به گزارش خبرگزاری مهر، رسول اشرفی پور، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در نخستین پنل تخصصی تغییر اقلیم و پدیده‌های نوظهور در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران گفت: استمرار حیات در سطح حداقل ۳۳ میلیون هکتار از سرزمین ایران در گرو حفاظت از جنگل‌های زاگرس و اجرای الگوهای تاب‌آوری با مشارکت مردم نسبت به تغییرات اقلیمی و فشارهای اجتماعی و اقتصادی است.

وی افزود: گستره جغرافیایی جنگل‌های زاگرس که از شمال غرب تا جنوب شرق ایران امتداد دارد، تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر شرایط آب و هوایی و آبادانی و پراکنش جمعیت انسانی در کناره‌های فلات مرکزی ایران می‌گذارد و این تأثیرگذاری به طور مستقیم روی حداقل ۳۳ میلیون هکتار از سرزمین برآورد می‌شود.

وی اظهار کرد: با وجود این تأثیر گذاری در سده‌ها و بلکه دهه‌های اخیر، فشار عوامل تخریب بر روی این جنگل‌ها قابل توجه بوده و تغییرات اقلیمی نیز به اثرات فشار بر رویشگاه زاگرس افزوده است.

اشرفی پور ادامه داد: طی چند دهه گذشته به شکل بی‌رحمانه‌ای از درختان بلوط این جنگل‌ها ذغال‌گیری شده و گونه‌های همراه و پرکننده توده‌های جنگلی مانند افرای کیکم، بادام، بادامک، بنه، زالزالک و محلب از بین رفته و هم اکنون بیش از ۹۰ درصد پایه‌های بلوط شاخه زاد هستند.

وی حضور بیش از ۵۰ درصد از جمعیت دام کشور در سطح جنگل‌های زاگرس را از دیگر عوامل تخریب کننده عنوان و تصریح کرد: هم اکنون نزدیک به ۳۶ میلیون واحد دامی در سطح بوم سازگان زاگرس به سبک سنتی می‌چرند که بازدهی نداشته و درخور نظام دامپروری کشور نیستند.

اشرفی پور تاکید کرد: اگر شرایط رویشگاهی نرمالی بر زاگرس حاکم بود، این بوم سازگان تنها ظرفیت پذیرش ۱۶ میلیون جمعیت دام را می‌داشت.

وی گفت: تقسیم بیش از حد سامانه‌های عرفی نه تنها عامل تخریب رویشگاه است، بلکه سبب ناپایداری و عدم صرفه معیشت‌های محلی شده و ساختار طایفه و عشیره را نیز به چالش کشیده است.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: یکی از مؤثرترین اقدامات کاهش جمعیت دام صحرایی، کاهش بهره برداران عرفی، افزایش سطح سامانه‌های عرفی، مهار عوامل تخریب و آسیب‌های وارده خارج از اکوسیستم توأم با حفظ و تقویت رویشگاه‌های جنگلی است.

وی درباره تغییر اقلیم و اثرات آن بر جنگل‌های زاگرس با ارائه آمارهایی اذعان کرد: میانگین بلندمدت دمای بوم سازگان زاگرس ۸ دهم درجه سانتیگراد اضافه شده، میانگین بارش سالانه حدود ۱.۳ درصد کاسته شده، ۷ دهم گره بر سرعت وزش بادهای عموماً گرم و خشک این منطقه اضافه شده و میانگین رطوبت نسبی حدود ۲.۵ تا ۳ درصد کاهش یافته است.

اشرفی پور افزود: بی تردید این تغییرات منجر به زوال زیست بوم‌ها و ناپایداری سکونتگاه‌ها و مشاغل وابسته خواهد شد و از این رو توجه به تقویت تاب‌آوری سکونتگاه‌ها و معیشت‌ها و رویشگاه‌ها در سطح زاگرس نسبت به تغییرات اقلیمی و عوامل تخریب، مهمترین ضرورت برنامه‌ای است که باید در اولویت قرار گیرد.

وی در همین حال تعدیل و اصلاح تعداد بهره برداران در منطقه زاگرس را امری اجتناب ناپذیر در راستای حفاظت و صیانت از جنگل‌ها دانست.

اشرفی پور با تاکید بر معرفی الگوهای تاب‌آوری در منطقه زاگرس اظهار کرد: این الگوها از تکنیک‌های بهره‌وری منابع آب مانند سامانه‌های سطوح آبگیر تا کنترل و مهار آتش سوزی‌ها، شیوه‌های توانمندسازی و مشارکت مردم در بذرکاری، نهال‌کاری، حفاظت عرصه و اعیان، ساماندهی انواع بهره برداری‌های ممکن تا حساسیت معقول نسبت به بارگذاری پروژه‌های عمرانی و تولیدی، توجه به انواع هنجارهای رفتاری درست و نادرست را در بر می‌گیرد.

وی جنگلداری اجتماعی را یکی از مهمترین الگوهای تاب‌آوری عنوان و تصریح کرد: جنگلداری اجتماعی هم یک توصیه جهانی است و هم تجارب آن در سطح جهانی و داخلی وجود دارد.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: طرح‌هایی که با جایکا، جف، صندوق عمران و صندوق محیط زیست سازمان ملل انجام داده‌ایم و برخی ابتکارات داخلی که در اجرای طرح‌های جامع و چند منظوره داریم، شکل‌های کم رنگ و یا پر رنگ الگوی جنگلداری اجتماعی است.

وی گفت: جنگلداری اجتماعی رویکردی برای تحقق انسجام در سطح ملی، استانی و ساختار سازی و ساز و کار اجرایی در سطح هر نقطه مشخص برای حفاظت و تقویت جنگل‌های زاگرس است.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تقویت انسجام بین بخشی برای مهار آسیب‌ها، تقویت حفاظت از منابع طبیعی، ساختار سازی و تسهیلگری، آموزش و توانمند سازی، توجه به دانش و تجارب بومی و محلی، توجه به دانش بنیان‌ها، ظرفیت سازی برای حفاظت و کسب و کارها، آمایش برنامه‌ها و تقویت نظام نظارت و پایش و کاهش سطح وابستگی جوامع محلی به طبیعت را از اهداف اجرای جنگلداری اجتماعی برشمرد.