خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، محراب علوی: با نزدیک شدن به تابستان و پیش‌بینی گرمای سوزان، خوزستان در برابر چالشی بزرگ برای تأمین آب و برق قرار دارد. خشکسالی، فرسودگی زیرساخت‌ها و افزایش تقاضا، شبکه‌های آب و برق اهواز را تحت فشار بی‌سابقه‌ای قرار داده است.

مسئولان استانی هشدار می‌دهند که بدون مدیریت بهینه مصرف، خاموشی‌های گسترده و قطعی آب اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. در این میان، همکاری شهروندان در کاهش مصرف و اصلاح الگوهای استفاده از آب و برق، نقشی کلیدی در عبور از این بحران ایفا می‌کند.

محمد فراتی، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق اهواز در گفتگویی هشدار داد که اختلاف مصرف برق در تابستان و زمستان در این استان به چهار تا پنج برابر می‌رسد. او با اشاره به اینکه ۸۰ درصد مصرف برق اهواز در تابستان به سیستم‌های سرمایشی اختصاص دارد، اظهار کرد: اگر مشترکان در ساعات اوج مصرف از وسایل پرمصرف خودداری کنند و دمای کولرها را روی ۲۵ درجه تنظیم کنند، می‌توانیم تابستان را بدون خاموشی سپری کنیم.

فراتی تأکید کرد: تأمین برق در خوزستان به دلیل وابستگی بالای زیرساخت‌های شهری، از جمله پمپ‌های آب و آسانسورها، به برق پایدار، اهمیتی حیاتی دارد. وی افزود: هرگونه قطعی برق می‌تواند مشکلات جدی برای شهروندان ایجاد کند، به‌ویژه در مناطق گرم که زندگی بدون سیستم‌های سرمایشی عملاً غیرممکن است.

خشکسالی‌های اخیر و کاهش ظرفیت تولید برق در نیروگاه‌های خوزستان، چالش‌های تأمین انرژی را تشدید کرده است. فراتی با اشاره به این محدودیت‌ها گفت: ما امکان تولید برق به اندازه نیاز تابستان را نداریم و مدیریت مصرف بهینه در این شرایط اهمیت دوچندانی پیدا کرده است.

وزارت نیرو برای مقابله با این بحران، پویش «هوای گرم» را راه‌اندازی کرده است که با هدف تشویق مشترکان به کاهش مصرف برق از طریق برنامه‌های تشویقی اجرا می‌شود. فراتی اعلام کرد: مشترکان کم‌مصرف در تابستان امسال از تخفیف‌های ویژه برخوردار خواهند شد.

وی همچنین از شهروندان خواست تا با خاموش کردن لامپ‌های اضافی، استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف و اجتناب از روشن کردن همزمان وسایل برقی پرمصرف، به پایداری شبکه برق کمک کنند.

چالش‌های تأمین آب در اهواز

همزمان با بحران برق، تأمین آب شرب در اهواز نیز با مشکلات متعددی روبرو است. سعید دشتی‌زاده، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اهواز با اشاره به شبکه آبرسانی این شهر که بیش از دو هزار و ۳۰۰ کیلومتر طول دارد، گفت: اهواز به پنج تصفیه‌خانه برای تأمین آب شرب وابسته است اما فرسودگی ۶۰ درصدی شبکه توزیع آب، که قدمتی بیش از ۴۰ سال دارد، چالش‌های زیادی ایجاد کرده است.

افت فشار آب و قطعی‌های موقت، به‌ویژه در مناطق دورافتاده‌تر، از مشکلات رایج در تابستان‌های اهواز است. دشتی‌زاده استفاده غیرمجاز از پمپ‌های خانگی را یکی از عوامل اصلی افت فشار و آلودگی‌های نقطه‌ای در شبکه دانست و از شهروندان خواست تا از نصب این پمپ‌ها بدون هماهنگی با شرکت آب و فاضلاب خودداری کنند.

وی با اشاره به منابع آبی اهواز که ۹۰ درصد آن از رودخانه‌های دز، کرخه و کارون تأمین می‌شود، هشدار داد که مصرف بی‌رویه و نبود الگوی مصرف مناسب می‌تواند بحران آبی را تشدید کند. دشتی‌زاده گفت: تنها ۱۰ درصد از آب اهواز از چاه‌ها برداشت می‌شود و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، این منبع را نیز در معرض خطر قرار داده است.

اقدامات برای بهبود زیرساخت‌ها

برای مقابله با بحران آب و برق، اقدامات متعددی در ماه‌های اخیر انجام شده است. فراتی از افزایش ظرفیت تولید برق از طریق همکاری با وزارت نیرو خبر داد و گفت: نصب کنتورهای هوشمند و بهینه‌سازی شبکه توزیع برق در برخی مناطق اهواز در حال انجام است. با این حال، او تأکید کرد که بدون همکاری شهروندان، این اقدامات به تنهایی کافی نخواهد بود.

در حوزه آب، دشتی‌زاده به توسعه تصفیه‌خانه‌ها و اجرای طرح آبرسانی غدیر اشاره کرد که با هدف بهبود برداشت و توزیع آب در اهواز و مناطق اطراف طراحی شده است. وی افزود: بهینه‌سازی ایستگاه‌های آب‌گیری و تعمیر خطوط فرسوده شبکه توزیع در اولویت قرار دارد، اما این پروژه‌ها زمان‌بر هستند و نیاز به سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند.

نقش شهروندان در مدیریت بحران

کارشناسان معتقدند که مدیریت بحران آب و برق در خوزستان بدون مشارکت فعال شهروندان امکان‌پذیر نیست. فراتی و دشتی‌زاده هر دو بر لزوم آموزش و فرهنگ‌سازی برای مصرف بهینه تأکید کردند. دشتی‌زاده گفت: استفاده از شیرآلات کاهنده مصرف، جلوگیری از هدررفت آب در مصارف خانگی و آبیاری باغچه‌ها در ساعات خنک‌تر روز می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در کاهش فشار بر شبکه آب داشته باشد.

فراتی نیز از مشترکان خواست تا در ساعات اوج مصرف (۱۲ تا ۱۸) از وسایل پرمصرف مانند اتو، ماشین لباسشویی و جاروبرقی استفاده نکنند. وی افزود: حتی اقدامات ساده‌ای مانند خاموش کردن یک لامپ اضافی می‌تواند در مقیاس شهری تأثیر بزرگی داشته باشد.

چشم‌انداز تابستان ۱۴۰۴

با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی مبنی بر گرمای شدیدتر در تابستان امسال، فشار بر منابع آب و برق خوزستان احتمالاً افزایش خواهد یافت. کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون مدیریت صحیح مصرف، خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و قطعی آب در برخی مناطق اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

دشتی‌زاده با اشاره به تجربه تابستان‌های گذشته گفت: ما در سال‌های اخیر با همکاری شهروندان توانسته‌ایم تا حد زیادی از بحران‌های بزرگ جلوگیری کنیم اما امسال به دلیل کاهش منابع آبی و افزایش تقاضا، نیاز به تلاش بیشتری داریم.

فراتی نیز با خوش‌بینی محتاطانه‌ای اظهار کرد: اگر همه با هم همکاری کنیم، می‌توانیم تابستان را با کمترین مشکل پشت سر بگذاریم. اما این نیازمند تعهد جمعی است.

خوزستان در آستانه تابستانی چالش‌برانگیز قرار دارد که در آن مدیریت مصرف آب و برق نقشی تعیین‌کننده در حفظ پایداری زیرساخت‌های شهری خواهد داشت. در حالی که مقامات محلی با بهبود زیرساخت‌ها و اجرای طرح‌های تشویقی در تلاش برای کاهش فشار بر شبکه‌های آب و برق هستند، موفقیت این اقدامات به همکاری شهروندان بستگی دارد. با توجه به محدودیت‌های منابع و فرسودگی زیرساخت‌ها، تغییر در الگوهای مصرف و افزایش آگاهی عمومی، کلید عبور از این بحران خواهد بود.