به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه خبری شبکه جهانی اطلاعات و خبری هسته‌ای (nucnet)‌، به دنبال سفر دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده به عربستان سعودی، وزارت انرژی ایالات متحده با انتشار بیانیه‌ای، جزئیات زمینه‌های کلیدی همکاری را تشریح کرد. این موارد شامل برنامه‌های ارتقای ایمنی، امنیت و عدم اشاعه هسته‌ای، تبادل دانش و فناوری در زمینه رآکتورهای پیشرفته نسل III+ و رآکتورهای مدولار کوچک، و همچنین همکاری در زمینه اکتشاف، استخراج و فرآوری اورانیوم را در بر می‌گیرد.

علاوه بر این، دو کشور بر سر همکاری در زمینه آموزش نیروی کار متخصص و مدیریت و دفع ایمن پسماندهای هسته‌ای نیز به توافق رسیده‌اند. این گام مهم، امیدها را برای دستیابی به یک توافقنامه جامع‌تر که به شرکت‌های آمریکایی اجازه مشارکت در توسعه برنامه هسته‌ای سعودی را می‌دهد، افزایش داده است

نگاه واشنگتن به توافقنامه ۱۲۳: الزامات سختگیرانه در مسیر ریاض

برای اینکه شرکت‌های آمریکایی بتوانند به طور رسمی در پروژه‌های هسته‌ای عربستان سعودی مشارکت کنند، یک «توافقنامه ۱۲۳» ضروری است. این توافقنامه که بر اساس بخش ۱۲۳ قانون انرژی اتمی ایالات متحده تنظیم شده، مستلزم رعایت ۹ معیار سختگیرانه در زمینه عدم اشاعه از سوی کشور طرف مقابل است.

هدف از این معیارها اطمینان از این است که فناوری هسته‌ای برای توسعه سلاح‌های هسته‌ای مورد استفاده قرار نگیرد و مواد حساس به کشورهای دیگر منتقل نشود.

غنی‌سازی اورانیوم، خط قرمز آمریکا

پیش از این، مذاکرات بر سر توافقنامه ۱۲۳ به دلیل عدم تمایل عربستان سعودی به پذیرش محدودیت‌هایی بر سر غنی‌سازی اورانیوم و بازفرآوری سوخت مصرف‌شده با موانعی روبرو شده بود. این دو فعالیت از نظر کارشناسان، مسیرهای بالقوه‌ای برای دستیابی به سلاح هسته‌ای محسوب می‌شوند و برای ایالات متحده خط قرمز به شمار می‌روند.

اظهارات پیشین ولیعهد سعودی مبنی بر اینکه اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد، عربستان نیز همین مسیر را دنبال خواهد کرد، بر پیچیدگی این مذاکرات افزوده بود.

انگیزه ریاض: تنوع‌بخشی به سبد انرژی و کاهش وابستگی به نفت

با این حال، عربستان سعودی به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت جهان، در راستای طرح اصلاحات «چشم‌انداز ۲۰۳۰» به دنبال تنوع بخشیدن به منابع انرژی خود و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است. انتظار می‌رود که انرژی هسته‌ای نقش مهمی در تحقق این اهداف ایفا کند.

تأسیس شرکت ملی انرژی هسته‌ای در سال ۲۰۲۲ و آغاز فرآیند صدور مجوز برای ساخت اولین نیروگاه هسته‌ای این کشور با ظرفیت پیش‌بینی شده ۲۸۰۰ گیگاوات، نشان از عزم جدی ریاض برای توسعه این بخش دارد.