سامان فیروزی، مدیرعامل کرمان‌موتور با استناد به بیش از سه دهه تجربه همکاری با برندهای بین‌المللی همچون جنرال‌موتورز، هیوندای و فولکس‌واگن تاکید دارد که با اجرای این طرح و در صورت واگذاری مدیریت سایپا، ظرف پنج سال می‌توان سایپا را به رهبر بازار خودرو ایران تبدیل کرد و هم‌زمان، زمینه ورود ایران به‌جمع ۱۰ خودروساز برتر جهان را فراهم ساخت.

او با انتقاد از رویکردهای تبلیغاتی و شعاری برخی فعالان این حوزه، بر ضرورت اتخاذ سیاست‌هایی مبتنی بر واقع‌گرایی، تولید هوشمند و ارتقای بهره‌وری تاکید کرد. فیروزی معتقد است تداوم رویکردهای سطحی تنها به تضعیف زنجیره‌تامین، از بین رفتن فرصت‌های شغلی و تشدید بحران در تولید ملی منجر خواهد شد.

برنامه 6 محوره‌ای که کرمان‌موتور برای این منظور طراحی کرده، نه صرفا یک بسته مدیریتی بلکه نقشه راهی برای احیای سایپا، ارتقای بهره‌وری، افزایش کیفیت، تنوع محصول و رقابت‌پذیری جهانی است. در ادامه، 6 محور اصلی این طرح را بررسی می‌کنیم؛ طرحی که در صورت تحقق واگذاری سهام سایپا به کرمان‌موتور، نه‌تنها سایپا بلکه کل صنعت‌خودرو ایران را وارد مرحله‌ تازه‌ای خواهد کرد.

افزایش تولید بدون نیاز به سرمایه‌گذاری جدید

در نخستین محور، کرمان‌موتور به جای تکیه بر سرمایه‌گذاری جدید و پرهزینه، رویکردی مبتنی بر استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود را مطرح کرده است. این راهبرد، با اتکا به تلفیق امکانات تولیدی کرمان‌موتور و سایپا، زمینه تولید سالانه یک میلیون دستگاه خودرو را فراهم می‌کند.

به‌بیان دیگر، بدون صرف منابع مالی مضاعف و تنها با به‌کارگیری مدیریت بهینه، می‌توان هزینه تولید را کاهش داد، بهره‌وری را افزایش داد و درنهایت، قیمت تمام‌شده برای مصرف‌کننده را پایین آورد.

این سیاست در تضاد با بسیاری از برنامه‌های متداول در صنعت‌خودرو ایران است که به‌طور سنتی، بر وارد کردن تجهیزات جدید و سرمایه‌گذاری خارجی تمرکز دارند؛ اما در عمل، کمتر منجر به بهره‌وری پایدار شده‌اند.

کرمان‌موتور با این رویکرد، نشان می‌دهد که اصلاح ساختارهای مدیریتی و فنی مهم‌تر از تزریق منابع مالی صرف است.

توسعه فناوری و عرضه مدل‌های جدید خودرو

یکی از اصلی‌ترین انتقادها به صنعت‌خودرو کشور، ضعف جدی در نوآوری و طراحی محصولات رقابتی است. کرمان‌موتور با درک این نیاز اساسی، در دومین محور برنامه خود، عرضه سالانه سه مدل جدید خودرو را از سال دوم اجرای طرح در دستور کار قرار داده است.

این اقدام، نه تنها بازار داخلی را با تنوع محصول روبه‌رو می‌کند، بلکه امکان صادرات خودروهای مدرن و منطبق با استانداردهای جهانی را نیز فراهم می‌سازد. اتکای این طرح به‌همکاری‌های بین‌المللی گذشته و ظرفیت طراحی صنعتی داخلی، می‌تواند ایران را به صادرکننده‌ای جدی در بازارهای منطقه‌ای تبدیل کند.

با توجه به‌تغییر سلیقه مصرف‌کنندگان و الزامات محیط‌زیستی و ایمنی، تولید خودروهای زیبا، ایمن، کم‌مصرف و مدرن، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است که در این محور مورد توجه قرار گرفته است.

کاهش هزینه‌های لجستیکی و افزایش داخلی‌سازی تولید

موضوع لجستیک، از جمله دغدغه‌های مغفول در صنعت‌خودرو ایران بوده که بخش عمده‌ای از هزینه‌های نهایی تولید را به‌خود اختصاص می‌دهد.

در این طرح، با توزیع هوشمند خطوط تولید در سایت‌های مختلف کشور و استفاده از مزیت مقیاس، امکان کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل به‌صورت قابل توجهی فراهم می‌شود. هم‌زمان، کرمان‌موتور برنامه‌ای برای افزایش بومی‌سازی قطعات در دستور کار دارد.

این رویکرد علاوه‌بر اشتغال‌زایی مستقیم در صنایع قطعه‌سازی، باعث کاهش نیاز ارزی، تقویت استقلال صنعتی و مقاوم‌سازی زنجیره‌تامین خواهد شد. افزایش عمق ساخت داخل، همواره یکی از مطالبات سیاست‌گزاران بوده که اغلب در حد شعار باقی مانده است. اما کرمان‌موتور با ارائه برنامه‌ای اجرایی و زمان‌بندی شده، نشان داده که دستیابی به این هدف امکان‌پذیر است.

ارتقای بهره‌وری و تضمین سودآوری پایدار

چهارمین محور طرح، بر بهینه‌سازی بهره‌وری و سودآوری بلندمدت تمرکز دارد؛ موضوعی که کمتر در کانون توجه خودروسازان داخلی بوده است. تاکید بر تولید اقتصادی، مدیریت موثر سبد محصولات و حذف هزینه‌های زائد، راهبردی است که می‌تواند صنعت را از زیان‌دهی مزمن به سمت پایداری مالی سوق دهد.

این بخش از طرح، سودآوری را نه به‌عنوان هدفی تجاری، بلکه به‌عنوان ضرورتی برای تداوم تولید، حفظ اشتغال و تامین منافع بلندمدت کارگران، مصرف‌کنندگان و سهام‌داران تعریف کرده است. تمرکز بر بهره‌وری، راهی است برای خلق ارزش بدون فشار بر قیمت مصرف‌کننده نهایی.

سرمایه‌گذاری هدفمند برای توسعه فناوری

یکی از مولفه‌های تمایز این طرح با دیگر برنامه‌های ارائه‌شده در صنعت خودرو، پیش‌بینی سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری در طول پنج سال است. این سرمایه از منابعی همچون بازار سرمایه، آورده سهام‌داران و سود تجمیعی گروه تامین می‌شود و هدف آن، توسعه فناوری و بازسازی خطوط تولید خواهد بود.

برخلاف نگاه کوتاه‌مدت معمول در بسیاری از پروژه‌های اقتصادی کشور، این محور بر آینده‌نگری تاکید دارد. سرمایه‌گذاری در فناوری، نه تنها کیفیت محصولات را افزایش می‌دهد، بلکه زمینه‌ساز حضور فعال‌تر ایران در بازارهای بین‌المللی خواهد شد.

اصلاح ساختار مدیریتی و سازمانی سایپا

آخرین محور طرح کرمان‌موتور، اصلاح ساختار مدیریت و سازمان سایپا را هدف قرار داده است؛ اقدامی که از دید بسیاری کارشناسان، پیش‌نیاز هر نوع تحول در این صنعت است. تثبیت مدیریت، حذف شرکت‌های زائد و غیرمرتبط، چابک‌سازی تصمیم‌گیری و مولدسازی دارایی‌های بلااستفاده از جمله اقداماتی است که در این بخش پیش‌بینی شده‌اند.

این اصلاحات، تنها به بهبود عملکرد داخلی سایپا محدود نمی‌شوند، بلکه بر کل اکوسیستم صنعت خودرو کشور تاثیر خواهند گذاشت. شفافیت، پاسخ‌گویی و کارآمدی در مدیریت، ستون فقرات هر تحول صنعتی موفق است؛ چیزی که این طرح به‌درستی بر آن تمرکز دارد.

آیا فصل تازه‌ای برای صنعت‌خودرو ایران آغاز خواهد شد؟

طرح تحول صنعت‌خودرو توسط کرمان‌موتور که با مدیریت بر شرکت سایپا اجرایی می‌شود، از نظر محتوا، ساختار و هدف‌گذاری، یکی از جامع‌ترین برنامه‌هایی است که در سال‌های اخیر در این صنعت مطرح شده است.

به نوعی می‌توان گفت طرح کرمان‌موتور برای خرید سهام مدیریتی سایپا، تنها یک معامله بورسی نیست؛ این حرکت، سرآغازی برای تغییر پارادایم در صنعت‌خودرو ایران است. اگر این برنامه اجرایی شود، نخست سایپا و سپس کل صنعت‌خودرو، شاهد تحولی بنیادین خواهند بود.

افزایش بهره‌وری، ارتقای فناوری، تنوع محصول، سودآوری پایدار و اصلاح ساختارها، همگی عناصر این نقشه راه هستند که می‌توانند صنعت‌خودرو ایران را از یک وضعیت نیمه‌دولتی، کند و فرسوده، به‌صنعتی رقابتی، پویا و پیشرو در منطقه تبدیل کنند.

کرمان‌موتور تاکید دارد که اجرای این طرح نیازمند حمایت حاکمیت، به‌ویژه ریاست‌جمهوری دکتر مسعود پزشکیان است. در غیر این صورت، این شرکت اعلام کرده که به مسیر مستقل خود ادامه خواهد داد؛ مسیری که هدف نهایی آن تبدیل شدن به ارزشمندترین خودروساز خاورمیانه است. از سویی، از دیگر ابعاد برجسته این طرح، تاکید بر چابک‌سازی فرآیند تصمیم‌گیری و نوسازی سیستم مدیریتی در سایپا است؛ نقطه‌ضعفی که سال‌ها به‌عنوان یکی از عوامل کندی در توسعه این شرکت شناخته می‌شد.

کرمان‌موتور با معرفی ساختارهای جدید، حذف شرکت‌های موازی و افزایش شفافیت در سطوح مختلف مدیریتی، به‌دنبال آن است تا سایپا را از یک سازمان پرهزینه و ناکارآمد، به‌نهادی منسجم، پاسخ‌گو و انعطاف‌پذیر تبدیل کند؛ سازمانی که بتواند با سرعت و دقت، همسو با تحولات فناوری و نیاز بازار حرکت کند.

در کنار همه این‌ها، آنچه طرح کرمان‌موتور را از دیگر تلاش‌های اصلاحی متمایز می‌کند، نگاه جامع آن به زنجیره‌تامین و اشتغال است. برخلاف برخی سیاست‌های قبلی که صرفا به افزایش تیراژ یا مونتاژ مدل‌های جدید محدود می‌شد، این برنامه با هدف‌گذاری بر بومی‌سازی قطعات، توسعه ظرفیت قطعه‌سازان داخلی و ارتقای سطح مهارت نیروی کار، رویکردی بلندمدت و پایدار به تحول صنعت‌خودرو دارد. این تحول اگر به‌درستی حمایت و اجرا شود، می‌تواند نه‌تنها یک برند را متحول کند، بلکه پیشران توسعه صنعتی کشور در دهه آینده باشد.