به گزارش سلامت نیوز به نقل از رکنا،در حالی که بیش از ۶۰۰ هزار داوطلب هر سال برای ورود به رشته‌های علوم پزشکی رقابت می‌کنند، تنها ۳ درصد از آن‌ها موفق به ورود به رشته‌های پرطرفدار مانند پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی می‌شوند.

این کمبود ظرفیت، هزاران دانشجو را روانه دانشگاه‌های خارجی کرده و هر سال میلیون‌ها دلار ارز از کشور خارج می‌کند. کمبود ظرفیت در پذیرش رشته‌های پزشکی در ایران باعث شده تا از هر ۱۰۰ داوطلب، تنها ۳ نفر در رشته‌های پرطرفدار پزشکی و دندانپزشکی قبول شوند. این شکاف بزرگ، سالانه به مهاجرت بیش از ۳۰ هزار دانشجو منجر می‌شود که علاوه بر خروج بیش از ۳۰۰ میلیون دلار ارز از کشور، تهدیدی جدی برای آینده نظام سلامت ایران است.سالانه هزاران دانش آموز ایرانی برای تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند، این مساله به تازگی بدل به چالشی چندبعدی شده است که آسیب‌های عدیده‌ای را همراه خود به بار می‌آورد.

پدیده‌ مهاجرت دانشجویان از یک سو به دلیل تعداد بالای متقاضیان پذیرش در رشته‌های علوم پزشکی و از سوی دیگر به محدودیت شدید در ظرفیت پذیرش این رشته‌ها بازمی‌گردد؛ به گونه‌ای که از حدود 600 هزار نفر داوطلب رشته تجربی تنها 3 درصد آنها در رشته‌های پرطرفدار پزشکی و دندانپزشکی و داروسازی و 4 درصد در دیگر رشته‌های کارشناسی علوم پزشکی از قبیل پرستاری و مامایی و غیره پذیرفته می‌شوند، این درحالی است که 92 درصد متقاضیان کنکور شانس قبولی در هیچ یک از رشته‌های علوم پزشکی را پیدا نمی کنند.

بنابر اظهارات دکتر مسعودی رئیس سابق مرکز اعزام دانشجویان وزارت علوم بیش از 22 هزار دانشجوی ایرانی در ترکیه و بیش از 8 هزار دانشجو در روسیه مشغول تحصیل در رشته های علوم پزشکی هستند. با در نظر گرفتن هزینه حداقلی ده هزاردلار، سالیانه برای تحصیل و گذران زندگی موجب خروج ارز بیش از 300 میلیون دلار از کشور شده است. بعلاوه، پدیده مهاجرت به تحصیل، نخبگان ایرانی را در معرض انواع تهدیدات فرهنگی قرار داده و سرمایه‌های انسانی ایران را در خدمت توسعه کشورهای دیگر قرار می‌دهد.

سدی بزرگ در مسیر توسعه

تعداد زیادی از دانشجویان فارغ التحصیل رشته‌های علوم پزشکی در خارج از کشور، در حالی هرساله برای طبابت به ایران بازمی‌گردند که برای کسب مجوز کار در داخل با محدودیت‌های شدیدی مواجه می‌شوند برای مثال در آخرین آزمون ملی دندانپزشکی تنها 5 درصد از شرکت کنندگان اجازه طبابت در کشور را اخذ نمودند که در ادامه، اعتراضات این افراد و خانواده هایشان را به دنبال داشته است.

باتوجه به پیش‌آمد پیری جمعیت و افزایش سالمندی در جامعه، همچنین کمبود ارایه خدمات درمانی علی‌الخصوص در مناطق محروم و دورافتاده، نیاز نظام سلامت کشور به پزشک و دندانپزشک ایجاب می کند که مسیر بازگشت این دانشجویان و فارغ‌التحصیلان تسهیل شده و محدودیت در ظرفیت پذیرش آنها تعدیل گردد. پدیده مهاجرت برای تحصیل پزشکی نه‌ تنها موجب خروج سرمایه‌های انسانی و مالی می‌شود، بلکه با توجه به کمبود شدید نیروی متخصص در حوزه سلامت، تهدیدی برای امنیت درمانی کشور محسوب می‌گردد.

از دیگر سو فراهم نیاوردن زمینه‌ای مناسب برای تحصیل افراد در داخل کشور در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی، فرصت‌های بسیار برای تربیت نیروی متخصص در حوزه سلامت را سلب می‌کند، همچنین از ایجاد زیرساخت‌هایی برای توسعه آموزش پزشکی کشور ممانعت به عمل می‌آورد که در طولانی مدت اثرات سویی را بر کیفیت سلامت جامعه برجای می‌گذارد.

ضرورت بازنگری در سیاست‌های آموزش پزشکی

وضعیت فعلی نظام سلامت کشور نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌های آموزش پزشکی است. ادامه افزایش ظرفیت دانشگاه‌های داخلی، مشارکت مؤثر دانشگاه‌های غیردولتی در تربیت دانشجوی پزشکی، و ایجاد سازوکاری منصفانه برای ارزشیابی مدارک خارجی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند بخشی از آسیب‌های ناشی از مهاجرت تحصیلی را کاهش داده و از هدررفت سرمایه‌های ایرانی ممانعت به عمل آورد.

اگر به سبب وجود انحصار در وزارت بهداشت این اصلاحات واقع‌بینانه انجام نگیرند، مهاجرت به تحصیل پزشکی همچنان با شیب صعودی ادامه دار خواهد بود، به طوری که کشور از منافع بالقوه‌ آموزشی، سرمایه انسانی و منابع مالی نیز در آینده‌ای نه چندان دور محروم خواهد ماند. وزارت بهداشت و سیاست‌گذاران نظام سلامت باید با کلان نگاهی منعطف‌تر از پیش، آموزش پزشکی کشور را از انحصار خارج کرده و امکان تحصیل باکیفیت را در داخل فراهم سازند.