما همچنان با رفتار و گفتار خود، پایه‌های فکری تشیع را تقویت می‌کرد.

اوج دشمنی عباسیان و شهادت امام

وی درباره شهادت امام افزود: با روی کار آمدن معتصم عباسی، این فشارها شدیدتر شد. معتصم امام را به بغداد فراخواند و مدتی تحت مراقبت قرار داد. نهایتاً نقشه قتل امام با همدستی ام‌فضل اجرا شد. طبق نقل معتبر، امام جواد (ع) با زهر مسموم شدند و پس از تحمل درد و رنج فراوان، در سن جوانی به شهادت رسیدند.

سهرابی ادامه داد: در واپسین لحظات عمر، امام جواد (ع) فرزند خود، امام هادی (ع) را خواستند و سفارش‌های مهمی درباره آینده امت و راه اهل بیت (ع) به او سپردند. شهادت مظلومانه امام، تأثیر عمیقی بر پیروانش گذاشت و باعث شد ارادت شیعیان به ایشان روزبه‌روز بیشتر شود.

این کارشناس تاریخ اسلام افزود: امروز مرقد مطهر امام جواد (ع) در کاظمین، مأمن عاشقان اهل بیت است. مراسم سوگواری شهادت ایشان هرساله با شکوه بیشتری برگزار می‌شود و نام و یاد ایشان همچنان در دل‌ها زنده است.

تدبیر و صبر امام جواد (ع) در مدیریت بحران

در ادامه فاطمه مرادی، کارشناس علوم اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر به نقش امام جواد (ع) در هدایت شیعیان اشاره و اظهار کرد: امام جواد (ع) در یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های تاریخ تشیع به امامت رسیدند. دشمنی خلفای عباسی و محدودیت‌های شدید سیاسی، شرایط را برای امام بسیار دشوار کرده بود. اما ایشان با صبر، تدبیر و ارتباط با اصحاب و یاران خود، راه اهل بیت (ع) را زنده نگه داشتند.

کارشناس علوم اسلامی درباره جزئیات شهادت امام گفت: دوران معتصم عباسی به ویژه برای امام جواد (ع) بسیار سخت بود. معتصم که نگران افزایش نفوذ امام در میان مردم بود، ایشان را تحت نظر قرار داد. در نهایت با تحریک ام‌فضل، همسر امام، نقشه مسمومیت امام اجرا شد. امام پس از مسمومیت، دچار درد شدید شدند و با قلبی آرام، فرزند خود امام هادی (ع) را فراخواندند و وصیت کردند.

وی با تأکید بر جنبه الگویی شخصیت امام جواد (ع) افزود: زندگی این امام بزرگوار، سرشار از درس برای جوانان و همه مسلمانان است. ایشان با وجود سن کم، مسئولیت بزرگی را با شجاعت پذیرفتند و در برابر ظلم و فشار دشمنان از اصول خود کوتاه نیامدند. این پایداری و وفاداری به حق، چیزی است که امروز هم باید سرلوحه زندگی ما باشد.

مرادی افزود: شهادت امام جواد (ع) به ما یاد می‌دهد که حتی در اوج فشار و سختی، می‌توان به ارزش‌ها و حقیقت وفادار ماند. یاد و نام امام جواد (ع) همیشه زنده است و راه ایشان چراغ راه حقیقت‌جویان خواهد ماند.»

گفت‌وگو با کارشناسان دینی، ابعاد گوناگون زندگی، شهادت و آموزه‌های امام جواد (ع) را آشکارتر می‌کند. هر بار که سالروز شهادت آن حضرت فرا می‌رسد، سوگواران با برگزاری عزاداری و زیارت مرقد مطهرش، پیمانی دوباره با اهل بیت (ع) می‌بندند و از درس‌های زندگی و شهادت امام جواد (ع)، الهام می‌گیرند.