اکرم بیات در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مهم‌ترین عامل موفقیت بنده در سی‌ودو سال فعالیت آموزشی، توجه همزمان به سه ضلع اصلی مثلث آموزش یعنی دانش‌آموز، اولیا و همکاران بوده است.

معلم منتخب کشوری از خراسان رضوی با اشاره به اینکه دو سال ابتدایی این مسیر به تحصیل در دانشگاه تربیت معلم و سی سال آن به تدریس در مناطق محروم اختصاص یافته، افزود: در این سال‌ها همواره تلاش کرده‌ام تا نیازها، رفتارها و مسائل مربوط به دانش‌آموزان، خانواده‌های آنان و همچنین همکاران و نیروهای اداری آموزش‌وپرورش را در نظر بگیرم و در تمام مراحل کار، اخلاق حرفه‌ای را سرلوحه قرار دهم.

وی تصریح کرد: اگر این سه ضلع را مانند یک مثلث تصور کنیم، محتوای درون این مثلث شامل مستندات، تقدیرنامه‌ها، شرکت در طرح‌های مختلف، تدریس در کلاس‌های چندپایه، حضور در مناطق محروم، طراحی‌های آموزشی، جشنواره‌های فرهنگی‌هنری، مسابقات حرفه‌ای، و نمونه‌بودن در زمینه خلاقیت‌های آموزشی می‌شود؛ مجموعه‌ای از تلاش‌های مستمر که در طول سال‌ها گرد آمده است.

بیات تاکید کرد: با این حال، همه این تلاش‌ها اگر پشتوانه‌ای از توکل، پشتکار و انگیزه نداشت، به نتیجه نمی‌رسید. متأسفانه بسیاری از افراد، توکل را در عمل فراموش می‌کنند؛ در حالی‌که من در تمام این سال‌ها، هر گام و تصمیم خود را با ایمان قلبی به خداوند و توجه به شهدا، ائمه اطهار برداشته ام.

معلم موفق باید شنونده خوبی باشد و از دانش‌آموز جلوتر حرکت کند

معلم منتخب کشوری از خراسان رضوی، معلم منتخب آموزش‌وپرورش، با تأکید بر نقش ارتباط مؤثر در موفقیت آموزشی، اظهار کرد: معلمی می‌تواند با نسل جدید ارتباط مؤثری برقرار کند که الگوی مناسبی برای دانش‌آموزان باشد؛ فردی با پشتکار، انگیزه، خلاقیت، صبوری، دانش بالا و برخورد محترمانه. وی افزود: استفاده از زبان ساده، فضای شاد کلاس و احترام متقابل از ارکان اصلی تعامل مؤثر با دانش‌آموزان است.

وی تصریح کرد: برای رسیدن به ارتباط واقعی و عمیق، شناخت دقیق دانش‌آموز ضروری است. وقتی معلم از نیازها و علایق دانش‌آموز مطلع باشد، می‌تواند فرآیند یادگیری را برای هر فرد شخصی‌سازی کند و در نتیجه، اعتماد و مشارکت بیشتری از سوی دانش‌آموز شکل می‌گیرد.

بیات ادامه داد: بهره‌گیری از بازی، فعالیت‌های گروهی، پروژه‌های علمی و روش‌های خلاقانه، ابزارهایی است که در ایجاد این تعامل نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ به‌ویژه در مدارس ابتدایی که نقش تجربه و مشارکت بیشتر است.

معلم منتخب کشوری از خراسان رضوی همچنین بر ضرورت تسلط معلم به فضای مجازی و فناوری‌های نوین تأکید کرد و گفت: اگر معلم از دانش‌آموز عقب‌تر باشد و نتواند از ابزارهای روز استفاده کند، قطعاً در ایجاد ارتباط موفق نخواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: معلم موفق کسی است که شنونده خوبی باشد. وقتی دانش‌آموز احساس کند کسی به صحبت‌هایش گوش می‌دهد، اعتماد و احترام بیشتری به معلم پیدا می‌کند. این احترام، پایه‌ای برای ارتباط مؤثر و در نهایت یادگیری عمیق‌تر و مشارکت فعال‌تر خواهد بود.

ضرورت تحول در آموزش و پرورش با تأکید بر آموزش‌های عمقی، کاربردی و فایده‌محور

بیات با اشاره به ضرورت تحول در نظام آموزشی کشور، پیشنهادهایی برای ارتقای آموزش و پرورش ارائه کرد.

معلم منتخب کشوری از خراسان رضوی با استناد به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید کرد: آموزش‌ها در مدارس و دانشگاه‌ها باید عمقی، کاربردی و فایده‌محور باشند. اگر این سه اصل رعایت شود، آموزش و پرورش به تحول واقعی خواهد رسید.

وی با انتقاد از برخی درس‌های کم‌فایده در نظام آموزشی افزود: برخی از مطالب تدریس‌شده در مدارس صرفاً اطلاعات عمومی هستند که فایده عملی ندارند. این محتواها وقت‌گیر بوده و در راستای اهداف تحول بنیادین نیستند.

بیات با اشاره به تجربه شخصی خود در تحصیل در دوره دو ساله تربیت معلم پیشنهاد کرد: بهتر است نظام تربیت معلم مجدداً به همان ساختار دو ساله بازگردد؛ چرا که دوره‌های چهار ساله فعلی با وجود هزینه‌های بالا، در برخی موارد فاقد اثربخشی لازم هستند. اگر برنامه‌ریزان آموزش و پرورش، محتوای غیرکاربردی را حذف کرده و تربیت معلم را فشرده‌تر و مؤثرتر کنند، هم معلمان سریع‌تر وارد کلاس می‌شوند و هم مشکل کمبود نیرو زودتر رفع خواهد شد.

معلم منتخب کشوری از خراسان رضوی همچنین خواستار دقت بیشتر در فرایند جذب معلم شد و افزود: جذب معلم باید صرفاً از مسیر دانشگاه فرهنگیان انجام شود. هرچقدر انتخاب دقیق‌تر باشد، نتیجه کارآمدتر خواهد بود و ما می‌توانیم دانش‌آموزانی توانمند و تمام‌ساحتی تربیت کنیم.

وی با اشاره به سایر عوامل مؤثر در ارتقای آموزش و پرورش، خاطرنشان کرد: فضای امن و بانشاط در مدارس، مشارکت فعال خانواده‌ها، شناخت سبک‌های مختلف یادگیری و استفاده از فناوری‌های نوین، از جمله عواملی هستند که در ارتقای کیفیت یاددهی‌یادگیری مؤثرند.

بیات تأکید کرد: یادگیری باید تجربه‌محور باشد. معلمانی که از شیوه‌های نوین، بازی، فناوری، دست‌ورزی و آموزش تعاملی استفاده می‌کنند، در ایجاد انگیزه، خلاقیت و رشد مهارت‌های اجتماعی و زندگی دانش‌آموزان موفق‌تر عمل می‌کنند.

اعتبار حرفه‌ای یک معلم با تکیه بر تجربه‌های میدانی و تعامل انسانی

معلم منتخب کشوری از خراسان رضوی با اشاره به عواملی که در موفقیت او و انتخاب به عنوان دبیر برتر تأثیرگذار بوده است، اظهار کرد: موفقیت من در این مسیر، حاصل تجربیات گسترده‌ای است که در طول سال‌ها در عرصه آموزش و تدریس کسب کرده‌ام.

وی گفت: از آنجایی که دو سال ابتدایی این مسیر به تحصیل در دانشگاه تربیت معلم و باقی سال‌ها به تدریس در مناطق محروم اختصاص داشته، این تجربه‌ها به من کمک کرده است تا به بهترین نحو ممکن به نیازهای مختلف دانش‌آموزان، اولیا و همکارانم پاسخ دهم.

بیات افزود: در تمام این سال‌ها همواره تلاش کرده‌ام که نیازها، رفتارها و مسائل مربوط به این سه ضلع مهم یعنی دانش‌آموزان، خانواده‌های آنان و همکاران آموزش‌وپرورش را در نظر بگیرم و به‌ویژه اخلاق حرفه‌ای را سرلوحه کار خود قرار دهم. رعایت این اصول باعث شد که همیشه در کنار تدریس، نگاه ویژه‌ای به تعاملات با دیگر اعضای جامعه آموزشی و حتی بخش‌های اداری داشته باشم.

معلم منتخب کشوری از خراسان رضوی با تأکید بر اهمیت مستندات و تجربه‌های عملی در موفقیت‌های حرفه‌ای خود ادامه داد: یکی از عوامل اصلی موفقیت من در این مسیر، مستندات و تقدیرنامه‌هایی است که در نتیجه فعالیت‌هایم در طرح‌ها و برنامه‌های مختلف فرهنگی و آموزشی به دست آورده‌ام. فعالیت‌هایی نظیر تدریس در کلاس‌های چندپایه، شرکت در جشنواره‌ها، مسابقات فرهنگی، هنری و حرفه‌ای و به‌ویژه همکاری با دانش‌آموزان در مناطق محروم، از جمله عواملی هستند که توانسته‌اند به اعتبار حرفه‌ای من افزوده و در این مسیر مرا موفق کنند.

وی به عوامل مختلفی که در موفقیت او تأثیرگذار بوده‌اند اشاره کرد و افزود: شایستگی‌های فردی و حمایت‌های اجتماعی، به‌ویژه تعامل و همراهی مستمر با خانواده‌ها و همکاران، از مهم‌ترین عوامل موفقیت در مسیر آموزشی و حرفه‌ای من بوده است. همچنین هر چه این تعاملات و هم‌افزایی میان ارکان مختلف جامعه آموزشی، از جمله خانواده‌ها، همکاران و مسئولان، بهتر و مؤثرتر باشد، قطعاً نتایج و موفقیت‌های بیشتری در فرآیند تدریس و تعلیم به‌ویژه در مناطق محروم به دست خواهد آمد. در واقع، پیشرفت در تدریس و تربیت نسل‌های آینده تنها با همکاری و هم‌فکری همه اعضای این جامعه ممکن است.

گفتنی است؛ اکرم بیات، مدیر آموزگار مدرسه ابتدایی در روستای عبداللهی از بخش سرولایت شهرستان نیشابور است. او یکی از معلمان برگزیده کشوری از استان خراسان رضوی است. او ۳۲ سال در آموزش و پرورش در مناطق محروم تدریس کرده است و حدود ۲۰ سال سابقه مدیریت هم دارد.