محمد بهزاد با اشاره به نگاه تمدنی شهید آیت‌الله رئیسی و شهید امیرعبداللهیان، شبه‌قاره را اصلی‌ترین عرصه دیپلماسی فرهنگی ایران در دهه پیش‌رو دانست و خواستار احیای سرمایه تمدنی و فرهنگی ایران در شرق شد.

این نشست علمی با هدف واکاوی سیاست فرهنگی دولت شهید آیت‌الله رئیسی در قبال کشورهای شرقی و ظرفیت‌های دیپلماسی فرهنگی در منطقه شبه‌قاره، با حضور اساتید دانشگاه امام حسین (ع) و در مرکز علویون قم برگزار شد.

در این نشست، محمد بهزاد، عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع)، با اشاره به سابقه هزارساله ایران در هدایت و شکل‌دهی به تمدن در مشرق زمین، اظهار داشت: در تاریخ اسلام، نگاه به شرق همواره با ابتکار و اندیشه ایرانی همراه بوده و ملت‌های این حوزه، ایران را به‌عنوان الگوی تمدنی خود می‌شناسند.

وی با بیان این‌که دیپلماسی فرهنگی باید در رأس روابط ایران با شرق قرار گیرد، افزود: در گفتمان تمدنی انقلاب اسلامی، ما وظیفه داریم ظرفیت‌های مردمی و نخبگانی کشورهای شرق را در مسیر بیداری اسلامی، گفتمان عدالت و تمدن نوین اسلامی فعال کنیم. در این زمینه، شبه‌قاره هند مهم‌ترین، پرجمعیت‌ترین و نزدیک‌ترین حوزه فرهنگی ایران در جهان اسلام است.

بهزاد گفت: بیش از دو میلیارد نفر در کشورهایی چون پاکستان، هند، کشمیر، بنگلادش، افغانستان و نپال، متأثر از زبان، ادبیات، هنر، تصوف، حکمت و علوم اسلامی ایرانی هستند. تاج‌محل، قونیه، اقبال، تاگور و نهرو، همگی نشان از عمق فرهنگی ایران در منطقه دارند. امروز نیز می‌توان با الهام از این تاریخ مشترک، موج جدیدی از تعامل فرهنگی و تمدنی را شکل داد.

وی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر «نگاه به شرق» به‌عنوان یکی از خطوط راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی، افزود: دیپلماسی فرهنگی ایران باید در جهت خلق هم‌افزایی میان ملت‌های این منطقه و بازسازی هویت شرقی اسلامی حرکت کند. شهید آیت‌الله رئیسی در سفر به پاکستان، با مردم و علما ملاقات کرد و از نقاط رنج این ملت‌ها آگاه شد. این سفر نه صرفاً سیاسی، بلکه فرهنگی تمدنی بود.

بهزاد، اقدام دولت سیزدهم در عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، پیمان اوراسیا و بریکس را نشانه عزم جدی برای حرکت به‌سوی پیوندهای پایدار با شرق خواند و گفت: شهید امیرعبداللهیان نیز با فهمی عمیق از شرایط منطقه، رویکردی فعال در دیپلماسی فرهنگی در پیش گرفت. نتیجه این دیپلماسی مردمی، استقبال کم‌نظیر ملت‌ها از ایران و اعلام عزای عمومی در برخی کشورهای منطقه پس از شهادت رئیس‌جمهور بود.

او همچنین تأکید کرد: باید دستگاه‌های فرهنگی کشور، از جمله شورای عالی انقلاب فرهنگی، صداوسیما، وزارت ارشاد، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها، نقش دیپلماسی فرهنگی را در سیاست خارجی ایران بازتعریف و نهادینه کنند.

در ابتدای این نشست، محمدعلی معیل، دبیر علمی جلسه، با اشاره به اهمیت دیپلماسی فرهنگی در قرن حاضر، گفت: دیپلماسی فرهنگی ابزار قدرت نرم و اجماع‌سازی جمهوری اسلامی در جهان است و شهید آیت‌الله رئیسی با رویکردی اصیل، این مسیر را فعال کرد. وی با تأکید بر لزوم شناخت فرهنگ ملت‌ها پیش از تعامل سیاسی، نقش شخصیت‌هایی چون شهید رئیسی را در تحقق حکمرانی تراز و گفتمان جهانی انقلاب اسلامی برجسته دانست.