به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در ترکیه، در محافل رسانه‌ای و سیاسی، مداوماً از پایان درگیری و انحلال پ.ک.ک صحبت می‌شود. 

ولی اظهارات رسانه‌ها و نهادهای اقماری گروه منحله و تروریستی پ.ک.ک درباره روند توافق و خلع سلاح با ادبیات مقامات دولت اردوغان و حزب حاکم، متفاوت است. 

نهادهای اقماری پ.ک.ک بر این باورند که اوجالان رهبر این گروه، بر اساس یک بینش سیاسی عمیق توانسته با ترکیه به توافق برسد، اما مقامات دولت، فقط از این مفهوم حرف می‌زنند: «پایان دادن به ترور».

رجب طیب اردوغان رهبر حزب عدالت و توسعه و شریک سیاسی او یعنی دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی، نام این روند را به این شکل انتخاب کرده‌اند: «تلاش برای پدیدآوردن ترکیه‌ای عاری از ترور». 

اما رسانه‌های تحت امر اوجالان، وانمود می‌کنند که پ.ک.ک توانسته امتیازات ویژه کسب کند و توافق امضا شود. 

این در حالی است که سیاستمداران کُرد در دمپارتی و در پارلمان ترکیه، از این موضوع گلایه دارند که علیرغم انحلال رسمی پ.ک.ک، دولت هیچ گامی برنداشته و اقدام خاصی انجام نداده است. 

با این حال، ییلماز تونچ وزیر دادگستری کابینه اردوغان، آب پاکی را بر دستان آنها ریخته و گفت: «این یک معامله و داد و ستد نیست و قرار نیست منتظر چیزی باشید». او همچنین اعلام کرده که اعلام عفو برای فرماندهان و اعضای پ.ک.ک صحت ندارد. 

ندیم شنر از تحلیلگران روزنامه حریت و از نویسندگان تندرو نزدیک به حزب حاکم ترکیه، روند کنونی را به این شکل توصیف کرده است: «پ.ک.ک زانو زده، تسلیم شده و اظهارات این گروه مهم نیست. این تنها تصمیات و تدابیر دولت است که اهمیت دارد». 

مطلب تحلیلی شنر درباره برخی ابهامات مربوط به خلع سلاح پ.ک.ک را با هم مرور می‌کنیم:

امروز و فردای پ.ک.ک در 5 سوال و جواب

عبدالله اوجالان، رهبر سازمان تروریستی در تاریخ 27 فوریه 2025 فراخوان مهمی را صادر کرد و انحلال ایدئولوژیک پ.ک.ک را محقق ساخت. 

او گفته بود: «نتایج ضروری گرایش افراطی ناسیونالیستی، دولت-ملت جداگانه، فدراسیون، خودمختاری اداری و راه‌حل‌های فرهنگی نمی‌تواند پاسخی به جامعه‌شناسی تاریخی جامعه باشد. فروپاشی رئال سوسیالیسم به دلایل داخلی در دهه 1990 و پایان یافتن دوران انکار هویت کردها در ترکیه و تحولات مرتبط با آزادی بیان، منجر به بی‌معنایی و تکرار بیش از حد پ.ک.ک شده است. بنابراین، لازم است عمر خود را به پایان رسانده و انحلال خود را اعلام کند. همه گروه‌ها باید سلاح‌های خود را زمین بگذارند و پ.ک.ک باید خود را منحل کند.» 

به عبارت دیگر، دیگر مطالبه ای برای یک دولت جداگانه، فدراسیون، خودمختاری، حتی یک زبان رسمی و غیره وجود ندارد. حتی مطالبات فرهنگی نیز مطرح نیست. از آنجایی که جدایی‌طلبی امکان‌پذیر نیست، نیازی به تداوم حیات پ.ک.ک نیست. چرا که به گفته اوجالان، ماندن پ.ک.ک در این شرایط، «بی‌معنی» است.

از یاد نبریم که قدرت نظامی ترکیه در این سالها افزایش یافت و پ.ک.ک ناچار شد زانو بزند. تغییر روش ترکیه در مبارزه با تروریسم، سطح پیشرفت آن در صنایع دفاعی و اثربخشی آن در عملیات اطلاعاتی، به ویژه پس از کودتای نافرجام سازمان تروریستی فتح الله گولن در 15 ژوئیه 2016، نشان داده که مشکل تروریسم که قبلاً سعی می‌شد از طریق «مذاکره» حل شود، می‌تواند از طریق «مبارزه» پایان یابد. 

ترکیه نه تنها در عراق،  بلکه در سوریه نیز با وجود حضور نیروهای آمریکا و روسیه، با عملیات‌هایی مانند سپر فرات، شاخه زیتون، چشمه صلح و عملیات پنجه، گام‌های مهمی در مبارزه با تروریسم برداشت. 

کشته شدن نزدیک به 200 نفر از اعضای رهبری پ.ک.ک از طریق عملیات‌های دقیق سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، رهبری و فرماندهی پ.ک.ک را فلج کرد. 

سازمان تروریستی پ.ک.ک که هیچ حضوری در ترکیه نداشت و قادر به فعالیت در سوریه و عراق نبود، بدون دستیابی به هیچ یک از اهداف خود شکست خورد. 

تحولات جهانی، به ویژه نتایج انتخابات آمریکا، نشان داده که حمایت اروپا و آمریکا از پ.ک.ک کاهش یافته یا حتی از بین رفت و حمایت اسرائیل به تنهایی برای زنده نگه داشتن پ ک ک کافی نخواهد بود.

انقلاب 8 دسامبر در سوریه نیز، شبه نظامیان کُرد را مجبور کرد که ادغام با نیروهای احمد الشرع را بپذیرند. بنابراین، اوجالان کسی بود که این روند را به بهترین شکل درک کرد و فراخوان معروف خود را صادر کرد. 

پس از آن نیز، رهبران فعلی سازمان تروریستی پ.ک.ک در دوازدهمین کنگره خود که در تاریخ 5 تا 7 مه برگزار شد، گردهم آمدند و در 12 مه 2025 اعلام کردند که پ.ک.ک،  از نظر سازمانی منحل شده است: «دوازدهمین کنگره پ.ک.ک تصمیم گرفت ساختار سازمانی پ.ک.ک را منحل کند و به روش مبارزه مسلحانه پایان دهد و بدین ترتیب به کارهایی که تحت نام پ.ک.ک انجام می‌شد، پایان دهد.» 

شاید پ.ک.ک بخواهد با الفاظ بازی کند. اما بگذارید بی تعارف بگویم، مهم نیست سازمان تروریستی پ.ک.ک یا همدستان آن یا حتی قدرت‌های امپریالیستی پشت سر آنها چه می‌گویند، مهم این است که دولت ترکیه چه می‌کند. 

من سوالاتی که همه در مورد آنها کنجکاو هستند را از مقامات سیاسی و امنیتی ترکیه پرسیدم: 

سوال: آیا در ازای انحلال پ.ک.ک و زمین گذاشتن سلاح‌هایش، معامله، وعده یا امتیازی داده شد؟
پاسخ: مطلقاً خیر، دولت ترکیه این کار را آغاز کرد. اثربخشی ترکیه در مبارزه با تروریسم باعث شده که این سازمان تروریستی نتواند به خارج از کشور نقل مکان کند. شرایط بین‌المللی نیز علیه او شروع به شکل‌گیری کرد. بنابراین، پ.ک.ک چاره‌ای جز انحلال نداشت و حتی یک مورد مذاکره هم مطرح نشد.

سوال: آیا تصمیم پ.ک.ک مبنی بر انحلال خود، سایر ساختارهای این سازمان را نیز ملزم به رعایت آن می‌کند؟
پاسخ: بله، زیرا سازمان تروریستی پ.ک.ک ساختار چتری و ستون فقرات آن است. وقتی پ.ک.ک خود را منحل می‌کند، بقیه نیز منحل شده تلقی می‌شوند. به عبارت دیگر، از نظر ترکیه، این تصمیم نه تنها در مورد سازمان تروریستی پ.ک.ک در عراق بلکه در مورد دیگر شاخه های آن در ایران، سوریه و حتی اروپا نیز صادق است.

سوال: چگونه مطمئن شویم که پ.ک.ک به طور کامل از تصمیم خلع سلاح و انحلال پیروی می‌کند یا خیر؟
پاسخ: این وظیفه نهاد امنیتی ماست. سرویس اطلاعاتی میت ترکیه تجربه زیادی دارد. ما تیم‌های فنی باتجربه‌ای داریم که روی این موضوع کار می‌کنند. ابراهیم کالن، رئیس میت، در حال حاضر در آغاز این روند است. این روند گام به گام پیگیری خواهد شد و در زمان مناسب به رئیس جمهور اردوغان گزارش خواهد شد.

سوال: آیا عفو عمومی برای تروریست‌های پ.ک.ک در نظر گرفته خواهد شد؟
پاسخ: هیچ ایده، آمادگی یا دستورالعملی به عنوان بخشش و عفو وجود ندارد. کسانی که در جنایات علیه ترکیه دست دارند، قطعاً مجازات خواهند شد. البته، برداشتن گام‌هایی که به صلح اجتماعی خدمت کند، در حوزه سیاست است. اما هیچ گامی که به وحدت ملی ما آسیب برساند، برداشته نخواهد شد.

سوال: اگر اتفاقی برخلاف فراخوان‌های انجام شده و تصمیمات اتخاذ شده رخ دهد، یعنی اگر پ.ک.ک دوباره با نام خود یا با نام دیگری حملاتی را آغاز کند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
پاسخ: جمهوری ترکیه از همان ابتدا نه تنها طرح‌های «الف» بلکه طرح‌های «ب» و «ج» و حتی بیشتر از آن را نیز آماده داشته است. به عبارت دیگر، ما برنامه‌هایی داریم که مبتنی بر تصمیم به پایان دادن به همکاری و تحویل سلاح‌ها، عدم تحویل سلاح‌ها علیرغم تصمیم به پایان دادن به همکاری، یا ادامه فعالیت‌های تروریستی تحت نام‌های مختلف و موارد دیگر است. 

علاوه بر این، از آنجایی که خطر تروریسم در منطقه از بین نرفته است، مبارزه نیروهای مسلح ترکیه و سازمان اطلاعات ما بدون وقفه ادامه دارد. مهمتر این است که این سازمان تروریستی تصمیماتی را که گرفته است، به اجرا بگذارد. این روند به دقت رصد خواهد شد.

انتهای پیام/