به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پس از سفر شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در ماه آوریل به ویتنام، مالزی و کامبوج، این بار نوبت لی‌چیانگ، تخست وزیر این کشور است که راهی جنوب شرق آسیا شود. این سفر در میانه تنش‌های تجاری میان چین و آمریکا، نشان‌دهنده تأکید دولت چین بر تقویت روابط منطقه‌ای است.

در حالی که جنگ تعرفه‌ای میان چین و آمریکا به‌طور موقت فروکش کرده، چین همچنان در مواضع داخلی و بین‌المللی خود تأکید می‌کند که محیط بین‌المللی بی‌ثبات و نظم اقتصادی جهانی در معرض تهدید است. در پاسخ به این وضعیت، چین به دنبال تنوع‌بخشی تجاری و همگرایی با کشورهای دیگر به خصوص همسایگان جنوبی خود، در مقابله با یک‌جانبه‌گرایی است.

بر اساس اعلام وب‌سایت وزارت خارجه چین، لی‌چیانگ از روز شنبه 24 مه به اندونزی سفر کرده و روز دوشنبه 26 مه در نشست کوالالامپور شرکت می‌کند. طبق برخی گزارش‌های رسانه‌ای در مالزی، نشست آسه‌آن روز دوشنبه و نشست مشترک آسه‌آن–چین–شورای همکاری خلیج فارس روز سه‌شنبه برگزار خواهد شد.

سخنگوی وزارت امور خارجه چین، مائو نینگ، پیش‌تر اعلام کرده بود که چین امیدوار است با کشورهای عضو آسه‌آن و شورای همکاری خلیج فارس همکاری‌های عملی در زمینه‌های مختلف را گسترش دهد، از مزیت‌های مکمل بهره گیرد، به منافع متقابل و برد-برد دست یابد، و از نظام تجارت چندجانبه و منافع مشترک کشورهای جنوب جهانی دفاع کند.

علاوه بر این، طی روزهای اخیر، لی‌چیانگ در دیدار با رئیس‌جمهور اندونزی  خاطرنشان کرده بود که رشد یک‌جانبه‌گرایی و حمایت‌گرایی به‌شدت بر نظم اقتصاد جهانی سایه افکنده و تنها راه‌حل مقابله با این چالش‌ها، همکاری و اتحاد کشورهاست. وی همچنین در نشست روز گذشته با نمایندگان شرکت‌های چینی فعال در اندونزی تأکید کرد که چین مصمم است همکاری‌های اقتصادی با کشورهای بیشتری را گسترش دهد.

به گفته لی‌چینگ‌سی، پژوهشگر مؤسسه توسعه و راهبرد ملی دانشگاه خلق چین، کشورش همواره برای دیپلماسی پیرامونی اهمیت قائل بوده، اما اکنون این توجه به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است، چرا که «همسایگان را نمی‌توان جابه‌جا کرد» و باید ابتدا روابط با آن‌ها را تقویت کرد.

وی افزود، پس از سفر شی جین‌پینگ به سه کشور جنوب شرق آسیا، حالا لی‌چیانگ با سفر به اندونزی و شرکت در نشست‌های دوجانبه در چارچوب همکاری با آسه‌آن، بر تقویت ارتباطات در سطح عالی تأکید دارد. این نشان می‌دهد که چین برای کشورهای جنوب شرق آسیا اهمیت ویژه‌ای قائل است.

از دیدگاه این تحلیلگر، آسه‌آن بزرگ‌ترین شریک تجاری چین است و روابط دوجانبه جایگاه بالایی دارد، بنابراین چین نیازی به «چشم‌پوشی از نزدیکان برای رسیدن به کشورهای دورتر» ندارد. منطقه آسه‌آن با رشد سریع جمعیت، پویایی بازار و توسعه اقتصادی قوی، بستر مناسبی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی، امنیتی، دیپلماتیک و فرهنگی با چین است.

اراده پکن برای همگرایی حداکثری با جهان جنوب

به گفته لین وی‌لینگ، مدیر پروژه مرکز مطالعات آسه‌آن در مؤسسه تحقیقاتی یوسف اسحاق در سنگاپور، سفر نخست‌وزیر چین برای شرکت در این نشست بیانگر اراده پکن برای تقویت روابط اقتصادی و دیپلماتیک با کشورهای جهان جنوب، به‌ویژه در جنوب شرق آسیا و منطقه خلیج فارس است.

وی همچنین تأکید می‌کند که این نشست برای چین فرصتی جهت گسترش شبکه شرکای چندجانبه در برابر سیاست‌های محدودکننده ایالات متحده در زمینه فناوری، تجارت و سرمایه‌گذاری تلقی می‌شود.

این تحلیلگر خاطرنشان کرد که مجموع تولید ناخالص داخلی آسه‌آن، شورای همکاری خلیج فارس و چین حدود 23.7 تریلیون دلار معادل 22.3 درصد تولید جهانی است، که وزن بالای اقتصادی این شراکت بالقوه را نمایان می‌کند. کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس شامل بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات هستند.

با همه این تفاسیر و از منظر ژئوپلیتیکی، چین خود را حامی همکاری‌های جنوب–جنوب و مدافع نظم اقتصادی چندقطبی معرفی می‌کند. لی‌چیانگ با حضور در این نشست تلاش دارد این روایت را بیان کند که چین آماده همکاری با شرکای هم‌فکر برای مقابله با تکه‌تکه شدن اقتصاد جهانی و یک‌جانبه‌گرایی است، و چارچوب‌هایی متفاوت از مدل‌های غربی برای توسعه و تجارت ارائه می‌دهد.

نشست آسه آن و تلاش پکن برای جذب سرمایه‌گذاری

به گفته برخی تحلیلگران، چین به‌ویژه در بحبوحه رقابت شدید خود با آمریکا، به منطقه خلیج فارس به چشم بازاری راهبردی برای صادرات و همچنین جذب سرمایه‌گذاری می‌نگرد، مشابه کاری که دولت ترامپ با جذب سرمایه‌گذاری از کشورهای خلیج فارس انجام داد.

علاوه بر این، سران کشورهای آسه‌آن در نشست روز دوشنبه، نگرانی خود را نسبت به جنگ تعرفه‌ای آغازشده توسط ترامپ ابراز خواهند کرد و هشدار می‌دهند که چنین اقدامات یک‌جانبه‌ای تهدیدی جدی برای رشد و ثبات اقتصادی منطقه است.

در مورد اینکه آیا آسه‌آن می‌تواند میان چین و آمریکا بی‌طرف بماند یا خیر، لین وی‌لینگ می‌گوید: بی‌طرفی به معنای انفعال نیست، بلکه پیگیری منافع ملی است. آسه‌آن هم‌زمان با حفظ روابط نزدیک با چین به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری خود، همکاری‌های سرمایه‌گذاری و امنیتی با آمریکا را نیز ادامه می‌دهد.

به اعتقاد این تحلیلگر، این رویکرد دوگانه به سود کشورهای عضو آسه‌آن بوده و مانع از گرفتار شدن در صف‌بندی‌های دوقطبی می‌شود.کشورهای آسه‌آن به‌دلیل منافع متنوع و شرایط ژئوپلیتیکی متفاوت، قادر به انتخاب تنها طرف نیستند و تلاش می‌کنند سیاست بی‌طرفی را حفظ کنند.

با این حال، وی هشدار می‌دهد که فشارهای آمریکا در مذاکرات تعرفه‌ای می‌تواند آسه‌آن را به هدف حملات انتخابی واشنگتن تبدیل کند، مگر آنکه این کشورها از دیپلماسی هوشمندانه‌تری بهره بگیرند.

با این حال، بنظر می‌رسد که سیاست‌های جدید آمریکا در قبال اندونزی و پیشنهادات در زمینه تعرفه‌ها ممکن است بر سیاست داخلی کشورهایی چون اندونزی، ویتنام و مالزی تأثیر گذاشته و بر روابط چین با این کشورها سایه افکند.

همچنین، بدبینی برخی محافل سیاسی و عمومی نسبت به سرمایه‌گذاری‌های چینی، نگرانی از وابستگی اقتصادی، محدودیت‌های صادراتی منابع معدنی و مسائل زیست‌محیطی اشاره می‌کند که می‌توانند بر فعالیت شرکت‌های چینی در اندونزی تأثیر منفی بگذارند.

انتهای پیام/