به گزارش سلامت نیوز به نقل از livescience،یک مطالعه بی‌سابقه نشان داده است که یکی از ابرمیکروب‌های خطرناک که عامل شایع عفونت‌های بیمارستانی است، می‌تواند از پلاستیک‌های مورد استفاده در تجهیزات پزشکی تغذیه کند — قابلیتی که می‌تواند این باکتری را حتی خطرناک‌تر از قبل کند.

این باکتری به نام سودوموناس آئروژینوزا (Pseudomonas aeruginosa) شناخته می‌شود و اغلب در محیط‌های بیمارستانی یافت شده و می‌تواند باعث عفونت‌های مرگبار در ریه، دستگاه ادراری و جریان خون شود.

اکنون پژوهشگران با بررسی سویه‌ای از این باکتری که از زخم یک بیمار استخراج شده بود، به کشفی غیرمنتظره دست یافته‌اند: این باکتری قادر است پلاستیک‌های زیست‌تجزیه‌پذیر مورد استفاده در بخیه‌ها، استنت‌ها و ایمپلنت‌ها را تجزیه کند و از آن به‌عنوان منبع تغذیه بهره ببرد.

این پژوهش که نتایج آن در تاریخ ۷ مه در ژورنال Cell Reports منتشر شده، نشان می‌دهد که سودوموناس آئروژینوزا آنزیمی به نام Pap1 تولید می‌کند. این آنزیم قادر است پلاستیک پلی‌کاپرولاکتون (PCL) را تجزیه کند (ماده‌ای که در بسیاری از تجهیزات پزشکی مانند مش‌های جراحی، پانسمان زخم و بخیه‌ها استفاده می‌شود.)

با تجزیه این پلاستیک، کربن موجود در آن آزاد شده و باکتری از آن به‌عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند.

برای تأیید این یافته، محققان ژن مربوط به این آنزیم را در باکتری اشرشیا کلی (E. coli) وارد کردند و مشاهده کردند که این باکتری نیز قادر به تجزیه PCL شد. هنگامی که این ژن از سودوموناس آئروژینوزا حذف شد، توانایی آن در حل کردن پلاستیک از بین رفت.

پیامدهای نگران‌کننده

این توانایی، فقط به تغذیه محدود نمی‌شود. باکتری در حین تجزیه پلاستیک، ذرات آن را برای ساخت بیوفیلم‌های مقاوم استفاده می‌کند. این بیوفیلم‌ها لایه‌هایی محافظتی هستند که باکتری‌ها را در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌تر و زنده‌مانده‌تر می‌کنند.

بر اساس یافته‌های پژوهشگران، آنزیم‌های مشابهی در دیگر باکتری‌ها نیز شناسایی شده‌اند. این به معنای آن است که سایر پلاستیک‌های رایج در پزشکی نیز ممکن است به منبع تغذیه و تقویت مقاومت میکروب‌ها تبدیل شوند.

چرا این یافته مهم است؟

سودوموناس آئروژینوزا سالانه به حدود ۵۵۹٬۰۰۰ مرگ در سراسر جهان مرتبط است که بسیاری از آن‌ها به دلیل عفونت‌های بیمارستانی مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.

از آنجا که محیط‌های بیمارستانی باید استریل باشند، پیش‌تر مشخص نبود که این باکتری چگونه در چنین شرایطی رشد می‌کند. اما اکنون مشخص شده که پلاستیک‌های مورد استفاده در تجهیزات پزشکی می‌توانند زمینه‌ساز بقای طولانی‌تر این باکتری باشند.

پروفسور رونان مک‌کارتی، نویسنده اصلی مطالعه از دانشگاه برونل لندن، می‌گوید:«یافته ما به این معناست که باید نگاه خود را به حضور پاتوژن‌ها در محیط بیمارستانی بازنگری کنیم. سطوح پلاستیکی می‌توانند غذای این باکتری‌ها باشند. این قابلیت می‌تواند به بقای طولانی‌تر آن‌ها منجر شود و هر دستگاه پزشکی حاوی پلاستیک را در معرض خطر تخریب قرار دهد.»

او همچنین خواستار انجام پژوهش‌های فوری در مورد شیوع آنزیم‌های تجزیه‌کننده پلاستیک در سایر باکتری‌های بیماری‌زا شد و تأکید کرد که باید در انتخاب مواد اولیه پلاستیکی در پزشکی تجدید نظر صورت گیرد.«پلاستیک همه‌جا در پزشکی مدرن حضور دارد — اما حالا مشخص شده برخی باکتری‌ها خود را با آن تطبیق داده‌اند. باید اثر این موضوع بر ایمنی بیماران را به‌درستی درک کنیم.»

در آخر

یافته‌های این پژوهش، زنگ خطری جدی برای استفاده از پلاستیک در تجهیزات پزشکی محسوب می‌شود. قابلیت باکتری‌ها در تغذیه از این مواد، می‌تواند هم زمان بقای آن‌ها را افزایش دهد و هم مقاومت آن‌ها در برابر درمان‌ها را تقویت کند.

بازنگری در مواد مورد استفاده، به‌کارگیری روش‌های نوین استریل‌سازی، و توسعه فناوری‌های ضدباکتریایی، از جمله گام‌های ضروری برای مقابله با تهدید این ابرمیکروب‌هاست.