گروه سیاسیخبرگزاری تسنیم: جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی در حوزه برنامه هسته‌ای خود مواجه بوده است. با وجود فشارهای بین‌المللی، به‌ویژه از سوی ایالات متحده، مقامات ایرانی بارها بر حق مسلم خود برای غنی‌سازی اورانیوم به منظور اهداف صلح‌آمیز تأکید کرده‌اند. 

جدیدترین و جدی‌ترین موضع در این باره را نیز امروز مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشورمان در «مجمع گفت‌وگو تهران» اتخاذ کرده کرده و تاکید داشته است: «بالا بروند و پایین بیایند، من زور نمی‌پذیرم. ما به‌هیچ‌وجه از بحث هسته‌ای که صلح‌آمیز است دست نخواهیم کشید و هر کاری کنند، کوتاه نمی‌آییم.»

تأکید مقامات ایرانی بر دفاع از حق غنی‌سازی هسته‌ای، که ریشه در معاهدات بین‌المللی و نیازهای علمی و انرژی کشور دارد، نشان‌دهنده عزم ملی برای حفظ استقلال و پیشرفت در حوزه فناوری است. در حالیکه ایالات متحده و برخی متحدانش با مواضع متناقض و تهدیدات نظامی تلاش دارند ایران را از این حق محروم کنند، موضع قاطعانه مقامات ایرانی، با پشتوانه حقوقی، علمی و نظامی، پیامی روشن به جامعه جهانی ارسال می‌کند  مبنی براینکه ایران از حقوق خود کوتاه نخواهد آمد. چنین موضع گیری‌هایی با ایجاد پشتوانه برای تیم مذاکره کننده، باب تهدیدات پوشالی در میز مذاکرات را بسته و دست تیم مذاکره کننده را پر می‌کند.

آمریکا متناقض یا مدعی؟

مقامات آمریکایی از زمان آغاز گفت‌وگوهای غیرمستقیم با ایران بارها مواضع متناقضی در قبال برنامه هسته‌ای ایران اتخاذ کرده‌اند. استیو ویتکاف، مذاکره‌ کننده ارشد آمریکا، در ابتدا به‌طور ضمنی حق غنی‌سازی ایران تا سطح 3.6 درصد را پذیرفته بود. با این حال، این موضع به‌سرعت از سوی دیگر مقامات آمریکایی، از جمله مارکو روبیو، تحریف شد. وزیرخارجه آمریکا مدعی شد که منظور ویتکاف این بوده که ایران باید سوخت هسته‌ای مورد نیاز خود را وارد کند، نه اینکه خود اقدام به غنی‌سازی کند.

این تناقض‌ها با اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، شدت بیشتری یافت. ترامپ در 18 اردیبهشت‌ماه تهدید کرد که تأسیسات هسته‌ای ایران را مورد حمله قرار خواهد داد و پس از بازگشت از سفر عربستان نیز در مصاحبه‌ای با فاکس نیوز بار دیگر ادعا کرد که ایران به انرژی هسته‌ای نیازی ندارد. پس از این اظهارات حتی ویتکاف، که در ابتدا موضع معتدل‌تری داشت، تحت فشارهای داخلی آمریکا موضع خود را تغییر داد و در مصاحبه‌ای با پایگاه خبری «بریتبارت» اظهار داشت که ایران نباید هیچ‌گونه غنی‌سازی یا سانتریفیوژ داشته باشد.

به نظر می‌رسد طرف آمریکایی با این اظهارات سعی دارد تا موضع خود در مذاکرات را تقویت کرده و در همان ابتدا تن به امتیازات مد نظر ایران ندهد.

پاسخ هم زمان به جنگ دیپلماتیک و رسانه‌ای

تیم مذاکره کننده ایرانی بارها تاکید کرده که مقامات آمریکایی در فضای رسانه‌ای مواضعی کاملا متناقض با میز مذاکره اتخاذ کرده‌اند. علاوه بر این مقامات ارشد ایرانی، از رئیس‌جمهور گرفته تا وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی، به‌طور مداوم به رویکرد رسانه‌ای طرف مقابل پاسخ داده و بر حق ایران برای بهره‌مندی از فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز تأکید کرده‌اند.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در سخنرانی خود در «مجمع گفت‌وگوی تهران» در روز یکشنبه، با اشاره به عضویت ایران در ان‌پی‌تی، اظهار داشت: «باید حق ما را بپذیرند، حقوق هر کشور طبق معاهدات بین‌المللی پذیرفته شود. طبق ان‌پی‌تی حق داریم از تحقیقات صلح‌آمیز هسته‌ای استفاده کنیم.» وی با قاطعیت افزود که ایران تحت فشار تحریم‌ها و تهدیدات از این حق عقب‌نشینی نخواهد کرد: «ما به هیچ‌وجه از بحث هسته‌ای که صلح‌آمیز است دست نخواهیم کشید و هر کاری کنند، کوتاه نمی‌آییم.»

وزیر امور خارجه ایران نیز در نمایشگاه کتاب تهران موضع مشابهی اتخاذ کرد و گفت: «حق بهره‌مندی ایران از انرژی هسته‌ای، به‌ویژه در حوزه غنی‌سازی، یک اصل غیرقابل چشم‌پوشی است. تأسیسات غنی‌سازی ما پابرجا خواهد ماند و هیچ‌کس نمی‌تواند این حق مسلم را از مردم ایران سلب کند.» این اظهارات نشان‌دهنده اجماع در میان مقامات ایرانی برای حفظ برنامه هسته‌ای به‌عنوان بخشی از هویت علمی و ملی کشور است.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در واکنش به فشارهای ایالات متحده مبنی بر برچیدن تأسیسات غنی‌سازی، تأکید کرد که ایران نیازی به واردات سوخت هسته‌ای ندارد و تأمین سوخت راکتورهای تحقیقاتی و قدرت به‌طور کامل در داخل کشور انجام می‌شود. این خودکفایی نه‌تنها از نظر اقتصادی و علمی برای ایران حائز اهمیت است، بلکه پیامی روشن به جامعه جهانی مبنی بر استقلال ایران در حوزه فناوری هسته‌ای ارسال می‌کند.

پشتوانه نظامی دیپلماسی

تأکید مقامات ایرانی بر حفظ برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز در برابر تهدیدات خارجی، به‌ویژه تهدیدات نظامی، با پشتوانه قدرت نظامی تقویت شده است. 

فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در واکنش به تهدیدات رژیم صهیونیستی و حامیان آن، با اشاره به ناتوانی این رژیم در مقابله با حملات موشکی محدود، اظهار داشت: «شما که نمی‌توانید یک موشک را تحمل کنید، اگر در یک لحظه با 600 موشک مواجه شوید چه‌کار خواهید کرد؟» این اظهارات نشان‌دهنده اعتمادبه‌نفس ایران در توانایی‌های دفاعی خود و آمادگی برای پاسخ به هرگونه تهدید نظامی است. 

قدرت نظامی ایران، به‌ویژه در حوزه موشکی، به‌عنوان عاملی بازدارنده عمل می‌کند و به مقامات تهران امکان می‌دهد با اطمینان بیشتری از حقوق خود در حوزه هسته‌ای دفاع کنند. این پشتوانه نظامی نه‌تنها در برابر تهدیدات خارجی، بلکه در مذاکرات دیپلماتیک نیز به ایران قدرت چانه‌زنی بیشتری می‌بخشد.

پشتوانه حقوقی هم داریم

موضع ایران در دفاع از حق غنی‌سازی ریشه در تعهدات بین‌المللی دارد. ایران به‌عنوان یکی از امضاکنندگان معاهده ان‌پی‌تی، متعهد به عدم تولید سلاح هسته‌ای است، اما در عین حال طبق ماده چهار این معاهده، حق دارد از فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز بهره‌مند شود. این حق شامل غنی‌سازی اورانیوم برای تولید سوخت راکتورهای هسته‌ای و تحقیقات علمی است. مقامات ایرانی بارها تأکید کرده‌اند که برنامه هسته‌ای ایران کاملاً صلح‌آمیز بوده و تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) قرار دارد.

اظهارات مقامات ایرانی در این زمینه نه‌تنها با قوانین بین‌المللی همخوانی دارد، بلکه نشان‌دهنده پایبندی ایران به تعهدات خود در قبال جامعه جهانی است. در مقابل، فشارهای ایالات متحده برای توقف کامل غنی‌سازی در ایران، با معاهده ان‌پی‌تی مغایرت دارد. 

این رویکرد یک‌جانبه آمریکا، که به نظر می‌رسد بیش از آنکه مبتنی بر نگرانی‌های واقعی باشد، به دنبال محدود کردن پیشرفت علمی ایران است، با انتقادهای گسترده‌ای در داخل ایران مواجه شده است. تا جایی که بر مبنای یک نظرسنجی که اخیرا داده‌های آن در رسانه‌ها نیز منتشر شده است 60 درصد مردم ایران گفته‌اند که بهبود روابط با آمریکا باید بدون واگذاری توان هسته‌ای باشد.

این موارد تنها بخشی از موضع‌گیری مسئولان و سران تصمیم‌گیر در کشور است که بر حق مسلم هسته‌ای کشور تاکید کرده‌اند و بی‌شک این تک صدایی در پایبندی به اصول کشور می‌تواند قدرت مضاعفی برای جمهوری اسلامی ایران در مراحل و موضوعات مختلف ایجاد کند.

انتهای پیام/