عاطفه جعفری شاعر جوان مشهدی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اولین مجموعه‌شعرش گفت: «پیشانی‌نوشت» اولین مجموعه‌شعر من است که به لطف دوستان در انتشارات شهرستان ادب منتشر شده و در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود.

جعفری درباره تصمیم به چاپ شعرهایش، گفت: بهانه انتشار کتاب، دوره ادبی مطلع بود که توسط حوزه هنری برگزار شد. در این دوره شاعران کتاب‌اولی آثارشان را ارسال می‌کردند و در نهایت تعدادی از آثار برتر برای انتشار در دو انتشارات سوره مهر و شهرستان ادب انتخاب می‌شدند. حدود ۲۰ اثر برای انتشار انتخاب شد که کتاب من هم جزو آن آثار بود.

شعرهایی آیینی‌ام مدح صرف نیستند

این شاعر درباره شعرهای کتاب پیشانی‌نوشت، گفت: من در قالب‌های مختلف مثل رباعی، چهارپاره، مثنوی، غزل و غزل‌مثنوی شعر دارم اما ترجیح دادم در کتاب اولم تنها غزل‌ها را منتشر کنم. در این انتخاب هم شعری از سال ۹۵ دارم و هم شعری از سال ۱۴۰۳. کتاب ۳۰ غزل و یک غزل‌مثنوی با موضوعات مختلفی مثل عاشقانه، آئینی، اجتماعی و مقاومت دارد. همچنین شعرهایی با موضوع افغانستان و موضوع برادری ایران و افغانستان دارم.

وی افزود: فکر می‌کنم حدود ۴۵ غزل داشتم که در نهایت ۳۰ تا از آنها برای پیشانی‌نوشت انتخاب شدند. همچنین غزل‌مثنوی‌های بیشتری داشتم اما چون می‌خواستم پیشانی‌نوشت ویژه غزل‌ها باشد، تنها یک غزل‌مثنوی را به کتاب اضافه کردم. دلیلش هم این بود که نتوانستم از این غزل‌مثنوی بگذرم و دوست داشتم در کتاب اولم حضور داشته باشد. از اتفاقات دوست‌داشتنی درباره پیشانی‌نوشت اهدای این کتاب به مقام مظم رهبری بود که اسفند سال ۱۴۰۳ در دیدار شاعران اتفاق افتاد. امیدوارم حضرت آقا کتاب من را بخوانند و از شعرها راضی باشند.

جعفری درباره حضورش در دیدار شاعران و اهدای کتابش به رهبر انقلاب، گفت: من تا امروز سه بار در دیدار شاعران خدمت حضرت آقا رسیدم، اما هربار دست و پایم را گم می‌کنم و نمی‌توانم صحبت کنم. با این‌همه امسال که برای اهدای کتاب در مقابل‌شان حضور پیدا کردم، خودم را به عنوان شاعری که پدرش افغانستانی و مادرش ایرانی است معرفی کردم و احساس کردم که یک آن توجه ایشان به این مسأله جلب شد. حضرت آقا پرسیدند ساکن کدام شهر هستید و من هم سلام مشهدی‌ها را خدمت‌شان ابلاغ کردم. احساس کردم یک لحظه حواس‌شان خیلی به این نکته جلب شد که این کتاب برای یک شاعر دورگه ایرانی‌افغانستانی است.

وی ادامه داد: یک نکته درباره کتاب اینکه من از اولین روزهایی که با جلسات شعر آشنا شدم، با استاد محمدکاظم کاظمی آشنا شدم و در جلسات ایشان شعر را یاد گرفتم. در این ده سال همیشه و همیشه در جلسات ایشان شرکت می‌کردم و سعی کرده‌ام از ایشان یاد بگیرم. به همین دلیل دوست داشتم متنی از ایشان در کتاب باشد و استاد هم لطف کردند برای پیشانی‌نوشت مقدمه‌ای نوشتند. اتفاقاً دوست داشتم این نکته را به حضرت آقا هم بگویم که فراموش کردم.

عاطفه جعفری از جمله شاعرانی است که با همسرش، مسعود یوسف‌پور شاعر آئینی، زوجی ادبی را تشکیل داده‌اند. این شاعر در پاسخ به سوالی درباره چالش‌ها و شیرینی‌های زندگی با همسری شاعر و اهل ادبیات، گفت: زندگی کردن با شاعری که خودش خیلی شاعر است، برای من خیلی سخت بود و ماه‌های اول اعتماد به نفس زیادی می‌خواست. من ابتدای ازدواج‌مان هشت ماه شعر ننوشتم و اعتماد به نفسم را برای نوشتن واقعاً از دست داده بودم، اما رفته رفته با توسل به اهل بیت (ع) این احساسات از بین رفت و من با غزلی درباره امام موسی کاظم (ع) که در کتاب هم وجود دارد، دوباره شعر نوشتن را شروع کردم.

وی افزود: در این مسیر کمک‌های ویژه‌ای از آقای یوسف‌پور دریافت کردم، به ویژه در شعر آئینی که نگاه ایشان خیلی روی من اثر گذاشته است. مثلاً شعری در شعرهای آیینی‌ام سراغ ندارم که حداقل یک روایت در آن حضور نداشته باشد. شعرهایی آئینی من مدح صرف نیستند، بلکه در آنها حتماً از سیره اهل بیت (ع) یا از روایاتی که از آنها نقل شده استفاده کرده‌ام که این متأثر از ایشان بوده است. ضمن اینکه من قبل از ازدواج چندان شعر آئینی نمی‌نوشتم و این هم از تأثیرات همسرم بوده است.

شاعر روایتگر تاریخ است و نباید نسبت به اتفاقات پیرامونش بی تفاوت باشد

صاحب «پیشانی‌نوشت» درباره نگاهش به شعر، گفت: من از همان ابتدای شاعری با توجه به اینکه تحصیلاتم حوزوی بود، هیچوقت برای اینکه یک شاعر عاشقانه باشم شاعر نشدم. البته مخالفتی با شعر عاشقانه ندارم و خودم هم عاشقانه می‌نویسم ولی نگاهم همیشه این بوده که شاعر روایتگر تاریخ است و باید نسبت به اتفاقاتی که در عصر خودش رخ می‌دهد واکنش داشته باشد. معتقدم این واکنش‌ها باعث ثبت آن اتفاقات می‌شود، به همین دلیل همیشه سعی کردم این تعهد را داشته باشم و نسبت به اتفاقات بی تفاوت نباشم؛ حالا چه یک حادثه تروریستی باشد، چه یک اتفاق مهم در خاورمیانه مثل ماجراهای بعد از هفت اکتبر یا مربوط به افغانستان که سرزمین پدری من است. همیشه سعی کردم سهم خودم را ادا کنم و درباره مسائل ایران سرزمین مادری‌ام، مسائل افغانستان سرزمین پدری‌ام، و نیز مسائل جهان اسلام شعر بنویسم.

وی افزود: به عنوان مثال سال گذشته در روستای «غریب دال» افغانستان تعدادی از شیعیان بی‌گناه، به خاطر استقبال از زائران اربعینی روستای مجاور، به شهادت رسیدند. من ندیدم شاعر دیگری در این باره شعر بنویسد. احساس کردم شاید یک شعر برای این عزیزان مظلومیت‌شان را در تاریخ ماندگار کند و برای آنها شعر نوشتم. اینکه این شعر می‌ماند یا نه، با خداست؛ اما من سعی کردم وظیفه‌ام را در قبال آن اتفاق انجام بدهم. همیشه نگاهم به شعر این بوده و به همین خاطر موضوعات شعرها در کتاب متنوع است.

جعفری با بیان اینکه تاریخ انقضا هم در شعر عاشقانه و هم در شعرهای اجتماعی و سیاسی وجود دارند، گفت: بعضی شاعران عاشقانه‌سرا می‌گویند ما شاعر واکنش سریع نیستیم و شعرهای واکنش سریع دارای تاریخ انقضا است. من این نگاه را قبول ندارم. آیا هر شعر عاشقانه‌ای که نوشته و منتشر می‌شود، در تاریخ می‌ماند؟ فکر می‌کنم خیلی از شعرهای عاشقانه هم تاریخ انقضا دارند؛ چه از حیث زبان و چه از نظر موضوعات و مضامین و نگاهی که شاعر به موضوع دارد. ممکن است بسیاری از شعرهای عاشقانه‌ای که این روزها نوشته می‌شود، کاملاً فراموش شوند. این احتمال برای شعرهای اجتماعی و سیاسی هم وجود دارد. پس نمی‌توان به این بهانه شعرهای واکنش سریع را کنار گذاشت و تنها شعر عاشقانه نوشت.

وی در پایان گفت: من شعر عاشقانه را کنار نگذاشته‌ام و در همین کتاب شعرهایی با حال و هوای خانوادگی دارم، اما تاریخ ادبیات به ما می‌گوید اتفاقاً بسیاری از شعرهای ماندگار و درخشان در ادبیات فارسی، شعرهای واکنش سریع شاعران نسبت به موضوعات مختلف است.