به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اگرچه زایمان طبیعی به‌عنوان روشی ایمن، کم‌هزینه و کم‌عارضه برای تولد نوزاد شناخته می‌شود اما آمارهای اخیر نشان‌دهنده سهم چشمگیر سزارین از زایمان‌ها در کشور است. طبق گزارش‌های وزارت بهداشت، در حال حاضر 55.7 درصد از زایمان‌های کشور به روش سزارین انجام می‌شود، در حالی که استانداردهای جهانی توصیه می‌کنند این رقم بین 15 تا 20 درصد باشد.

مزایای زایمان طبیعی چیست؟

زایمان طبیعی مزایای متعددی برای مادر و نوزاد به همراه دارد، از جمله این‌که پس از زایمان طبیعی، مادران سریع‌تر بهبود می‌یابند و مدت زمان کمتری در بیمارستان بستری می‌شوند. در زایمان طبیعی، خطر عفونت، خونریزی و آسیب به اندام‌های داخلی مادر کمتر است. مادرانی که زایمان طبیعی دارند، بلافاصله پس از تولد می‌توانند نوزاد خود را در آغوش بگیرند و شیردهی را آغاز و نوزاد خود را از مزایای شیر خود بهره‌مند کنند. همچنین نوزادانی که به روش طبیعی به دنیا می‌آیند، کمتر در معرض مشکلات زمینه‌ای، بیماری‌های تنفسی و آلرژی قرار دارند. 

تفاوت‌های استانی در نرخ سزارین

آمارهای موجود نشان‌دهنده تفاوت‌های قابل توجه در نرخ سزارین بین دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است. به‌عنوان مثال، دانشگاه علوم پزشکی گیلان با نرخ بالای سزارین مواجه است، در حالی که دانشگاه ایرانشهر با نرخ پایین‌تری در این زمینه عمل می‌کند. این تفاوت‌ها می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند آموزش پزشکان، فرهنگ محلی و دسترسی به خدمات بهداشتی باشد و بیانگر این است که فرهنگ‌سازی می‌تواند نقش عمده‌ای در تغییر نرخ سزارین و زایمان طبیعی در کشور داشته باشد.

بسیاری از کشورها با فرهنگسازی، ایجاد مشوق‌ها و ارائه مشاوره‌های پزشکی مناسب به مادران باردار، نرخ سزارین را به کمتر از 20 درصد رسانده‌اند، اما به دلیل عدم فرهنگسازی، نقش کمرنگ تر ماماها در زایمان نسبت به متخصصین زنان در نطام سلامت ایران و تفاوت در تعرفه‌ها و درآمدهای این حوزه کشور ما هنوز نتوانسته به این نرخ پایین دست یابد.

کمک ماماها به کاهش اضطراب مادران باردار

در همین راستا، لیلا هادی‌پور جهرمی، کارشناس ارشد اداره سلامت مادران وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم به مناسبت روز جهانی ماما اظهار کرد: مامای خوب نه تنها مراقب جسم مادر است، بلکه همراهی مهربان برای روح و احساسات او نیز به شمار می‌رود. لحظه‌ای که زایمان در حال اتفاق افتادن است، یک لحظه زیبا و شاهکار خلقت است. بنابراین باید در این لحظه کاری کرد که مادر از این لحظات لذت ببرد. هنگام زایمان مادر باید آرامش داشته باشد و اضطرابش کاهش یابد. پس باید کاری کنیم که مادران بتوانند این معجزه طبیعت را درک کنند. مامایی هنر این را دارد که در این دوران، پنجره‌ای زیبا را به روی مادر باز کند.

85 درصد زنان نیاز به سزارین ندارند

وی افزود: دوران بارداری یک دوران طبیعی از زندگی است، درست مانند دوران نوزادی یا بلوغ. هر خانم یک دوره‌ای را در طول زندگیش طی می‌کند و بارداری هم یکی از این دوره‌هاست. این دوران فیزیولوژیکی است و تفاوت آن با سایر دوران‌ها این است که فرد کمی شکننده‌تر است. یک خانم وقتی باردار می‌شود، باید قبل از بارداری مراقبت‌های لازم را دریافت کند. یعنی ما باید تشخیص دهیم که چه زمانی نیاز به خدمات تخصصی و فوق تخصصی است. 80 تا 85 درصد مادران این دوران را بدون مشکل طی می‌کنند، چون این روند طبیعی زندگی است اما 15 تا 20 درصد نیاز به مراقبت تخصصی دارند که باید در زمان مناسب شناسایی و برای انجام سزارین ارجاع داده شوند. در این صورت، آن‌ها نیز خدمات تخصصی را دریافت کرده و زایمان می‌کنند و هدف این است که هم مادر و هم نوزاد این دوره را به سلامتی سپری کنند.

ترس از درد علت تمایل زنان به زایمان سزارین

 کارشناس ارشد اداره سلامت مادران وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که چرا با وجود این‌که بدن همه زنان آمادگی زایمان طبیعی را دارد بسیاری از مادران در کشور ما ترجیح می‌دهند با روش سزارین صاحب فرزند شوند؟ تصریح کرد: وقتی می‌گوییم دوران بارداری یک دوره طبیعی است، منظور این است که بدن ما توانایی دارد تا این فرآیند را به‌خوبی انجام دهد. مثل اینکه به دستگاه گوارش خود اعتماد داریم که غذا را هضم و جذب کند، دستگاه تولید مثل نیز می‌داند که چطور فرآیند بارداری را سپری کند، حاملگی را نگه دارد و در نهایت زایمان انجام شود. ما باید به بدن‌مان اعتماد کنیم و اجازه بدهیم که فرآیند طبیعی خودش پیش برود. در این صورت، زایمان طبیعی بهترین گزینه است. با این حال، دلایل زیادی وجود دارد که بسیاری از مادران ترجیح می‌دهند زایمان طبیعی را انتخاب نکنند. یکی از مهم‌ترین دلایل ترس از درد زایمان است. این ترس می‌تواند از ناآگاهی ناشی شود. اگر مادران در دوران بارداری در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند، متوجه خواهند شد که درد زایمان، درد غیرطبیعی نیست. این درد ناشی از انقباض عضلات است که کمک می‌کند جنین به بیرون حرکت کند. این درد، طبیعی و بخشی از روند زایمان است. هنگامی که مادران با این فرآیند آشنا شوند، ترسشان کاهش می‌یابد. چرا که ترس اغلب از ناشناخته‌ها ناشی می‌شود.

برگزاری رایگان کلاس‌های آمادگی زایمان در مراکز بهداشتی

وی درباره اقدامات وزارت بهداشت برای کاهش ترس مادران از زایمان طبیعی و ترویج این نوع زایمان بیان کرد: در حال حاضر در صورت مراجعه مادران باردار به مراکز بهداشتی کلاس‌های آمادگی زایمان به صورت رایگان ارائه و به مادران توضیح داده می‌شود که در بدنشان چه تغییراتی در حال وقوع است و این آگاهی کمک می‌کند تا ترس آن‌ها کاهش یابد. البته باید در نظر داشت که تحمل درد در هر فردی متفاوت است. برخی مادران درد را به راحتی تحمل می‌کنند و برخی دیگر ترجیح می‌دهند از روش‌های کم‌دردی استفاده کنند.

هادی پور ادامه داد: سیاست‌گذاری‌ها باید به گونه‌ای باشد که برای تمام مادران، روش‌های مناسب کاهش درد یا بدون درد را فراهم کند. روش‌های مختلفی برای کاهش درد وجود دارد. از جمله تزریق آمپول‌های ضد درد یا استفاده از روش‌های دیگر مانند ماساژ، دوش گرفتن، راه رفتن یا استفاده از توپ‌های بارداری که می‌تواند در کاهش درد موثر باشد. این موارد همه به مادر کمک می‌کند تا زایمان طبیعی را به راحتی و بدون درد زیاد تجربه کند و در نهایت یک زایمان سالم و موفق داشته باشد.

وی با بیان اینکه افزایش آگاهی مادران کلید ترویج زایمان طبیعی در کشور است، توضیح داد: مادران باید به این نکته توجه داشته باشند که زیباترین لحظه زندگی، لحظه پیوند مادر و نوزاد پس از زایمان است؛ خصوصاً در لحظه اولیه که مادر هوشیار است. این لحظه، زمانی که مادر فرزندش را در آغوش می‌گیرد، بسیار زیبا و خاص است. در روش سزارین یا جراحی، ممکن است این ارتباط به‌طور کامل برقرار نشود، چرا که در این روش یک جراحی بزرگ به همراه بیهوشی یا بی‌حسی انجام می‌شود و مادر ممکن است نتواند به‌طور کامل آن لحظه را حس کند البته این بدان معنا نیست که سزارین یک عمل جراحی بد است، چون سزارین روشی است که پزشکان برای نجات جان مادر و نوزاد در مواقعی که زایمان طبیعی امکان‌پذیر نیست، از آن استفاده می‌کنند. اما زنان باید بدانند که نباید بدون دلیل پزشکی به سمت جراحی‌های غیرضروری بروند و عوارض آن را به خود تحمیل کنند.

20 درصد مادران نمی‌توانند زایمان طبیعی داشته باشند

کارشناس ارشد اداره سلامت مادران وزارت بهداشت افزود: در برخی مواقع، 15 تا 20 درصد مادران به دلایلی نمی‌توانند زایمان طبیعی داشته باشند. برای مثال، ممکن است جنین در موقعیت مناسبی نباشد یا نتواند فشارهای رحمی را تحمل کند. در برخی موارد، لگن مادر نمی‌تواند با اندازه جنین تطابق پیدا کند یا مادر ممکن است بیماری زمینه‌ای داشته باشد که در این موراد نیاز به سزارین ضروری می‌شود.

عوارض زایمان سزارین

وی درباره عوارض جراحی سزارین توضیح داد: احتمال دارد که جراحی موجب آسیب به اعضای همجوار رحم شود. همچنین عوارض بیهوشی ممکن است به‌وجود آید. حتی اگر هیچ‌کدام از این عوارض اتفاق نیفتد، سزارین یک جراحی بزرگ است و این که مادر پس از جراحی باید مراقبت‌های بیشتری انجام دهد، می‌تواند مشکلاتی برای روزهای ابتدایی ارتباط او با نوزادش به‌وجود آورد. مادر ممکن است نتواند به راحتی از نوزادش مراقبت کند و بدن او دیرتر به حالت اول قبل از بارداری بازمی‌گردد.

 وی ادامه داد: با انجام سزارین احتمال آسیب دیدن رحم حتی در بارداری‌های بعدی نیز وجود دارد. همچنین خونریزی در جراحی سزارین معمولاً بیشتر از خونریزی در زایمان طبیعی است.

انجام رایگان زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی 

وی درباره تعرفه زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی گفت: در بیمارستان‌های دولتی کشور ما زایمان طبیعی به صورت رایگان انجام می‌شود و حتی برخی از این بیمارستان‌ها زایمان بدون درد را نیز ارائه می‌دهند. هیچ مبلغی از مادران بابت زایمان نباید دریافت شود. این به این معنی است که بیمه‌ها تمامی هزینه‌ها را پوشش می‌دهند و هزینه‌ای از مادران دریافت نمی‌شود.

دانشجویان زیر نظر اساتید فعالیت می‌کنند

وی در پاسخ به این سوال که در برخی موارد، مادران ممکن است به دلیل نگرانی از کیفیت خدمات در بیمارستان‌های دولتی و حضور پرتعداد دانشجویان در بلوک‌های زایمان از مراجعه به این بیمارستان‌ها پرهیز کنند و در بخش خصوصی متحمل هزینه‌های زیادی شوند، توضیح داد: باید توجه داشته باشیم که هیچ‌کدام از دانشجویان به‌تنهایی کار نمی‌کنند. در بیمارستان‌ها، اساتید و متخصصین همیشه نظارت دارند و هیچ فردی بدون نظارت استاد کار نمی‌کند. یعنی اگر یک دانشجوی مامایی یا یک رزیدنت (دوره دستیاری متخصص زنان) در حال خدمت به مادر باشد، تحت نظارت اساتید با تجربه قرار دارد. به این ترتیب، مادران می‌توانند اطمینان داشته باشند که خدمات به‌طور حرفه‌ای ارائه می‌شود.

انتهای پیام/