به گزارش خبرگزاری مهر، امیرحسین قاضی زاده هاشمی معاون رییس جمهور شهید و رییس سابق بنیاد شهید و امور ایثارگران در هفتمین نشست حکمرانی فرهنگی شهر تهران با تأکید بر لزوم بازنگری در شیوه حکمرانی اجتماعی کشور، اظهار داشت: برخورد با جراحات سازمان‌یافته یک مسئولیت عمومی است و نباید آن را صرفاً متوجه یک نهاد یا فرد خاص دانست.

وی با اشاره به اهمیت صیانت از فضای عمومی جامعه افزود: البته نباید اجازه داد محیط جامعه به فضایی مبتذل تبدیل شود، اما باید میان مسائل اجتماعی و رفتارهای فردی، خانوادگی و شخصی تفاوت قائل شد. در این حوزه‌ها، قانون چارچوب‌های خود را دارد و باید همان قوانین با دقت و احترام اجرا شوند.

قاضی‌زاده هاشمی با انتقاد از تمرکز صرف بر حاکمیت در فرآیندهای اجتماعی و فرهنگی، گفت: ما باید از نگاه صرفاً دولتی فاصله بگیریم و به‌سمت تقویت نهادهای مدنی حرکت کنیم. حکمرانی کارآمد، زمانی محقق می‌شود که خود مردم، با مشارکت واقعی، بخشی از فرآیند سیاست‌گذاری، اجرا، انتصاب، عزل و حتی نظام‌های پاداش و پرداخت دستمزد باشند.

وی ادامه داد: اگر نقشه راهی که در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ترسیم شده، به‌درستی و با مشارکت مردمی اجرا شود، بسیاری از چالش‌های امروز قابل حل خواهد بود.

رئیس سابق بنیاد شهید در بخش دیگری از سخنان خود، به چالش‌های مدیریت شهری پرداخت و گفت: با وجود تلاش‌هایی که برای اصلاح قانون مدیریت شهری صورت گرفت، مجلس در واگذاری اختیارات دستگاه‌های اجرایی به شهرداری‌ها توفیق نیافت. بخشی از این اختیارات به‌موجب قانون اساسی، قابل تفویض نیستند و همین موضوع سبب شد که حتی با وجود دستوراتی در دولت گذشته، اقدامات عملی مؤثری صورت نگیرد.

وی افزود: در آن مقطع، رئیس‌جمهور شهید با پذیرش پیشنهادی، شهردار تهران را به‌عنوان دستیار اجتماعی خود منصوب کرد؛ اقدامی که می‌توانست گامی در جهت تمرکز و هماهنگی باشد. اما دستگاه‌های موازی به فعالیت خود ادامه دادند و تصمیمی برای تعطیلی یا ادغام آن‌ها اتخاذ نشد.

قاضی‌زاده هاشمی خاطرنشان کرد: ریشه اصلی این مشکلات، به گم‌شدن پاسخگو بازمی‌گردد. در ساختارهای چندپاره و متداخل، مشخص نیست که مسئول نهایی کیست. در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی، نمی‌دانیم دقیقاً به کدام نهاد باید مراجعه کنیم. وقتی پاسخگو مشخص نباشد، روندهای آسیب‌زا ادامه می‌یابند و هیچ‌کس مسئولیت آن‌ها را نمی‌پذیرد.

عضو شورای اسلامی شهر تهران: جریان‌های مردمی موتور محرک تحقق تمدن نوین اسلامی هستند

سید احمد علوی، عضو شورای اسلامی شهر تهران، با تأکید بر اهمیت بازنگری در رویکردهای فرهنگی مدیریت شهری گفت: در مسیر تحقق حکمرانی فرهنگیِ تراز انقلاب اسلامی، آنچه بیش از همه ضرورت دارد، بازتعریف جایگاه و مأموریت جریان‌های مردمی است؛ جریانی که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم از آن‌ها با عنوان «حلقه‌های میانی» یاد کرده‌اند.

وی افزود: ما باید درک کنیم که حضور در جلسات فرهنگی، صرفاً نباید شکلی باشد. طبق فرمایش پیامبر اکرم (ص)، اگر در مجلسی شرکت می‌کنیم، نباید همان‌طور که وارد شده‌ایم خارج شویم. در جلساتی که تاکنون با موضوع الزامات و شاخص‌های حکمرانی فرهنگی برگزار شده، نگاه من نسبت به آغاز مسیر دگرگون شده و احساس می‌کنم باید بازتعریفی جدی در شیوه‌های برنامه‌ریزی فرهنگی صورت گیرد.

علوی با اشاره به خلأهای جدی در روند فعلی مدیریت فرهنگی شهری گفت: یکی از مهم‌ترین اشکالات ما این است که هنوز به روشنی نمی‌دانیم در کجا، چه کاری باید انجام دهیم. گاهی صرفاً برای اینکه برنامه‌ای داشته باشیم، طرحی را اجرا می‌کنیم، بدون آنکه هدف مشخصی برای آن تعریف شده باشد. ما باید بتوانیم پیش از اجرا، به‌درستی آسیب‌شناسی کنیم و اهداف را شفاف روی کاغذ بیاوریم. اگر این کار را نکنیم، حتی در پایان نیز قادر به سنجش میزان موفقیت خود نخواهیم بود.

وی ادامه داد: هر گامی، حتی نیم‌گام، اگر بر اساس برنامه و شناخت درست برداشته شود، ارزشمند است. کار فرهنگی، پیچیده، ظریف و بی‌صداست؛ همانند نقشی که حضرت زینب سلام‌الله‌علیها پس از واقعه کربلا ایفا کرد. عاشورا تا عصر همان روز پایان یافت، اما مأموریت ایشان تازه آغاز شد؛ بدون شمشیر و رسانه، اما با قدرت بیان و ایمان، چنان روشنگری‌ای کرد که حتی فضای مجلس یزید تغییر یافت.

عضو شورای اسلامی شهر تهران، با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب، تصریح کرد: مقام معظم رهبری در ترسیم مسیر تمدن نوین اسلامی، مراحل مشخصی را تعریف کرده‌اند: انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و در نهایت تمدن نوین اسلامی. این زنجیره زمانی به ثمر می‌نشیند که ما نقش‌ها را درست ایفا کنیم. تا وقتی دولت اسلامی شکل نگیرد، جامعه اسلامی محقق نمی‌شود و بدون جامعه اسلامی، تمدن نوین اسلامی نیز ممکن نیست.

علوی با تأکید بر جایگاه حیاتی «حلقه‌های میانی» گفت: راهبرد ما باید بر این اصل استوار باشد که تحقق تمدن نوین اسلامی، تنها از مسیر حکومت و حاکمیت ممکن نیست. حلقه‌های میانی، یعنی جریان‌های مردمی مؤمن، متخصص، مستقل از دولت، ولی هم‌جهت با آرمان‌های نظام، نقش اصلی را در این مسیر ایفا می‌کنند. این گروه‌ها حتی در غیاب حمایت مستقیم دولت، با انگیزه و باور قلبی در میدان باقی می‌مانند.

وی ادامه داد: ویژگی منحصربه‌فرد این حلقه‌ها در ثبات رفتاری و عملیاتی آن‌هاست؛ فراز و فرودهای سیاسی تأثیری در عملکردشان ندارد. اگر دولت‌ها از آن‌ها حمایت کنند، بهره‌وری‌شان بالاتر می‌رود و اگر حمایت نکنند، باز هم با تعهد و اعتقاد عمل می‌کنند. در مقابل، نهادهای دولتی و اجرایی با تغییر دولت‌ها، رویکردهایشان دستخوش تغییر می‌شود و همین باعث می‌شود نتوانند پیوستگی فرهنگی ایجاد کنند.

عضو شورای شهر تهران، درباره نقش دولت در حکمرانی فرهنگی گفت: دولت‌ها باید نقش تسهیل‌گر و تنظیم‌گر را ایفا کنند، نه نقش مجری مستقیم. اگر راهپیمایی اربعین یا جشن‌های مردمی نظیر غدیر امروز به شکل گسترده و تأثیرگذار برگزار می‌شود، این موفقیت ناشی از میدان دادن به همان حلقه‌های میانی است. در مقابل، در موضوعاتی نظیر آسیب‌های اجتماعی، وقتی خود دولت نقش مجری را بر عهده می‌گیرد، عملاً با شکست مواجه می‌شویم.

وی افزود: حتی در حوزه‌هایی مانند کارآفرینی، ورود مستقیم نهادهای دولتی مانند شهرداری باعث از بین رفتن انگیزه رقابت بین گروه‌های مردمی می‌شود. ما نباید با قدرت و منابع خود، میدان را برای مشارکت مردمی تنگ کنیم. بلکه باید با اعتماد به ظرفیت‌های مردمی، فضای رقابتی، خلاق و پویا ایجاد کنیم.

علوی در بخش دیگری از سخنانش با انتقاد از نبود برنامه‌ریزی بلندمدت فرهنگی گفت: در حوزه‌هایی نظیر صنعت دفاعی یا فضا، برنامه‌ریزی‌های بلندمدت ۱۰ ساله وجود دارد. اما در فرهنگ، به دلیل آن‌که مدیران خواسته‌اند خود مجری باشند، چنین افقی دیده نمی‌شود. فرهنگ باید به‌دست جریان‌های مردمی اجرا شود و دولت صرفاً وظیفه پشتیبانی، تسهیل و نظارت را بر عهده داشته باشد.

وی گفت: تحقق تمدن نوین اسلامی، نیازمند دو گام هم‌زمان است: خودسازی و جامعه‌پردازی. در جامعه‌ای که مردم از مردم می‌پذیرند، خودسازی مؤثرتر است. اما اگر همین کار را نهادهای دولتی بخواهند انجام دهند، با مقاومت مواجه می‌شوند. حلقه‌های میانی باید میدان‌دار جامعه‌پردازی باشند. حتی اگر مسیر اشتباه باشد، باید اجازه دهیم مردم خودشان تجربه کنند، اصلاح کنند، و نتیجه بگیرند؛ این بسیار مؤثرتر از نسخه‌پیچی دولتی است.

عضو شورای شهر تهران در پایان تأکید کرد: کار فرهنگی، اگر با ایمان، باور و برنامه‌ریزی همراه باشد، حتماً نتیجه خواهد داد. حضرت زینب سلام‌الله‌علیها، در دل تاریکی اسارت، با زبان خود پرچم اسلام را برافراشت. ما نیز اگر مردم را باور کنیم، مسیر را به درستی ترسیم کنیم، و از ورود غیرضروری دولت‌ها بپرهیزیم، قطعاً آینده فرهنگی کشور روشن‌تر از گذشته خواهد بود.