به گزارش سلامت نیوز به نقل از اطلاعات، نگهداری از حیوانات خانگی، کاری سخت و نیازمند مسئولیت‌پذیری، دانش کافی، وقت آزاد، فضای مناسب و بودجه است. 
 

چند سالی است اهمیت دادن به حیوانات خانگی و خیابانی مد شده و عده‌ای خود را طرفدار حیوانات و حقوق آن‌ها می‌دانند و برای حمایت، دست به نمایش و تبلیغ می‌زنند اما بسیاری از این افراد، متأسفانه آگاهی کافی ندارند و ممکن است با به اشتراک گذاشتن برخی مطالب، فیلم‌ها و عکس‎ها باعث به اشتباه افتادن افراد دیگر هم بشوند؛ مانند غذا دادن به حیوانات خیابانی که بارها درباره‌اش گفته و نوشته شده و هنوز هم این کار از سر دلسوزی ادامه دارد و به عواقب آن برای حیوانات و محیط زیست توجهی نمی‌شود. 

موضوعی که این روزها در جامعه و به‌خصوص فضای مجازی بسیار به چشم می‌خورد، خرید و فروش حیوانات خانگی مانند سگ و گربه است و افراد زیادی به دلایل گوناگون، مشتاق خریدن و نگهداری و حتی هدیه دادن حیوانات به مناسبت‌های مختلف هستند. 

آیا به صرف داشتن هزینه خرید و علاقه، می‌توان این کار را انجام داد؟ شخصی که حیوانی را خریداری می‌کند به چه چشمی به او نگاه می‌کند؟ آیا از مسئولیت‌هایی که به عهده اوست، آگاهی دارد یا گمان می‌کند غذا دادن به حیوان و بازی با او در هنگام سرخوشی کافی است؟ آیا همان اندازه که ما از حیوانات لذت می‌بریم، آن‌ها هم راضی هستند؟ درباره این موضوعات با سپهر سلیمی، فعال حقوق حیوانات که سال‌هاست در این حوزه دلسوزانه فعالیت می‌کند گفتگو کردیم. 

لزوم مسئولیت‌پذیری

نگهداری از حیوانات خانگی به هیچ وجه آسان نیست و کاری سخت و نیازمند مسئولیت‌پذیری، دانش کافی، وقت آزاد، فضای مناسب و بودجه است. 

متأسفانه حتی با وجود مخالفت دولت در بحث حیوانات خانگی از جمله سگ، می‌بینیم که عدم نظارت بر خرید و فروش حیوانات خانگی و اهلی و نبود قانون حمایت از حیوانات، باعث ایجاد هرج و مرج گسترده‌ای در این عرصه شده است. امروزه هر کسی فارغ از داشتن مسئولیت‌پذیری و شرایط لازم، می‌تواند حیوانی را بخرد و این نقطه شروع‌ بدبختی و گرفتاری حیوانات خانگی به شمار می‌آید. 

شخصی که می‌خواهد حیوانی را به سرپرستی بگیرد علاوه بر مسئولیت پذیری بالا، باید آگاهی کافی داشته باشد. برای مثال همان‌طور که هر انسانی، اخلاق و شخصیت متفاوتی دارد این مسأله در مورد حیوانات یک گونه هم صدق می‌کند. 

میزان سازگاری، سروصدا، تحرک، پرخاشگری و رفتار هر حیوان می‌تواند متفاوت باشد و افراد در صورت به سرپرستی گرفتن یک حیوان، باید آمادگی لازم برای پذیرش این شرایط را داشته باشند. همچنین ممکن است رفتار برخی حیوانات با افزایش سن یا بر اثر تغییرات محیطی تغییر کند و صاحبان حیوانات باید آماده پذیرش این تغییر و سازگاری با آن باشند.

سپهر سلیمی درباره تأثیر تغییر شرایط شخصِ به سرپرستی گیرنده بر روی حیوان گفت: شخصی که می¬خواهد از حیوانی نگهداری کند باید بررسی کند آیا ممکن است شرایط زندگی‌اش تغییر کند؟ برای مثال اگر قصد جابه‌جایی منزل، ازدواج، فرزندآوری یا مهاجرت دارد یا علاقه‌مند به سفر است و دوست دارد زمان بیشتری را در سفر باشد باید شرایط را بر اساس وضعیت حیوان خانگی خود بسنجد، زیرا هریک از این موارد می‌تواند در شرایط نگهداری، خلقیات حیوان و دشوار شدن شرایط برای صاحب حیوان تأثیرگذار باشد و ادامه این روند را دچار اختلال یا تزلزل کند که به حیوان صدمه می‌زند. حتی اگر فرد احتمال می‌دهد در آینده دچار مشکلات مالی شود و از پس هزینه‌های نگهداری برنیاید باید در به سرپرستی گرفتن آن تجدیدنظر کند؛ واگذاری یا ترک حیوانی که به فردی عادت کرده بسیار سخت و ناممکن است.

حیوان خانگی نیاز به توجه و مراقبت دارد و برای این کار در کنار دانش و پول باید زمان آزاد کافی و حوصله هم باشد. بسته به نوع حیوان، باید روزانه زمانی برای رسیدگی وبازی با آن صرف شود و اختصاص ندادن این زمان، باعث ایجاد مشکلات بهداشتی، رفتاری و روانی می‌شود که عواقب بدی را به دنبال دارد.

دشواری‌های نگهداری از حیوان خانگی

این فعال حقوق حیوانات می‌گوید: سیستم آموزش دامپزشکی کشور بر درمان و پرورش منابع گوشت و لبنیات متمرکز بوده و دانش و تجربه در زمینه درمان حیوانات خانگی در دانشگاه‌ها محدود است. در سال‌های اخیر، افزایش ظرفیت پذیرش و ایجاد دانشکده‌های بی‌کیفیت، موجب ضعف علمی و تجربی برخی از فارغ‌التحصیلان شده و تمامی این موارد در کاهش کیفیت درمان و افزایش اشتباهات دامپزشکی مؤثر است. 

سلیمی می‌افزاید: در کشورهای اروپایی و آمریکا که نگهداری از حیوانات مرسوم و رایج است بر تولید و فروش حیوانات، نظارت دقیقی صورت می‌گیرد و قانون محکمی برای دفاع از آن‌ها وجود دارد ولی در کشور ما هیچ نظارتی بر این امر وجود ندارد و حیوانات افسار گسیخته تولید شده، وارد می‌شوند و بی هیچ نظارتی به فروش می‌رسند. 

فردی که می‌خواهد حیوانی را به سرپرستی بگیرد باید توانایی مالی، مکان مناسب و زمان کافی داشته باشد. کسی که از صبح تا غروب کار می‌کند زمانی برای نگهداری از یک حیوان خانگی ندارد. همچنین در آپارتمان نمی‌توان از این حیوانات نگهداری کرد. 

او وضعیت غذا و دارو و درمان حیوانات خانگی را نامناسب می‌داند و می‌گوید: قیمت غذاهای مرغوب خارجی، بالاست و در سال‌های گذشته بیش از بیست برابر شده، زیرا تابع نرخ ارز و محدودیت‌های وارداتی بوده و مدام در حال افزایش است. غذاهای داخلی هم کیفیت مناسبی ندارد و می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های حاد و مزمن و در نهایت رنج مضاعف حیوان و هزینه زیاد برای صاحبش ‌شود. در این بین از همه بدتر، وجود غذاهای تقلبی خارجی است که کیفیتشان از غذاهای داخلی هم بدتر است.

خدمات درمانی حیوانات خانگی به دلیل عدم پوشش بیمه، بسیار گران است. داروها در دسترس نیست. حیوان نیز مانند انسان در صورت بیمار شدن، نیاز به ابزارهای تشخیصی همچون آزمایش و انواع تصویربرداری دارد و در صورت ابتلا به برخی از بیماری‌ها باید جراحی شود که احتمال این اتفاق کم هم نیست و متأسفانه هزینه‌های چند ده میلیونی دارد. هزینه درمان حیوانات، مشابه هزینه‌های درمان انسان است ولی بدون هیچ حمایت بیمه‌ای. به این ترتیب این حیوانات دچار بیماری و سپس مرگ می‌شوند.

حیوان نخرید!

نکته جالب و قابل‌تأمل این است که سگ‌گردانی ممنوع شده و انواع سخت‌گیری‌ها درباره آن وجود دارد اما جلوی واردات سگ گرفته نمی‌شود.

 با جستجوی کلیدواژه سگ یا گربه در سایت «دیوار» به بیش از ۲۵ هزار آگهی دسترسی پیدا می‌کنید. در سایت‌های «شیپور» و اینستاگرام هم با همین رقم مواجه هستید. تصور کنید چه بازار عظیمی وجود دارد و کسی به آن توجهی نمی‌کند .

سلیمی، فعال حقوق حیوانات، شرایط اسفناک اصلاح نژاد در توله‌کشی و تأثیر آن بر سلامت حیوانات خانگی را این‌طور بیان می‌کند: امروزه بسیاری از حیوانات تولیدشده در پروسه توله‌کشی، مبتلا به بیماری‌های ژنتیکی و مادرزادی می‌شوند. 

برخی از مشکلات به دلیل مسائل خاص والدین حیوان است اما بسیاری از این مشکلات به نژاد حیوان و دستکاری‌های ژنتیکی مربوط می‌شود. متأسفانه هیچ نظارتی بر این امر وجود ندارد و بسیاری از حیوانات تولیدشده در پروسه توله‌کشی به بیماری‌های ژنتیکی و مادرزادی مبتلا می‌شوند که تا پایان عمر، درد و رنج برایشان به همراه دارد.

برای این که تعداد سگ و گربه‌ها کمتر شود مردم باید به جای خریدن این حیوانات، آن‌ها را به سرپرستی بگیرند. سال‌هاست این شعار، سرلوحه فعالیت‌های حامیان حقوق حیوانات است.

هنگامی‌که متقاضی برای خرید سگ و گربه کم شود، واردکنندگان و تولیدکنندگان هم نمی‌توانند مانند قبل فعالیت کنند و جمعیت زیادی از حیواناتی که قرار است از زمان تولد، درد و رنج را تحمل کنند، تولید نمی‌شوند، زیرا برخی از توله‌کش‌ها برای زیباتر شدن حیوانات، آن‌ها را به اصطلاح، اصلاح نژاد می‌کنند و حیوان از لحظه تولد تا مرگ با مشکلات جسمانی و درد زندگی کرده و رنج می‌کشد و صاحبش هم اطلاعی از آن ندارد. 

همچنین، درصورت مدیریت درست این موضوع، سالانه رقم قابل‌توجهی از ارز کشور صرف واردات و آزار حیوانات نمی‌شود، حیواناتی که در جامعه وجود دارند می‌توانند از شرایط بهتری برخوردار شوند و آمار حیوانات ولگرد کمتر 
می‌شود. 

شهرداری و نهادهای مسئول هم کارشان کمتر خواهد شد و مهمتر این که سلامت شهروندان هم به خطر نمی‌افتد.