هنر ابزاری برای رمزگشایی از حقیقت است
اقتصاد ایران: اهواز - حجتالاسلام آرش نیکنژاد، مبدع سبک هنری «تداعی» و چهره برتر هنر انقلاب اسلامی خوزستان، هنر را ابزاری برای رمزگشایی از حقیقت می داند.
خبرگزاری مهر - گروه استانها: حجتالاسلام و المسلمین آرش نیکنژاد، هنرمند برجسته خوزستانی و فارغالتحصیل رشته هنر از دانشگاه شهید چمران اهواز به دلیل خلق آثار بدیع در سبک ابداعی «تداعی» بهعنوان چهره برتر هنر انقلاب اسلامی استان خوزستان در سال ۱۴۰۳ معرفی شد. این سبک که ریشه در فرهنگ و سنتهای ایرانی - اسلامی دارد، به گفته نیکنژاد تلاشی است برای ایجاد ارتباطی عمیق میان انسان معاصر و حقیقت معنوی از طریق هنر.
نیکنژاد در گفتوگویی تفصیلی به مناسبت هفته هنر انقلاب اسلامی، دیدگاه خود را درباره هنر و سبک ابداعیاش تشریح کرد و گفت: هنر را ابزاری برای رمزگشایی از لایههای پنهان حقیقت میدانم. این حقیقت نهتنها در بُعد ظاهری جهان، بلکه در باطن تاریخ، فرهنگ و ایمان ما نهفته است.
وی افزود: در مسیر هنریام، همواره به دنبال ایجاد پلی میان گذشته و حال، میان دنیای مادی و معنوی بودهام. آثار من از یک سو واکنشی به تضادهای عصر حاضر هستند و از سوی دیگر تلاشی برای پیوند دادن انسان به هویت گمشدهاش در این دنیای پرشتاب و تکنولوژیک.
هنر، دعوتی به تأمل در معنای زندگی
وی سبک «تداعی» را فراتر از یک فرم بصری توصیف کرد و گفت: تداعی یک زبان و رویکرد فلسفی است که در آن جستوجوی حقیقت نه در خارج، بلکه در درون انسان صورت میگیرد. هر اثر من دعوتی است به تفکر و تأمل در مورد پرسشهای بنیادین انسان: از چیستی وجود تا معنای زندگی و ارتباط او با جهان و خدا. من به هنر بهعنوان وسیلهای برای برقراری دیالوگ با ناخودآگاه جمعی و فردی نگاه میکنم.
نیکنژاد درباره ویژگیهای سبک تداعی توضیح داد: این سبک نهتنها به معنای انتقال یک تصویر است، بلکه تلاشی است برای ساختن ارتباطی عمیق و چندلایه با مخاطب. در آثارم بهویژه از مفاهیم دینی و تاریخی بهره بردهام چرا که بر این باورم که هنر باید در خدمت حقیقت باشد و حقیقت برای من چیزی فراتر از آموزههای الهی و سنتهای معنوی نیست.
وی، هنر اسلامی را نهتنها منبعی برای الهام بلکه مسیری برای شناخت توصیف کرد و افزود: استفاده از معماری اسلامی، بهویژه کاشیکاریها و نقوش سنتی، اشارهای به گذشته و دعوتی به بازگشت به جوهره و اصالت خود است.
رنگها و فرمها، نشانههای حقیقت
این هنرمند با اشاره به عناصر بصری آثارش گفت: در هر قطعه از کارهایم، تلاش میکنم دنیای مادی را با جهان الهی پیوند دهم تا معنای حقیقی انسانیت را بشکافم. رنگها و فرمها در آثارم همچون نشانههایی در مسیر جستوجوی حقیقت به هم میآمیزند. رنگهای آبی، فیروزهای و طلایی در پسزمینهها نهتنها بازتابی از سنتهای هنری ایرانی-اسلامی، بلکه نمادهایی از جستوجوی روشنایی و حقیقت در دل تاریکیها هستند. وی تأکید کرد: هر رنگ، فرم و جزئیات در آثارش معنایی عمیقتر از ظاهر خود دارد.
نیکنژاد با بیان اینکه هنر تنها خلق زیبایی بصری نیست، اظهار کرد: هنر ابزاری است برای برقراری رابطه میان انسان و حقیقتی که بهواسطه تمدنها و فرهنگهای مختلف از یاد رفته است. در عصر ارتباطات و تکنولوژی، انسانها بیشتر از هر زمان دیگری از هویت خود فاصله گرفتهاند و هنر، بهویژه هنر اسلامی و دینی، باید همچون چراغی باشد که انسان را به سوی خود بازمیگرداند.
وی افزود: هنر من زبانی مشترک و انسانی است که از طریق آن آینهای از روح انسان و ارتباط او با جهان معنوی نمایان میشود. هر اثر، دعوتی است به بازگشت به خود و به حقیقت، در جهانی که شتابان به سوی فراموشی و گسیختگی پیش میرود.
از هویت ملی تا آرامش روان
وی در خصوص ویژگیهای سبک هنری تداعی گفت: جهاد تبیین در عرصه هنرهای تجسمی، نشر فرهنگ و معارف اهل بیت (ع)، تلفیق گرایشهای هنری ایرانی اعم از نقاشی، خط، شعر، بافتهای سنتی، کاشیکاری، کاهگل و غیره، تأکید بر فرهنگ و هویت ملی اسلامی، برانگیختن احساسات نوستالژیک و تلاش برای انتقال مفاهیم فاخر از جمله ویژگیهای این سبک است. نیکنژاد همچنین معتقد است که این سبک با کاهش استرسهای روانی و اضطرابهای روحی، به آرامش ذهن انسان معاصر کمک میکند.
این هنرمند، بزرگترین نقطه قوت هنر انقلابی و اسلامی را «خلوص، هدایت بهسوی تعالی بشر، حرکت در مسیر توحید الهی، صداقت و راستی» دانست و آن را در تقابل با هنر غربی قرار داد که به گفته او «دروغ، اغوا، فریب، فساد و انحطاط» را ترویج میکند.
وی، پویایی هنر انقلاب اسلامی را نتیجه پیوند با هویت و آرمانها، زبان بصری قابلفهم برای عموم، خلاقیت و نوآوری، الهام از رویدادهای اجتماعی و تاریخی، حمایت نهادهای فرهنگی و عمق معنایی و روح الهی عنوان کرد.
تقویت هنر انقلاب با نوآوری و حمایت
نیکنژاد تأکید کرد: هنر انقلاب تا زمانی که ریشههای هویتی، معنوی و اجتماعی خود را حفظ کند و همزمان نوآوری داشته باشد، پویایی خود را از دست نخواهد داد.
وی برای تقویت این جریان پیشنهاداتی ارائه داد: تربیت هنرمندان متعهد و خلاق، برگزاری نمایشگاههای داخلی و بینالمللی، استفاده از فضاهای شهری برای نمایش آثار هویتبخش، بهرهگیری از فناوریهای نوین، ایجاد صندوقهای حمایتی برای تولید آثار فاخر، برگزاری جشنوارههای معتبر با جوایز ارزشمند، تقویت محتوا و روایتهای خلاقانه با استفاده از نمادهای ایرانی-اسلامی، پرهیز از کلیشهها و تعامل با هنرمندان انقلابی دیگر کشورها از جمله اقداماتی است که میتواند به توسعه هنر انقلاب کمک کند.
از افتخارات نیکنژاد میتوان به رونمایی از اثر «مهمان امام رضا (ع)» با حضور خانواده شهید رئیسی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، استاندار و مدیران خوزستان و اهدای آن به همسر آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیسجمهور فقید اشاره کرد. او همچنین در نهمین دوسالانه هنرنگار کشور و دوسالانه هنر خوزستان در بخش نگارگری برگزیده شد. ثبت تمبر پستی از اثر «حجاب، میراث حضرت زهرا (س)» و اهدای تابلوی شهید چمران به رهبر انقلاب از سوی کنگره شهدای خوزستان از دیگر دستاوردهای هنری اوست.
نیکنژاد در پایان تأکید کرد که هنر انقلاب با حفظ اصالت و نوآوری میتواند بهعنوان جریانی جهانی، پیام هویت و معنویت را به مخاطبان بینالمللی منتقل کند.