این معضل مدت‌هاست به‌دلیل تاخیر در تخصیص ارز مناسب و ترخیص قطعات خودروهای مونتاژی و وارداتی از گمرکات، نگرانی مشتریان و فعالان بازار و حتی شرکت‌های خدمات پس از فروش را دو چندان کرده است.

در همین ارتباط چندی پیش دبیر انجمن شرکت‌های خدمات پس از فروش خودرو در نامه‌ای خطاب به وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد خودروهای وارداتی در نمایندگی‌های مجاز و تعمیرگاه‌های مستقل زمین‌گیر شده‌اند.

وی با انتقاد از عدم‌تامین لوازم‌یدکی و قطعات خودروها متناسب با حجم واردات، خواستار تامین ارز کافی و به‌موقع به‌منظور واردات قطعات و اقلام یدکی برای شرکت‌های خدمات پس از فروش خودرو و ترخیص سریع آن‌ها از گمرکات کشور شد. مساله‌ای که نه‌تنها باعث افزایش قیمت قطعات شده، بلکه در مواردی حتی یافتن برخی قطعات ضروری برای خودروهای پرطرفدار مونتاژی و حتی وارداتی‌ها به‌چالشی جدی برای مالکان این خودروها بدل شده است.

در واقع در کنار مسائل و چالش‌هایی مانند تاخیر در تحویل، قیمت تمام‌شده بالا، ناترازی بازار، رکود در دادوستد و بلاتکلیفی واردات خودروهای دست‌دوم، متولیان نه‌تنها نتوانسته‌اند مشکل و معضل بزرگ خدمات پس از فروش خودروهای مونتاژی چینی را برطرف کنند، بلکه حالا این مشکل با توجه به‌تعدد عرضه برندهای وارداتی از سوی شرکت‌های متعدد، رفته‌رفته گریبانگیر خریداران و مصرف‌کنندگان خودروهای وارداتی نیز می‌شود. البته تامین قطعات و لوازم‌یدکی خودروهای چینی همیشه در بازار کشور با کمبود مواجه بوده و این موضوع دلایل مختلفی دارد که شاید مهم‌ترین آن‌ها، بی‌میلی چینی‌ها به داخلی‌سازی قطعات در ایران است. گفته می‌شود هزینه تولید قطعات خودرو در چین، در مجموع کمتر از هزینه ساخت و تامین همان قطعات در ایران است. از همین رو چینی‌ها داخلی‌سازی قطعات خودروهای مونتاژی‌شان در ایران را دنبال نمی‌کنند.

درحال حاضر خودروهای چینی زیادی در ایران مونتاژ می‌شوند که هیچ‌کدام از آن‌ها از داخلی‌سازی بالایی برخوردار نیستند. بنابراین این رویکرد خودروسازان چینی، دردسرهای خاص خود را برای مشتریان ایرانی داشته و بارها نیز سبب اعتراض آن‌ها شده است.

در واقع سال‌هاست خودروسازان چینی تحت مشارکت با بخش‌خصوصی خودروسازی ایران مشغول مونتاژ انواع محصولات‌شان در کشور هستند. با وجود تنوع بالای خودروهای چینی و همچنین امکانات و آپشن‌های فراوان آن‌ها درمقایسه با خودروهای داخلی، خودروهای مورد نظر با نقطه‌ضعف بزرگ کمبود و قیمت بالای قطعات در بخش خدمات پس از فروش مواجه هستند که علاوه‌بر تحمیل هزینه‌های گزاف به مشتریان، خواب طولانی خودروها در تعمیرگاه‌ها را به‌دنبال دارد. این موضوع به‌خصوص طی چند سال اخیر که تعداد مصرف‌کنندگان خودروهای چینی در کشور رشد محسوسی داشته، بیشتر به‌چشم می‌آید.

اما این روزها غیر از محصولات مونتاژی چینی، معضل تامین قطعات و خدمات پس از فروش گریبان‌ خودروهای وارداتی را نیز گرفته است و این روند به‌دلیل نحوه تخصیص ارز، محدودیت‌های ثبت سفارش و تاخیر در ترخیص قطعات به‌چالش جدی صاحبان این خودروها و شرکت‌های خدماتی و تعمیرگاه‌ها تبدیل شده است. این موضوع در نامه اخیر دبیر انجمن خدمات پس از فروش به‌وزیر صمت نیز مورد تاکید قرار گرفته است.

درواقع از نگاه متولیان خدمات پس از فروش به‌نظر می‌رسد پس از رفع ممنوعیت واردات خودرو و حضور ده‌ها شرکت واردکننده خودرو با برندهای مختلف برای واردات‌ لوازم‌یدکی و قطعات مربوطه متناسب با حجم واردات خودرو تامین نشده است که بخش مهمی از آن به‌عدم تامین ارز کافی برای واردات قطعات و اقلام یدکی و کندی ترخیص قطعات از گمرکات بازمی‌گردد.

البته برخی کارشناسان این جریان را به کم‌توجهی شرکت‌های فروشنده خودرو و عدم‌تعهد لازم برای تامین لوازم‌یدکی و ارائه خدمات پس از فروش می‌دانند و معتقدند بسیاری از خودروهای وارداتی بدون رعایت اصول اولیه وارد کشور می‌شوند.

ثبات قیمت خودروهای مونتاژی

خودروهای داخلی روز گذشته رشد بهای یک تا ۵۰ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که نیسان آپشنال (دریچه‌برقی) (۱۴۰۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۷۴۵ میلیون‌تومان، نیسان دوگانه آپشنال (دریچه‌برقی) (۱۴۰۴) با ۳۱ میلیون‌تومان افزایش ۷۷۵ میلیون‌تومان، نیسان دوگانه آپشنال (دریچه‌سیمی) (۱۴۰۳) با ۲۴ میلیون‌تومان افزایش ۷۷۳ میلیون‌تومان، دنا پلاس (۵ دنده) (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان افزایش ۸۹۲ میلیون‌تومان، پادرا تک‌کابین (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان افزایش ۸۹۵ میلیون‌تومان و رانا پلاس ارتقایافته (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۳ میلیون‌تومان افزایش ۷۶۳ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شد.

همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۱۰ و ۱۵ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت ام‌وی‌ام X۳۳ کراس اتومات (۱۴۰۴) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۲۷۰ میلیون‌تومان، هایما S۸ (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ ‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان و تیگارد X۳۵ پلاس (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۶۷۰ میلیون‌تومان رسید.

از طرفی در خودروهای وارداتی شاهد افت بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که ارزش تویوتا bz۴X ۶۱۵ پرو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۵ ‌میلیارد و ۶۵۰ میلیون‌تومان، نیسان سیلفی E-Power پلاس (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان، هوندا سیتی (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون‌تومان و آئودی Q۵ e-tron (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۵ میلیارد و ۷۵۰ میلیون‌تومان رسید.