به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، «۶۲۳ هزار دانش‌آموز دبستانی در زمینه درس و مشق به تلاش بیشتر نیاز دارند.» این خبری بود که به تازگی رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد. دبستانی‌هایی که تازه در ابتدای راه قرار دارند و قرار است الفبا و دروس دیگر را به تدریج بیاموزند؛ حالا با کارنامه‌ای قرمز مواجه شده‌اند.

البته تعطیلی‌های مکرر مدارس در روزهای آلودگی هوا و ناترازی انرژی در این شرایط بی‌تاثیر نیست. با این حال حکیم‌زاده گفته که همین دانش‌آموزانی که در امتحانات نوبت اول، نتیجه نیاز به تلاش بیشتر را دریافت کرده‌اند باید تا پایان سال تحصیلی در کلاس‌های جبرانی و رایگان مدرسه شرکت کنند. همان طرح حامی که ‌برای حمایت از دانش‌آموزان در معرض افت تحصیلی‌ تشکیل شد تا گامی برای برقراری عدالت آموزشی باشد. اما حالا سؤال اینجاست که با توجه به فقر یادگیری ۴۰ درصدی بین دانش‌آموزان، آیا این ۶۰۰ هزار کارنامه قرمز در بین دبستانی‌ها، زنگ خطری برای نظام آموزشی کشور محسوب می‌شود یا می‌توان این عقب‌ماندگی را جبران کرد؟

۷۰ هزار و ۲۰۰مدرسه ابتدایی در کشور فعال است.تعداد کل دانش‌آموزان مقطع ابتدایی، ۹میلیون و۲۲۰ هزار نفر برآورد می‌شود که از این میان، هشت میلیون و ۷۸۱ هزار دانش‌آموز معادل ۹۵درصد کل دانش‌آموزان ایرانی و ۴۳۸ هزار دانش‌آموز اتباع هستند که ۷۵/۴ درصد کل دانش‌آموزان را تشکیل می‌دهند. فرض کنید که در این میان حدود ۶۰۰ هزار نفر هم در سه درس ریاضی، فارسی و علوم مشمول طرح حامی باشند و ارزیابی یادگیری آنها در حال انجام باشد، دانش‌آموزانی که در مقطعی حساس قرار دارند و پایه مقاطع دیگر به شمار می‌رود. این در حالی است که کم‌کم به فصل دیگری از امتحانات ‌نیز نزدیک می‌شویم و حالا باید منتظر باشیم و ببینیم نتایج امتحان این دانش‌آموزان چه خواهد بود.

   
کارنامه قرمز چیست؟

پاییز و زمستان سال گذشته‌ بود که آلودگی هوا، سرما و ناترازی انرژی، مدارس رایکی یکی تعطیل می‌کرد و دانش‌آموزان دبستانی که نیاز به حضور بیشتری در کلاس درس داشتند، پشت صفحه‌های گوشی و تبلت‌های‌شان در خانه نشستند. البته سال گذشته‌هم به همین دلایلی که به آن اشاره شدمدارس کشورحدود۱۰۰روز تعطیل بودند واکنون شاهدآمار بالای دانش‌آموزانی با نیاز به تلاش بیشتر هستیم.

ابراهیم سحرخیز، معاون سابق آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش  ضمن تعریف این نوع از کارنامه می‌گوید: «ما در ارزشیابی توصیفی، دانش‌آموزان را در گروه‌های مختلف طبقه‌بندی می‌کنیم و بحث نمره مطرح نیست. کارنامه قرمز یعنی دانش‌آموزانی که در مرز مردودی یا پایین‌تر از آن قرار دارند. کسانی که در ارزشیابی توصیفی به توجه بیشتری نیاز دارند و در حد انتظار ظاهر نشده‌اند. آنهایی که در رده‌بندی و طبقه‌بندی قرمز قرار می‌دهیم.»
وی‌معقتد است که همین‌ارزشیابی توصیفی جزوروش‌هایی است که درکسب نمره‌های‌مردودی وچنین‌کارنامه‌هایی نقش دارد. 

 
جای خالی معلمان مجرب

با نگاهی به تقویم کشور، متوجه می‌شویم که روزهای تعطیل رسمی و غیررسمی نیز در کشور داریم. روزها وساعت‌هایی که با تعطیلات ناشی از آلودگی هوا و ناترازی انرژی دست به دست هم می‌دهند و ازمدت زمان تحصیل دانش‌آموزان می‌کاهد. مسأله‌ای که به فقر یادگیری بیشتر دامن می‌زند. اما چه راهکاری برای رفع این مسأله مناسب‌تر است تا هم از درصد فقر یادگیری در کشور کم کنیم و هم نتایج دانش‌آموزان ایرانی را در آزمون‌های جهانی مانند تیمز و پرلز بهبود بخشیم؟

با اشاره به این‌که ما قبل از تعطیلی و در سال‌های پیش از کرونا دچار فقر یادگیری بین دانش‌آموزان بودیم، به ما توضیح می‌دهد: «ما دسترسی مناسبی به نیروی انسانی متخصص یعنی معلمان در آموزش و پرورش نداریم. از طرفی استفاده از روش‌های نوین آموزش و یادگیری، امکاناتی همچون فناوری‌های نوین آموزشی‌ و شبکه‌های مجازی و تولید محتوای الکترونیک، می‌تواند کمک شایانی به یادگیری دانش‌آموزان کند.»

با این وجود او معتقد است که معلمان ضمن این‌که می‌توانند مشوق خوبی برای استفاده از فناوری‌های روز باشند باید خودشان هم توانایی استفاده از آنها را داشته باشند، یعنی باید شاهد فعالیت معلمان توانمند، آموزش دیده، مجرب و به روز شده در آموزش و پرورش باشیم.»

 
نسخه‌ای جدید برای آموزش 

اگر قرار باشد این ۶۰۰ هزار دانش‌آموز را به مسیر یادگیری بازگردانیم، نیازمند یک برنامه جامع هستیم. مسأله‌ای که فقط معطوف به این تعداد ازدانش‌آموزان نمی‌شود.با این حال سحرخیزعنوان می‌کند:«باید نگاهی تحت عنوان تقویت آموزش‌های انفرادی در دستور کار آموزش و پرورش قرار گیرد. یعنی برای هر کدام از دانش‌آموزان نسخه‌ای ویژه بپیچیم چرا که نمی‌توان برای همه یک شیوه آموزش در نظر گرفت‌. شاید برخی از آنها نیاز به آموزش‌های انفرادی و بعضی دیگر نیاز به کلاس‌های فوق برنامه داشته باشند. از سوی دیگر باید مقطع پیش دبستانی و دوره کودکستان نیز تقویت شود به این دلیل که تعطیلات زیاد آسیب زاست و جبران دانش‌آموزان از بحث آموزش کار آسانی نیست.»

لزوم بروز رسانی محتوای کتب درسی‌

محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس آموزش و پرورش با اشاره به تعطیلی‌های مکرر مدارس در بسیاری از روزهای سال و تاثیرات منفی آن در سطح یادگیری دانش‌آموزان می‌گوید: «پس از دوران کرونا و تعطیلی‌های ناشی از این بیماری و برگزاری کلاس‌های درسی دربستر بر خط، بسیاری ازکشورها به سمت بازسازی ورسیدگی به دانش‌آموزانی که با افت درسی مواجه بودند، حرکت کردند.

البته پژوهش‌ها در سایر کشورها روی این موضوع، حاکی از افت۴۰ درصدی کیفیت آموزشی در سراسر جهان است. ازطرفی در این سال‌ها جایگاه معلمان نسبت به گذشته کمتر شده و تغییرات اجتماعی، فرهنگی و فناوری منجر به این اتفاق شده است. سوی دیگر موضوع، درون مایه و محتواهای کتب درسی و آموزشی است که با شرایط امروز جامعه نمی‌تواند در بحث یادگیری به دانش‌آموزان کمک کند.

در حال حاضر بسیاری از سرفصل‌های کتب درسی مناسب نیست. با این وجود دردوره دبستان، دانش‌آموزان در پیک یادگیری قرار دارند. اما هنوز با فضای مجازی و امکاناتی که در این حوزه وجود دارد خیلی آشنا نیستند. به همین دلیل با افت آموزشی در این دوره مواجهیم. یعنی هنوز مدرسه برای بچه دبستانی‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اما در دو مقطع متوسطه اول و دوم، شاهد افت آموزشی بیشتری هستیم‌.