کشاورزی در بوشهر اسیر کمآبی؛ وعدههایی که عملی نشد
اقتصاد ایران: بوشهر- کمآبی در بوشهر دیگر یک هشدار زیستمحیطی نیست؛ این یک بحران اقتصادی، اجتماعی و انسانی است که به سرعت در حال گسترش است.
خبرگزاری مهر، گروه استانها - حامد عرب زاده: بوشهر، استانی که زمانی نخلهایش چون ستونهایی سبز در دل دشت میروییدند، امروز گرفتار تشنگی مزمنی شده که تنها خاک خشک برای کشاورزان باقی گذاشته است.
کمآبی در بوشهر دیگر یک هشدار زیستمحیطی نیست؛ این یک بحران اقتصادی، اجتماعی و انسانی است که به سرعت در حال گسترش است و در کوچهپسکوچههای دشتستان، تنگستان و جم، صدای موتورهای خاموششده چاههای خشک، بلندتر از هر اعتراض مدنی است.
کشاورزانی که سالها با رنج و آفتاب کنار آمدهاند، حالا از نبود آب و نبود راهکار فریاد میزنند و محصولات و باغات آنها در آستانه نابودی قرار گرفته است.
آنچه نگرانکنندهتر از بحران آب است، بحران تصمیمگیری است، وعدهها زیاد بودهاند؛ از شیرینسازی آب دریا گرفته تا آبیاری قطرهای و تغییر الگوی کشت، اما واقعیت در زمینهای ترکخورده روستاها چیز دیگری است.
کشاورزی که امیدش به نخل بود، امروز در فکر فروش زمین است، روستایی که امیدی به آب ندارد، دیر یا زود خالی از سکنه میشود.
چشمبهراه یک تدبیر واقعی
علیرضا حاجیپور کشاورزی با بیش از ۳۵ سال سابقه در دشتستان در گفتگو با خبرنگار مهر از وضعیت نگرانکننده آب در منطقه میگوید: نخلستانهای دشتستان زمانی زبانزد کل استان بود، امروز اما بیشتر آنها خشکیدهاند، دیگر از آن خرماهای مرغوب خبری نیست، کمبود آب و شور شدن چاهها زندگی کشاورزان را به بنبست رسانده است.
وی با بیان اینکه چند سال است برای خرید آب با تانکر مجبور به قرض گرفتن شدهاند، میافزاید: از مسئولان استان تقاضا داریم با شتاب بیشتری به وضعیت کشاورزی دشتستان رسیدگی کنند.
این کشاورز خواستار برنامهریزی مناسب شد و افزود: اجرای طرحهای آبیاری نوین، تکمیل آبشیرینکنها و تأمین اعتبار برای کشاورزان، حداقل خواسته ماست، ما چیزی بیشتر از حق حیات از طبیعت نمیخواهیم.
اگر آب نباشد، ما میمانیم و زمینهای خشک
نرگس آقاجری بانویی ۴۸ ساله از اطراف خورموج که همراه خانوادهاش سالها به کشت سبزیجات و خرما مشغول بوده، در گفتگو با مهر اظهار کرد: «کشاورزی در منطقه ما همیشه سخت بوده، ولی حالا بدون آب اصلاً ادامه دادن ممکن نیست. چندین بار مجبور شدیم نصف شب با دبه از چاههای همسایه برای آبیاری دستی آب بیاوریم.
وی با آرامش اما قاطع میگوید: ما زنهای کشاورز، در کنار مردها ایستادهایم؛ با امید، با تلاش. فقط از مسئولان تقاضا داریم صدای ما را بشنوند، اگر طرحی هست، اگر بودجهای هست، به ما هم برسد، ما هم بخشی از این خاکیم.
زنگ خطر کمآبی در بوشهر به صدا درآمده است
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار بوشهر از وضعیت بحرانی منابع آبی استان بوشهر سخن گفت و اقدامات فوری استان برای مقابله با این بحران را تشریح کرد.
شاپور رجایی با اشاره به کاهش بیسابقه بارندگیها در سال آبی جاری گفت: افت محسوس بارشها و کاهش ذخایر آب شرب در مراکز شهری و روستایی، شرایط خاص و نگرانکنندهای را برای استان ایجاد کرده است، امروز مسئله آب، یک چالش عادی نیست بلکه به اولویت فوری مدیریت استان تبدیل شده است.
رجایی افزود: زنگ خطر کمآبی در بوشهر مدتهاست به صدا درآمده و ما در همین راستا مجموعهای از برنامههای ضربالاجل را در دستور کار قرار دادهایم. از جمله این اقدامات، تسریع در تکمیل طرحهای آبرسانی و بهویژه پروژههای آبشیرینکن است که نقش کلیدی در پایداری تأمین آب ایفا میکنند.
وی با اشاره به تأمین تسهیلات مالی مورد نیاز برای این پروژهها اظهار داشت: با اختصاص منابع لازم، عملیات اجرایی پروژههای در دست ساخت از جمله آبشیرینکنها سرعت گرفته است و امیدواریم این پروژهها در بازه زمانی کوتاهتری وارد مدار شوند.
معاون استاندار بوشهر همچنین اقدامات عملیاتی در سایر حوزهها را چنین برشمرد: حفر و تجهیز چاههای جدید، کفشکنی چاههایی که با افت آبدهی مواجه شدهاند، اجرای خطوط انتقال آب از منابع سطحی داخل استان، و تکمیل مخازن ذخیره از جمله اولویتهای اجرایی ماست. در کنار اینها، مدیریت مصرف آب در شبکههای توزیع و کاهش هدررفت نیز بهطور جدی دنبال میشود.
وی با اشاره به برنامهریزی دقیق در سطح شهرستانها افزود: برای هر شهرستان با توجه به شرایط خاص خود، مجموعه اقدامات متناسب شناسایی و اولویتبندی شده است. اثربخشی هر یک از این اقدامات برای جبران کمبود آب بررسی شده و در جلسات کارشناسی شهرستانی، نقشه راه اجرایی آنها تدوین شده است.
رجایی با تأکید بر ضرورت انسجام در اجرا گفت: برنامه جامع اقدام برای پایداری منابع آب شرب تدوین شده و با تشکیل جلسات منظم استانی و شهرستانی، تلاش میشود اجرای این برنامهها با سرعت و دقت لازم پیش رود تا مردم شریف استان کمترین آسیب را از بحران خشکسالی ببینند.
استفاده از ظرفیت خلیج فارس
حجتالاسلام موسی احمدی، نماینده مردم جنوب استان بوشهر در مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون انرژی مجلس، نیز از روند رو به رشد اقدامات عمرانی در حوزه تأمین آب استان خبر داد.
وی با ابراز خرسندی از پیشرفت چشمگیر پروژههای آبرسانی گفت: خوشبختانه با همت مسئولان ملی، استانی و منطقهای و همچنین همراهی فرمانداران و مدیران اجرایی، پروژههای آبشیرینکن در مناطق جنوبی استان از جمله بنک، دیر و عسلویه با سرعت مناسبی در حال پیشرفت است، این طرحها در آینده نزدیک وارد مدار بهرهبرداری خواهند شد.
نماینده جنوب استان بوشهر با اشاره به چالشهای سالهای گذشته افزود: در چند سال اخیر با نگاه آیندهنگر و پیشبینیهای فنی، اجرای پروژههای شیرینسازی آب از منابع خلیج فارس در دستور کار قرار گرفت. با این اقدام، مشکلاتی چون کمآبی و کاهش بارندگیها که پیشتر بسیاری از مناطق ما را درگیر کرده بود، تا حد زیادی کاهش یافته است.
وی تأکید کرد: امیدواریم با بهرهبرداری کامل از این پروژهها، تابستان آینده شاهد وضعیت باثباتتری در تأمین آب شرب و صنعتی باشیم و دغدغهی هماستانیهای عزیزمان کمتر شود.
حجتالاسلام احمدی در ادامه با اشاره به اهمیت تأمین برق برای پایداری زیرساختهای آبی اظهار داشت: پروژههای تأمین برق پایدار نیز بهصورت همزمان با این طرحهای آبی در حال پیگیری است. هدف ما این است که در تابستان ۱۴۰۴، مشکل جدی نه در بخش آب و نه در بخش برق نداشته باشیم.
این نماینده مجلس بر لزوم تداوم همکاری بین نهادها و تسریع در اجرای طرحها تأکید کرد و گفت: امیدواریم با همافزایی و هماهنگی میان تمام دستگاهها، بتوانیم خدمتی ماندگار در حوزه تأمین آب و برق به مردم جنوب استان ارائه دهیم.
آب، امروز نه تنها کالایی حیاتی، که معیاری برای سنجش کارآمدی مدیریت در استان است.
مسئله بوشهر فقط آب نیست؛ مسئله اعتماد مردم به وعدههایی است که دیگر گوششان به شنیدن آن عادت کرده، اما چشمشان نتیجهای ندیده است.
وقت آن رسیده است که از «تدوین سند» و «برنامهریزی میانمدت» عبور کنیم و به عملگرایی واقعی برسیم. نه در جلسات پُررنگ و لعاب، بلکه در پمپهای آب فعال، نخلهای سبز و لبخند کشاورزی که دوباره به زندگی امیدوار شده است. اگر امروز اقدام نکنیم، فردا ممکن است دیگر زمینی برای کشاورزی و روستایی برای ماندن باقی نماند.