به گزارش سلامت نیوز به نقل از gizmodo، یک پژوهش جدید نشان میدهد واکسیناسیون علیه زونا نهتنها از بروز این بیماری دردناک جلوگیری میکند، بلکه میتواند خطر حمله قلبی و سکته مغزی را نیز کاهش دهد. این تحقیق توسط پژوهشگران دانشگاه کیونگهی در کره جنوبی انجام شده و در مجله اروپایی قلب منتشر گردیده است.
محققان با بررسی سوابق پزشکی بیش از یک میلیون نفر از ساکنان کره جنوبی دریافتند افرادی که واکسن زونا را دریافت کردهاند، نسبت به افراد واکسینهنشده، کمتر در معرض ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی قرار دارند. این یافتهها تازهترین شواهدی هستند که نشان میدهند زونا ممکن است برای سلامت ما خطرناکتر از آن چیزی باشد که قبلاً تصور میشد.
دکتر "سوجی لی"، پژوهشگر این مطالعه، در ایمیلی به وبسایت گیزمودو گفت:«این یافتهها نشان میدهند که واکسن زونا نه تنها از خود بیماری زونا محافظت میکند، بلکه ممکن است فوایدی برای سلامت قلب نیز به همراه داشته باشد.»
زونا چیست؟
زونا توسط ویروس «واریسلا زوستر» ایجاد میشود؛ همان ویروسی که باعث آبلهمرغان در کودکان میشود. با وجود اینکه آبلهمرغان اغلب یک بیماری کوتاهمدت و نسبتاً خفیف است، این ویروس میتواند پس از اولین مواجهه در بدن باقی بماند و برای سالها خاموش بماند. با ضعیف شدن سیستم ایمنی – که معمولاً در اثر افزایش سن رخ میدهد – این ویروس میتواند دوباره فعال شود و باعث بروز زونا شود.
علائم زونا معمولاً شدیدتر از آبلهمرغان هستند و شامل درد شدید و بثورات پوستی میشود که ممکن است چندین هفته طول بکشد. در برخی موارد، درد عصبی ناشی از زونا میتواند سالها یا حتی مادامالعمر ادامه یابد.
فواید بیشتر واکسن زونا
تحقیقات پیشین نشان دادهاند که زونا ممکن است خطر بروز مشکلاتی مانند آلزایمر و زوال عقل را افزایش دهد، در حالی که واکسیناسیون با کاهش این خطرات همراه بوده است. برخی مطالعات دیگر نیز به ارتباط بین زونا و مشکلات قلبی پس از ابتلا اشاره کردهاند. اما تاکنون تحقیقات گستردهای درباره نقش پیشگیرانه واکسن در برابر این عوارض انجام نشده بود.
در کره جنوبی، خدمات درمانی از طریق یک سیستم تکپرداختی و دولتی ارائه میشود که امکان بررسی سوابق بهداشتی جمعیت را با استفاده از دادههای ناشناس فراهم میکند. محققان با ترکیب منابع مختلف داده، وضعیت واکسیناسیون زونا و سلامت قلبیعروقی افراد ۵۰ سال به بالا را از سال ۲۰۱۲ – زمانی که واکسن زونا در دسترس قرار گرفت – بررسی کردند.
نتیجه این بود که دریافت واکسن زونا با ۲۳٪ کاهش خطر ابتلا به هرگونه بیماری قلبیعروقی همراه بود. همچنین، خطر بروز حوادث قلبیعروقی جدی مانند سکته و حمله قلبی ۲۶٪ کمتر بود و خطر نارسایی قلبی نیز به همین میزان کاهش یافت. این اثرات محافظتی در دو تا سه سال نخست پس از واکسیناسیون بیشترین میزان را داشتند، اما تا هشت سال بعد نیز قابل مشاهده بودند.
جالب توجه اینکه، اثر محافظتی واکسن در مردان، افراد دارای وضعیت سلامت ضعیفتر، و کسانی که در مناطق روستایی یا کمدرآمد زندگی میکنند، قویتر بود.
لی میگوید: «از آنجا که این مطالعه در یک جمعیت عمومی و گسترده انجام شده، نتایج آن میتواند به طور وسیع قابل تعمیم باشد.»
آیا واکسن دلیل اصلی است؟
با اینکه این نوع مطالعات مشاهدهای هستند و نمیتوانند رابطهای علّی را اثبات کنند، محققان به این نکته اشاره میکنند که زونا میتواند باعث التهاب، لخته شدن خون و آسیب به رگهای خونی شود—همه اینها از عوامل خطر بیماری قلبی هستند. همچنین احتمال داده شده که آسیب عصبی ناشی از زونا ممکن است ریتم قلب را مختل کند و باعث مشکلاتی مانند ایست قلبی شود.
لازم به ذکر است که مطالعه یادشده تنها اثرات واکسن قدیمی زونا، یعنی «زوستاواکس» (Zostavax) را بررسی کرده است؛ واکسنی که از ویروس زنده ضعیفشده استفاده میکند. این واکسن در سالهای اخیر عمدتاً با واکسن جدیدتر «شینگریکس» (Shingrix) جایگزین شده است—که تنها از پروتئین ویروس استفاده میکند و مؤثرتر است. برخی تحقیقات اولیه نیز نشان دادهاند که شینگریکس ممکن است در پیشگیری از زوال عقل مؤثرتر باشد.
به گفته لی، تیم او در حال برنامهریزی برای مطالعه بر روی واکسن شینگریکس است تا مشخص شود آیا این واکسن هم میتواند سطح مشابه یا بالاتری از محافظت در برابر بیماریهای قلبیعروقی ارائه دهد یا خیر.
زونا بیماری بسیار آزاردهندهای است، بنابراین واکسیناسیون علیه آن در هر صورت مفید و توصیهشده است. اگر خوششانس باشیم، این واکسن ممکن است سلامت قلب و مغز ما را نیز تقویت کند.