به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، برای تضمین همراهی متحدان در برابر تعرفه‌های سنگین آمریکا، در اواسط آوریل از سه کشور جنوب شرق آسیا شامل ویتنام، مالزی و کامبوج بازدید کرد.

به گفته تحلیل‌گران، با توجه به این‌که اتحادیه اروپا و کشورهای کره جنوبی و ژاپن برخلاف انتظار چین، ترجیح دادند با آمریکا مذاکره کنند، چین تمرکز خود را به کشورهای جنوب شرق آسیا که وابستگی بیشتری به تجارت با چین دارند، معطوف کرد.

با این حال، به نظر می‌رسد که در طی این سفر سه‌گانه و با وجود فضای مثبت در روند این دیدارها، تا کنون هیچ کدام از سه کشور ویتنام، مالزی و کامبوج به پیشنهاد شی جین‌پینگ برای تشکیل یک ائتلاف ضدآمریکایی پاسخ قطعی و مثبت نداد.

شی در دیدار با نخست‌وزیر ویتنام از این کشور برمقابله مشترک در برابر هژمونی‌طلبی، یکجانبه‌گرایی و حمایت‌گرایی تأکید کرده‌بود. اما در همان زمان هم رسانه‌های رسمی ویتنام این سخنان را اصلاً پوشش ندادند.

علاوه بر این، بلافاصله پس از عزیمت شی از این کشور به مالزی، وزارت صنعت و تجارت ویتنام طرحی برای جلوگیری از صادرات غیرمستقیم محصولات چینی به آمریکا ارائه داد. همچنین، مالزی اعلام کرد که قصد دارد هواپیماهای بوئینگ 737 مکس که چین در واکنش به آمریکا پس فرستاده، خریداری کند.

برای کشورهای جنوب شرق آسیا که حجم تجارت‌شان با آمریکا تقریباً به اندازه تجارت با چین است، تحریم‌های تلافی‌جویانه دولت ترامپ بسیار تهدیدکننده است. به گفته تحلیلگران، سیاست‌هایی چون صادرات مبتنی بر یارانه‌های عظیم دولتی و اقدامات تجاری تحمیلی از سوی چین باعث شده‌اند این کشور در جنوب شرق آسیا محبوبیت خود را از دست بدهد.

نادیده گرفته شدن درخواست  «ائتلاف ضدآمریکایی»

ویتنام بزرگ‌ترین شریک تجاری آمریکا در میان کشورهای جنوب شرق آسیاست، به‌طوریکه سال گذشته حجم تجارت بین دو کشور به 150 میلیارد دلار رسیده‌است. به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌های چینی برای دور زدن تعرفه‌های آمریکا به ویتنام نقل مکان کردند و انتخاب ویتنام به عنوان اولین مقصد سفر شی جین‌پینگ از این جهت قابل توجه بود.

خبرگزاری رسمی چین (شین‌هوا) پیشتر گزارش داده‌بود که شی جین‌پینگ در 14 آوریل و در دیدار با فام مین چین، نخست وزیر ویتنام ابراز امیدواری کرده‌بود که دو کشور ارتباطات راهبردی را تقویت کرده و با هم در برابر هژمونی‌طلبی، یکجانبه‌گرایی و حمایت‌گرایی مقابله کنند. اما این سخنان در بیانیه رسمی دولت ویتنام ذکر نشد.

همچنین، شی در دیدار با تو لام، دبیرکل حزب کمونیست ویتنام، از "مقابله با اقدامات یکجانبه‌گرایی قلدرمآبانه و حمایت از نظم آزاد تجاری جهانی و پایداری زنجیره‌های تأمین سخن گفت، ولی این اظهارات نیز در رسانه‌های رسمی ویتنام نیامد.

همچنین در بیانیه مشترکی که در 15 آوریل منتشر شد، عباراتی چون "مخالفت با هژمونی‌طلبی، سیاست قدرت و تمام اشکال یکجانبه‌گرایی" درج شد، اما ییه گفته رسانه‌های ویتنامی، اینها عباراتی هستند که ویتنام هنگام اعتراض به اقدامات چین در دریای جنوبی چین نیز از آنها استفاده کرده بود.

مواضع ویتنام

پس از دیدار سران چین و ویتنام، فام مین چین تنها سه روز پس از دیدار خود با شی جین‌پینگ و در دیدار با جفری پرلمان، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری آمریکایی Warburg Pincus، گفت: روابط آمریکا و ویتنام با دیگر کشورها متفاوت است؛ ما پیوندی منحصربه‌فرد داریم. ما با کاهش تعرفه‌ها و افزایش واردات کالاهای آمریکایی، روابط تجاری پایدار و متوازنی ایجاد خواهیم کرد.

وزارت صنعت و تجارت ویتنام نیز در همان ایام و همزمان با پایان سفر شی، دستورالعمل‌هایی برای جلوگیری از صادرات غیرمستقیم کالاهای چینی به آمریکا منتشر کرد؛ موضوعی که آمریکا مدت‌هاست به‌دنبال اجرای  آن توسط طرف ویتنامی بوده است.

وزارت بازرگانی چین در 21 آوریل با عصبانیت واکنش نشان داد و گفت: "چین قاطعانه با هر گونه توافقی که به ضرر منافع چین باشد، مخالف است و اگر چنین اتفاقی بیفتد، دست روی دست نخواهد گذاشت و قطعاً اقدامات تلافی‌جویانه متقابل انجام خواهد داد.

همزمان با این اظهارات، نشریه نظامی آمریکایی "1945" در 22 آوریل گزارش داده بود که ویتنام با آمریکا به توافق رسیده که جنگنده‌های F-16 آمریکایی را خریداری کند. این گزارش حاکی از آن است که ویتنام قصد دارد حداقل 24 فروند از جدیدترین مدل این جنگنده یعنی F-16V را خریداری کند.

این ادعا به آن معناست که ویتنام بعنوان کشوری که به طور سنتی از تسلیحات روسی استفاده می‌کند و جنگنده‌هایی چون سوخو-35 و سوخو-22 را در اختیار دارد، اکنون قصد دارد ناوگان خود را با جنگنده‌های آمریکایی جایگزین کند. 

روزنامه هنگ‌کنگی «ساوث چاینا مورنینگ پست (SCMP)» در این‌باره نوشت: این در واقع پایان همکاری نظامی 70 ساله بین روسیه و ویتنام است و ممکن است خشم چین را برانگیزد. ویتنام برای دور زدن خطر تعرفه‌های آمریکا، تمام برگ‌های برنده خود را به میدان آورده است.

علاوه بر ویتنام، به‌نظر میرسد که مالزی هم تمایل چندانی به ائتلاف آسیایی برای مقابله با اقدامات واشنگتن ندارد. براساس گزارشات منتشر شده، مالزی احتمالاً هواپیماهای بوئینگ 737 مکس که چین در اعتراض به آمریکا پس فرستاده، خریداری خواهد کرد.

ایزام اسماعیل، مدیرعامل گروه بین‌المللی هوایی مالزی (MAG) در این باره گفته‌ است: ما در حال گفت‌وگو با شرکت بوئینگ هستیم تا ببینیم آیا می‌توانیم این هواپیماها را خریداری کنیم یا خیر. این شرکت اخیراً طرح خرید 60 فروند هواپیمای بوئینگ 737 مکس را اعلام کرده است.

سران و رسانه‌های مالزی گرچه مواضع ملایم‌تری نسبت به بازدید شی‌ جین‌پینگ از این کشور داشته‌اند، اما به دلیل وضعیت در هم تنیده اقتصاد مالزی و مراودات اقتصادی این کشور با آمریکا، اعلان جنگ تجاری این کشور علیه واشنگتن بسیار بعید به‌نظر میرسد و حتی ممکن است کوالالامپور برای جلب رضایت واشنگتن، دست به اقدامات بیشتری نیز بزنند.

شی ین‌هونگ، استاد دانشگاه خلق چین، در مصاحبه‌ای گفت: چین تلاش دارد با جنوب شرق آسیا، مغولستان، ژاپن و کره جنوبی برای مقابله با آمریکا همکاری کند، اما این کشورها می‌ترسند که همکاری با چین مذاکرات تعرفه‌ای‌شان با آمریکا را به خطر بیندازد.

در مقابل، روری دنیلز، مدیر اجرایی مؤسسه سیاست‌های انجمن آسیا، در مصاحبه با نیویورک تایمز گفته‌بود: چین نمی‌تواند خلأ اعتماد به جا مانده از آمریکا را پر کند. به عبارت دیگر، چین که خود را حافظ نظم تجاری جهانی معرفی می‌کند، هنوز نتوانسته است اعتماد لازم این کشور ها را جلب کند.

طی هفته‌های اخیر، دولت ترامپ تعرفه‌های متقابل بر 70 کشور از جمله کره جنوبی را به مدت 90 روز به تعویق انداخته و به گفته‌ خود مشغول مذاکره با این کشورها است، اما علیه چین تعرفه‌های سنگین 145 درصدی وضع کرده که هدف آن منزوی کردن چین است. شی جین‌پینگ برای شکستن این محاصره اقتصادی، سعی داشت در جنوب شرق آسیا جبهه‌ای ضدآمریکایی ایجاد کند، اما با این وضع موجود بنظر می‌رسد که همچنان راهی طولانی برای تشکیل این اجماع داشته باشد.

انتهای پیام/