حجت‌الاسلام تقی محدر در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به نقش محوری حوزه‌های علمیه در شکل‌گیری انقلاب اسلامی گفت: یکی از رسالت‌های مهم حوزه‌های علمیه، تربیت نیروهای مرجع بوده و در این راستا، یکی از ارکان انقلاب اسلامی نیز مرجعیت است و بدون رهبری حضرت امام خمینی (ره) که یک مرجع دینی بود، چنین انقلاب با عظمتی شکل نمی‌گرفت.

وی افزود: یکی از مهمترین نقش‌های حوزه‌های علمیه در شکل گیری انقلاب اسلامی، تربیت نیروی انسانی و مراجعی است که همیشه در طول تاریخ نقش‌آفرین بودند و علاوه بر انقلاب، در مشروطیت، در نهضت تنباکو و هر جا که مقابله با استعمار و پرچم عدالت‌خواهی بوده، قطعاً نقش محوری و اساسی علما مؤثری بوده و از این جهت حوزه نقش اساسی داشته است.

حجت‌الاسلام محدر در خصوص چگونگی تحولات اجتماعی، گفت: این موضوع به نقش دوم حوزه مرتبط است و اساس درس حوزه‌ها، مبتنی بر توحید محوری است و با توجه به اینکه محتوای دروس حوزوی مبتنی بر توحید ناب و برگرفته از آیات قرآن و روایات اهل بیت (ع) است، قطعاً تحولات اجتماعی در مسیر صحیح خود قرار می‌گیرد.

اگر جریانات اجتماعی مبتنی بر توحید ناب نباشد در رسیدن به اهداف موفق نمی‌شوند

مدیر حوزه علمیه خواهران استان زنجان ادامه داد: در طول تاریخ افراد، جریانات و مکاتب زیادی بودند که سعی کردند جریانات اجتماعی را هدایت کنند، مثل سازمان مجاهدین خلق، که داعیه مبارزه با استکبار و سلطنت و طاغوت را داشتند و نبرد مسلحانه در پیش گرفتند و به خاطر اینکه فکر آنها انحرافی بود، جز جنایتکاران عالم شدند. لذا اگر جریانات اجتماعی مبتنی بر توحید ناب و خالص نباشد، قطعاً نمی‌تواند این جریانات را به درستی هدایت کند.

وی در پاسخ به سوال اینکه، چگونه شخصیت‌های مهمی مثل حضرت امام، شهید بهشتی و شهید مطهری توانستند به عنوان پرورش دهندگان حوزه علمیه با تکیه بر فقه سیاسی گفتمان انقلاب اسلامی را در جامعه ترویج کنند، گفت: فقهی که امام خمینی (ره) بنیانگذاری کرد فقه جواهری بود و ویژگی آن مبتنی بر این بود که اجتهاد و استنباط روشمند و ضابطه‌مند، از مبانی اصیل اسلامی مثل قرآن و حدیث است.

حجت‌الاسلام محدر با اشاره به فرمایشات امام خمینی (ره) که همه فقه، سیاسی است، اظهار کرد: امام خمینی (ره) با این فرموده خط بطلان کشید بر جریانات انحرافی که می‌خواستند فقه را یک امر فردی قلمداد کنند و ساحت‌های اجتماعی را از فقه جدا کنند.

مدیر حوزه علمیه خواهران استان زنجان گفت: فقه جواهری دو ویژگی دارد ویژگی اول آن، اجتهاد ضابطه‌مند و ویژگی دوم این است که از منابع اصیل و تحریف نشده مثل قرآن به عنوان وحی و کتاب الهی که تحریف نشده است و حدیث هم حدیث‌های معتبر، است.

وی افزود: از طرفی فقه سیاسی که امام خمینی (ره) مطرح می‌کند و بقیه بزرگواران که اسم بردید به آن التفات دارند، دو مسئله و ویژگی بسیار مهم دارد، یکی اینکه همزمان با تحولات اجتماعی، خود را سازگار می‌کنند و جمود ندارند.

مدیر حوزه علمیه خواهران استان زنجان گفت: فقه سیاسی که امام مطرح می‌کند از یک طرف خود را با شرایط اجتماعی کاملاً تطبیق می‌دهد، دچار جمود و تحجر نمی‌شود و از طرفی دچار انحطاط نمی‌شود و اصالت خود را از دست نمی‌دهد و بنظرم این ویژگی بسیار ممتازی است که حوزه‌های علمیه دارند و در طول تاریخ این ویژگی را حفظ کردند و امام این مهم را تبدیل به یک مکتب کرد.

حجت‌الاسلام محدر با تأکید بر اینکه در حقیقت، گفتمان انقلاب اسلامی، گفتمان فقه سیاسی است و این نکته مهمی است، افزود: گفتمان انقلاب اسلامی در حقیقت، تجلی فقه سیاسی و اجتماعی است. اینکه احکام اسلامی، تجلی بیرونی داشته باشد و ظهور و نمود بیرونی داشته باشد، می‌شود انقلاب اسلامی. لذا تبیین فقه سیاسی یا همان فقه جواهری که امام از آن اسم می‌برد، در حقیقت ترویج گفتمان انقلاب اسلامی است.

مدیر حوزه علمیه خواهران استان زنجان گفت: در نتیجه چون احکام نورانی اسلام، مبتنی بر مصالح و فطرت بشری است، قطعاً در بین مردم مقبولیت دارد و مردم با جان و دل آنها را پذیرفتند و قبول دارند.

وی در رابطه با نقش حوزه علمیه در کشور و جهان اسلام، بیان کرد: نقش حوزه را از دو جهت مهم می‌دانم، یکی تربیت نیروی انسانی و افرادی که دانشمند، آشنای با فقه سیاسی و همان فقهی که امام فرمودند، است. لذا اگر قبل از انقلاب این مهم محدود به جغرافیای خاصی بود، امروز مرزها را شکسته و در سرتاسر عالم در بیش از ۱۰۰ کشور در حوزه علمیه طلبه در حال تحصیل داریم که شیخ زکزاکی که یکی از این افراد است.

حجت‌الاسلام محدر ادامه داد: بنابراین یکی از نقش‌های بسیار مهمی که حوزه‌های علمیه امروز در کشور و جهان اسلام، ایفا می‌کنند، تربیت نیروهای آگاه با مبانی اسلامی است و این مسئله مهمی است. به طور مثال تأسیس پژوهشکده‌های مختلف و مراکز علمی مختلف مثل المرتضی، المصطفی و جاهای مختلف که تربیت نیروی انسانی دارند. یکی از نقش‌های بسیار مهم است.

مدیر حوزه علمیه خواهران استان زنجان افزود: نکته دیگر، یکی از نقش‌های بسیار مهم که حوزه‌های علمی امروز نقش‌آفرین می‌کنند و در انقلاب اسلامی هم نقش‌آفرین بودند و در تدوین قانون اساسی هم، این است که انقلاب اسلامی، جریانی است که نمود و جلوه اجتماعی آن، فقه سیاسی است. بنابراین تولید محتوا در عرصه‌های مختلف، مباحث اجتماعی، سیاسی، حقوقی و اخلاقی، یکی از نقش‌های مهم حوزوی است.

وی تصریح کرد: البته در این مقوله حوزه ۱۰۰ درصد نقش خود را ایفا نکرده و ضعف‌هایی دارد. از طرفی قانون اساسی ما مبتنی بر شرع مقدس و مبانی دینی است. بحث‌های حقوقی و فقه ما و در حقیقت قوانین ما، مبتنی بر فقه اسلامی است. نهادی مثل شورای نگهبان برای انطباق قوانین مصوب با شرع مقدس است و این حرکت‌ها بسیار ارزشمند است که در حقیقت منشأ آن، نهاد مقدس حوزه است و افرادی که تربیت می‌کند و در مناصب مختلف مثل جایگاه ولایت فقیه که نقش بی‌بدیلی است و هیچ دانشگاهی نمی‌تواند چنین شخصیتی را تربیت کند و شخصیتی مثل امام راحل و رهبری را تربیت می‌کند، هستند.

مدیر حوزه علمیه خواهران استان زنجان تاکید کرد: از این جهت حوزه افرادی را که در مسند امور اجرایی بسیار حساس مثل ولایت فقیه یا شورای نگهبان هستند را تربیت می‌کند و کسی نمی‌تواند جایگزین این افراد باشد. از این جهت هم حوزه به نظرم جایگاه بی‌بدیلی دارد.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص محتوای دینی و سیاسی توسط حوزه‌های علمیه چه تأثیری در افزایش آگاهی دارد، گفت: یکی از رسالت‌هایی که حوزه علمیه داشته و دارد، تبیین است. جهاد تبیینی که مقام معظم رهبری آن را به عنوان واجب فوری، قطعی و ضروری می‌داند.

حجت‌الاسلام محدر، با بیان اینکه بزرگترین دشمن بشریت جهالت است و در این خصوص اگر مردم به رهبری مثل امیرالمومنین، امام حسن و امام حسین (ع) جهل داشته باشند، این رهبران می‌روند به حاشیه و خانه‌نشین شده و به شهادت می‌رسند.

حوزه‌های علمیه در این جهت هم نقش مهم و بی‌بدیلی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی داشتند

وی با بیان اینکه لذا آنچه که سبب به ثمر نشستن این انقلاب با عظمت شد، البته ما شاید عظمت انقلاب را درک نکردیم. قطعاً بصیرت و آگاهی مردم بود، ادامه داد: حوزه‌های علمیه در این جهت هم نقش مهم و بی‌بدیلی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی داشتند.

محدر افزود: لذا اگر به این موارد، بیانیه‌ها، کتب، آثار و سخنرانی‌ها را که نقش بسیار مهمی در آگاهی مردم داشتند را اضافه کنیم و امروز هم رسانه و فضای مجازی را به این‌ها اضافه کنیم، قطعاً می‌بینیم که این‌ها می‌توانند تصحیح‌سازی کنند.

مدیر حوزه علمیه خواهران استان زنجان ادامه داد: البته حوزه‌ها در این زمینه نیاز به کار بیشتر دارند ولی در زمینه تولید علم، کتاب و مقالات علمی، حوزه‌ها وضعیت خوبی دارند.

محدر افزود: در حوزه، سالیانه صدها کتاب در زمینه علوم انسانی چاپ می‌شود و این کتاب‌ها در جشنواره‌های مهم کشوری، در معرض دید عموم داوران قرار می‌گیرد و بنظرم از جهت تولید مباحث این‌چنینی خیلی موفق هستند. ولی در بحث رسانه‌ای فعالیت حوزه باید برای یک تغییر و تحول اساسی در جامعه اسلامی، گسترده‌تر شود.