خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: شیخ نعیم قاسم در منصب کنونی به عنوان دبیرکل حزب‌الله یکی از سخت‌ترین مسئولیت‌ها را در تاریخ فعالیت خود و همچنین در تاریخ حزب الله بر عهده گرفته است. این مسئولیت سنگین و بزرگی است که بر دوش شیخ نعیم قاسم قرار گرفت.

وی این مأموریت را در زمان جنگ و زیر آتش و با توجه به خلأ بزرگی که در منصب دبیرکلی حزب الله به دنبال شهادت سید حسن نصرالله و سید هاشم صفی الدین ایجاد شده بود، بر عهده گرفت. شیخ نعیم قاسم به عهد و وعده خود وفادار ماند و این مسئولیت را با شجاعت و درایت بر عهده گرفت.

«ورده سعد» خبرنگار خبرگزاری مهر در مورد این شخصیت استثنایی در سطح رهبری مقاومت لبنان، با «علی جابر» یکی از اعضای شورای مرکزی حزب الله، گفتگویی انجام داده که مشروح آن از نظر می گذرد؛

شیخ نعیم قاسم، دبیرکل حزب الله با وجود اینکه از دهه‌های طولانی در کار مقاومت و جهاد تبیین مشارکت داشت، اما برای بسیاری ناشناخته مانده است؛ بدان معنا که جنبه‌های زیادی از شخصیت او وجود دارد که باید روشن شود و این جنبه‌ها بسیار مهم و قابل توجه هستند. بنابراین آیا شما می‌توانید با توجه به شناخت شخصی از شیخ نعیم قاسم و نزدیک بودن به وی، برخی از این صفات ناشناخته را برای ما توضیح دهید؟

بسیاری، شیخ نعیم قاسم را می‌شناسند، اما اطلاعات کمی از او دارند. وی یکی از بنیانگذاران جنبش اقدام اسلامی در لبنان قبل از ظهور حزب الله است که از بطن جنبش محرومان بنا شد که امام سید موسی صدر آن را تأسیس کرده بود. شیخ نعیم قاسم به همراه گروهی از برادران در تأسیس این جنبش مشارکت داشت و در آن زمان، مسئول دفتر عقیدتی و فرهنگی و عضو دفتر رهبری جنبش محرومین بود.

او همانند بسیاری دیگر از رهبران جنبش محرومان، تا زمان حمله رژیم صهیونیستی به لبنان در سال ۱۹۸۲ و تأسیس حزب الله، در چارچوب‌های دیگری فعالیت داشت. البته او در این دوران اقدامات تأثیرگذار زیادی از جمله ایجاد مجالس فرهنگی و مذهبی به ویژه برای جوانان انجام داده بود و همچنین به همراه سایر برادران، انجمن تعلیمات دینی را در لبنان برای ترویج آموزش دینی تأسیس کرد که بعداً به مجموعه‌ای از مدارس و مؤسسات آموزشی در سراسر لبنان تبدیل شد. شخصیت علمی نعیم قاسم به عنوان معلم شیمی دبیرستان و امتیازاتی که در این خصوص داشت هم به او در این راه کمک زیادی کرد.

شیخ نعیم قاسم قبل از پرداختن کامل به امور حوزوی و تبلیغات دینی مشغول تدریس بود و تخصص او در زمینه کاملاً علمی قرار داشته است. شما این بعد علمی را در شخصیت شیخ نعیم قاسم چگونه می‌بینید و چه تأثیری در طرز فکر و رویکرد او در امور اجتماعی و سیاسی داشته است؟

روشن است که شیخ نعیم قاسم تحصیلات دانشگاهی معاصر را با تحصیلات حوزوی در هم آمیخت و بعدها خود را وقف آن کرد و تبدیل به یک عالم دینی شد و نقش‌های مهمی را در این زمینه ایفا نمود. ترکیب شخصیت دینی و علمی بی‌تردید بر شایستگی‌های چندگانه شیخ نعیم قاسم از یک سو و روش شناسی فکری وی از سوی دیگر، تأثیر گذاشت؛ به طوری که او توانست امور اجتماعی، سیاسی، دینی و فکری را به صورت جدی و با رویکرد علمی چشمگیر دنبال کند و علاوه بر آن، همواره از دو مرد بزرگ یعنی شهید سید محمد باقر صدر و امام خمینی (ره) و طرح ولایت فقیه الهام می‌گرفت.

شغل معلمی یکی از وظایفی است که پیامبران و صالحان بر عهده داشتند و این در قلب پیام قرآن کریم است که نازل شد، تا به مردم حکمت و راه نجات را بیاموزد. شیخ نعیم قاسم این مأموریت را چگونه انجام داد و عملکرد او در حرفه معلمی چگونه بود؟ همچنین دیدگاه شیخ نعیم قاسم نسبت به حرفه معلمی و اهمیت آن در نجات امت اسلامی و ساختن انسان و یک شخصیت مومنِ قوی و متعهد چیست؟

شیخ نعیم قاسم یک مربی و معلم بود و در اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ میلادی تأثیر گسترده‌ای بر نسل جوان گذاشت. درس‌ها و محافل او برای عموم مردم به ویژه جوانان تحصیل کرده بسیار جذاب بود و او به این نقش توجه زیادی داشت و آن را پایه‌گذار مراحل بعدی می‌دانست؛ زیرا معتقد بود گسترش فرهنگ دینیِ آگاهانه و تربیت شخصیت‌های جوانِ مؤمن، ستونی است که همه چیز بر آن بنا می‌شود. همین اتفاق هم افتاد و بسیاری از اعضای مقاومت اسلامی و حزب الله و برخی از رهبران آن کسانی بودند که در محافل و کلاس‌های شیخ نعیم قاسم آموزش دیدند و از آنجا به کار جهادی و مقاومتی پرداختند.

شیخ نعیم قاسم قبل از تصدی منصب دبیرکلی حزب الله، یکی از برجسته‌ترین رهبران، مؤسسان و ناظران بر مدیریت روابط ملی و منطقه‌ای بود. ارزیابی شما از این نقشی که به شیخ نعیم قاسم محول شده چیست و مهم‌ترین دستاورد او در این زمینه چه بوده است؟

شیخ نعیم در زمان تصدی منصب معاونت دبیرکل حزب الله مسئولیت امور سیاسی پارلمانی و سپس وزارتی و ارتباط با احزاب و نیروهای اسلامی و ملی در لبنان و خارج را بر عهده داشت. او چنان با کارآمدی و شایستگی این امور را اداره می‌کرد که سید شهدای امت اسلامی، شهید سید حسن نصرالله به ویژه در شرایط حساس و رویدادهای مهم مانند انتخابات و تشکیل ائتلاف‌ها به شیخ نعیم قاسم تکیه می‌کرد. او توانست در کنار شهید سید حسن نصرالله و مشورت با وی، روابط ثابت و مستحکمی را در داخل لبنان برقرار کند و همواره باب ارتباط حزب الله با همه طرف‌ها را در کشور باز نگه دارد؛ به ویژه اینکه لبنان یک کشور با تنوع بالا در سطح فرقه‌ای، مذهبی و فکری است.

بسیاری، درباره شخصیت شیخ نعیم قاسم و ویژگی‌های او صحبت می‌کنند. او اعتقاد زیادی به گفتگو و احترام به نظر دیگران و باز بودن باب ارتباط با همه جنبش‌های سیاسی و فکری دارد. دبیرکل حزب الله همچنین دارای پیشینه فرهنگی عمیق و شناخت از نیروهای سیاسی و مکاتب فقهی است. از نظر شما، دنیای شخصی شیخ نعیم قاسم چگونه بوده و چگونه در رفتار او با دیگران منعکس می‌شود و آیا به ایجاد پل ارتباطی با دیگران کمک می‌کند؟

من معتقدم که شیخ نعیم قاسم در منصب کنونی خود به عنوان دبیرکل حزب الله می‌تواند دایره گفتگو با دیگران را گسترش دهد؛ به ویژه اینکه مشکلات لبنان تنها از طریق گفتگو حل می‌شود و تجربه این را ثابت کرده است. شیخ نعیم قاسم در میان همه جریان‌های سیاسی و فکری شهرت زیادی دارد و همه او را خیلی خوب می‌شناسند و از درایتش آگاهند.

شیخ نعیم قاسم یک شخصیت گفتگو محور است که به قدرت کلام اعتقاد زیادی دارد و معتقد است کلام اگر با نیت خالصانه باشد و به پروژه‌های خارجی تکیه نکند، می‌تواند بسیاری از امور را حل کند.

رابطه شیخ نعیم قاسم با شهید سید حسن نصرالله یک رابطه بسیار عمیق و صمیمی بود و اکنون شیخ نعیم قاسم باتوجه به لزوم حفظ امانت و ادامه راه و میراث شهید سید حسن نصرالله از یک سو، و ضرورت‌های توسعه و بازسازی از سوی دیگر، در مرحله بسیار حساسی قرار دارد. از نظر شما شیخ نعیم قاسم این مرحله را چگونه رهبری خواهد کرد و چه تأثیری بر آینده این جنبش جهادی خواهد گذاشت؟

به نظر من با گذشت زمان، رابطه ویژه نزدیک و معنوی میان شیخ نعیم قاسم و شهید سید حسن نصرالله بیشتر آشکار خواهد شد؛ روابطی که در طول چندین دهه با هماهنگی کامل، وحدت بینش‌های اساسی‌، تعیین اهداف و مبارزه در راه دفاع از لبنان و جامعه مقاومت و مسائل امت اسلامی به ویژه فلسطین ادامه داشت.

قطعاً شیخ نعیم قاسم همانگونه که ارزش این امانت را می‌داند، با استواری و صلابت به این راه ادامه خواهد داد و با جرأت، شجاعت و حکمت، با همه چالش‌ها مقابله می‌کند؛ همانطور که پیش از این در کنار شهید سید حسن نصرالله و شهید سید هاشم صفی الدین و همه رهبران شهید مقاومت در همین مسیر قرار داشت. بنابراین من معتقدم که آینده لبنان در سایه رهبری شیخ نعیم قاسم در حزب الله، آینده ای امیدوارکننده خواهد بود.