به گزارش خبرگزاری مهر، در یک صبح آفتابی از اوایل دهه ۱۹۹۰، «نُرم بویل» — مهندس و مخترع استرالیایی — در میان ردیف‌های منظم درختان میوه قدم می‌زد. زیر پاهایش، صدها سیب له‌شده و فاسد، بدون آن‌که کسی سراغی از آن‌ها بگیرد، در حال پوسیدن بودند. همان‌جا بود که پرسشی ساده اما بنیادین در ذهن او جرقه زد:

چرا باید این همه غذای قابل استفاده به زباله تبدیل شود؟ آیا نمی‌توان آن را به چیزی مفیدتر بدل کرد؟

پاسخ به این سوال، آغازی شد برای شکل‌گیری یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های جهانی در صنعت بازیافت مواد غذایی. شرکت Food Recycle International (FRI)، که بعدها با هدایت بویل تأسیس شد، امروز با بیش از ۱۰۰ پتنت ثبت‌شده و حضور فعال در بیش از ۲۰ کشور جهان، به یکی از پیشگامان فناوری بازیافت خوراک دام و طیور بدل شده است.

در دل فناوری FRI چه می‌گذرد؟
در هسته این فناوری، فرآیندی ایمن و حرارتی قرار دارد که ضایعات غذایی را از ته‌مانده‌ی میوه‌ها گرفته تا بقایای مواد مصرفی فروشگاه‌ها و حتی بیمارستان‌ها به خوراکی استاندارد برای دام، طیور و آبزیان تبدیل می‌کند.

نتیجه، محصولی است با پروفایل کامل اسیدهای آمینه، عناصر ریزمغذی ضروری و بدون هیچ‌گونه آلودگی زیستی. دستگاه‌های این سیستم، بسته‌بندی‌ها — حتی کنسروها و پلاستیک‌های نرم — را هوشمندانه جداسازی کرده و ضایعات را به شکلی بهداشتی و ایمن فرآوری می‌کنند.

به زبان ساده‌تر، هر یک تُن ضایعات غذایی تبدیل می‌شود به:
• ۵۰۰ کیلوگرم خوراک کامل برای طیور

• ۵۰۰ لیتر آب تصفیه‌شده قابل استفاده

• و کاهش حدود ۳.۸ تن انتشار گاز دی‌اکسیدکربن نسبت به دفن یا سوزاندن

زیر پوست اقتصاد چرخشی

امروزه بیش از ۱.۳ میلیارد تن غذا در جهان هر سال دور ریخته می‌شود. این در حالی‌ست که بسیاری از کشورها با چالش‌های جدی تأمین خوراک دام و طیور، افزایش قیمت‌ها و کاهش منابع آبی مواجه هستند.
فناوری FRI با تبدیل ضایعات به منبعی سودآور، نه‌تنها زنجیره‌ی غذایی را بازیابی می‌کند، بلکه هزینه تولید خوراک را کاهش داده، از انتشار گازهای گلخانه‌ای جلوگیری می‌کند و به محیط‌زیست نیز رحم می‌آورد.

به‌قول یکی از کارشناسان این حوزه:
«تبدیل ضایعات غذایی به محصولی سودآور و پایدار، جام مقدس اقتصاد چرخشی است.»

خوراک دام؛ هزینه‌ای فراتر از تصور

بر اساس اعلام رسمی معاون وزیر جهاد کشاورزی، سالانه حدود ۱۰ میلیارد دلار ارز برای واردات خوراک دام هزینه می‌شود — رقمی معادل یک‌سوم درآمد نفتی کشور. این عدد تنها نشان‌دهنده‌ی فشار مالی نیست، بلکه به‌خوبی گویای وابستگی عمیق ساختار خوراک دام کشور به واردات است.

کارشناسان FRI می‌گویند در صورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی، از جمله فناوری‌هایی نظیر ، این هزینه می‌تواند تا ۳ میلیارد دلار کاهش یابد. چنین صرفه‌جویی‌ای معادل هزینه ساخت دو پتروپالایشگاه بزرگ خواهد بود؛ سرمایه‌ای که به‌جای خروج از کشور، می‌تواند در مسیر توسعه پایدار هزینه شود.

این موضوع، نه‌تنها بُعد اقتصادی دارد، بلکه به دغدغه‌های قانونی و نظارتی نیز گره خورده است. برخی منتقدان، تخصیص ارز ترجیحی بدون برگزاری مناقصه را مصداق ترک فعل دانسته و خواستار بررسی این موضوع توسط قوه قضائیه شده‌اند.
حال سوال این است: اگر ظرفیت بومی برای کاهش واردات وجود دارد، چرا به آن تکیه نمی‌کنیم؟

نگاهی به آینده

نوآوری‌هایی از جنس FRI یادآور این نکته‌اند که آینده‌ی پایدار، از دل ایده‌های ساده اما قدرتمند شکل می‌گیرد. ایده‌هایی که نه‌تنها مشکلات را حل می‌کنند، بلکه ارزش می‌آفرینند.
از سیب‌های افتاده‌ی باغ‌های استرالیا، تا کارخانه‌ای مدرن در خوزستان — گاهی مسیرهای بزرگ از گام‌های کوچک آغاز می‌شوند.