از احکام ضامن حفاظت از محیط زیست تا پایداری شرایط «دلبر»
اقتصاد ایران: پایدار بودن شرایط «دلبر» ماده یوز توران و نقض حکم اعدام محیطبان کرمانی از جمله خبرهای حوزه محیط زیست در اسفند ماه ۱۴۰۳ بود.
خبرگزاری مهر، گروه جامعه: محیط زیست یکی از مهمترین سرمایههای طبیعی بشر است که تغییرات آن تأثیر مستقیمی بر زندگی ما دارد. در اسفند ماه سال گذشته، اخبار متعددی در حوزه محیط زیست منتشر شد که نشاندهنده چالشها و تحولات مهم این حوزه بودند. از پایدار بودن شرایط «دلبر» ماده یوز توران تا همکاری ایران و ژاپن در راستای حفاظت از تالابها که هر یک از این رویدادها نقش مهمی در شکلدهی به آینده محیط زیست ایفا کردهاند.
این گزارش به بررسی مهمترین اخبار زیستمحیطی اسفند ماه ۱۴۰۳ میپردازد تا تصویری جامع از وضعیت محیط زیست در آن دوره ارائه دهد.
حکم اعدام محیطبان کرمانی نقض شد
در اسفند ماه پیش شینا انصاری رئیس سازمان محیط زیست در شبکه اجتماعی خود نوشت: خوشبختانه حکم قصاص محیطبان استان کرمان در دیوان عالی کشور نقض شد و برای رسیدگی مجدد به شعبه یک دادگاه کیفری استان کرمان ارجاع شد.
همکاری ایران و ژاپن در راستای حفاظت از تالابها
شینا انصاری، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مراسم روز ملی ژاپن که به مناسبت زادروز امپراطور ژاپن و در محل سفارت این کشور در تهران، برگزار شد؛ افزود: همکاریهای خوبی با دولت ژاپن در راستای حفاظت از تالابها به ویژه احیای دریاچه ارومیه، مدیریت پسماند و طرح جامع کنترل آلودگی هوای تهران داشتیم و اکنون پروژه مشترک دیگری با عنوان سیستم توسعه حفاظت از تالابها در جمهوری اسلامی ایران طراحی شده است که آقای سفیر در تحقق آن نقش مهمی داشتند.
انصاری که به نمایندگی از دولت چهاردهم در مراسم روز ملی ژاپن در سفارت این کشور حضور داشت؛ تصریح کرد: دنیای امروز با مسائل و مشکلات و بحرانهای بسیار مهمی در حوزه محیط زیست رو به رو است و حل و فصل آنها به همکاریهای جدی در حوزه بینالمللی نیاز دارد.
وی افزود: این همکاریها میتواند بستر مناسبی را برای توسعه، بقای زندگی در محیطی آرام و ثبات برای فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی را فراهم آورد.
شینا انصاری تاکید کرد: گسترش همکاری بین کشورها میتواند در زمینههای مختلف از جمله انتقال تکنولوژی جهت مدیریت پسماند، طوفانهای گردوغبار، کنترل آلودگیها و تغیرات آبوهوایی باشد.
معاون رئیس جمهور همچنین روز ملی ژاپن را به امپراطور این کشور، مردم ژاپن و سفیر ژاپن در ایران و میهمانان تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد همکاریهای دو کشور بیش از پیش توسعه یابد.
لزوم تجهیز کامل محیطبانان به بهترین امکانات
همچنین حسن عباس نژاد در نشست هم اندیشی بررسی چالشهای مناطق تحت مدیریت استان تهران با محیطبانان این استان با اشاره به اینکه برنامههای هوشمندسازی مناطق حفاظتشده در دستور کار این اداره قرار دارد، گفت: سازمان مدیریت و برنامه بودجه استان تهران با اختصاص ۶۰ میلیارد تومان برای سال آینده و ۱۱۰ میلیارد تومان از مصوبات سفرهای شهرستانی، برنامههای هوشمند سازی را در دستور کار قرار داده است و این برنامهها شامل نصب فنسهای مجازی، تجهیزات اطفا حریق، بیسیم و سایر امکانات لازم برای محیطبانان است.
وی از برنامههای هوشمندسازی مناطق و تخصیص اعتبارات لازم برای بهبود شرایط محیطبانان خبر داد و افزود: محیطبانان استان تهران باید از بهترین تجهیزات برخوردار باشند و حتی در مواردی مانند کمکهای اولیه و تجهیزات ضروری برای مقابله با خطرات احتمالی مانند مارگزیدگی، باید پیش بینیهای لازم انجام شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران همچنین به موضوع خودروهای محیطبانان اشاره کرد و گفت: در حال حاضر به دلیل محدودیتهای بودجهای، امکان خرید خودروهای جدید وجود ندارد، اما به مرور زمان سعی میکنیم ناوگان خودرویی محیطبانان را تجهیز کنیم و در این میان، تعمیر و نگهداری خودروهای موجود نیز باید بهطور جدی پیگیری شود.
وی در ادامه بر لزوم مدیریت فضای مجازی و اطلاع رسانی مناسب از فعالیتهای محیطبانان تأکید کرد و افزود: هر پاسگاه میتواند یک صفحه مجازی داشته باشد تا فعالیتهای محیطبانان به طور مستمر اطلاعرسانی شود و این کار نه تنها باعث افزایش مشارکت مردم میشود، بلکه از زحمات محیطبانان نیز قدردانی میکند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با درخواست از محیطبانان برای کوشا بودن در حفظ نظم و انضباط در پاسگاهها اظهار داشت: هرگونه تخلف یا بی نظمی در پاسگاهها باید به طور جدی پیگیری شود و ما باید اطمینان حاصل کنیم که محیطبانان در بهترین شرایط ممکن کار میکنند و از خانوادههای خود نیز غافل نمیشوند.
عباس نژاد در پایان این نشست، از محیطبانان خواست تا با همکاری بیشتر و تیمسازی درونسازمانی، به اهداف حفاظتی دست یابند و همچنین بر لزوم گزارش دهی دقیق و به روز از وضعیت حیات وحش و فعالیتهای شکار و صید تأکید کرد و گفت: همه ما مسئولیم تا از منابع طبیعی و محیط زیست به بهترین شکل ممکن حفاظت کنیم.
هوشمندسازی از اولویتهای اصلی در حفظ محیط زیست است
حسن عباس نژاد، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان تهران با بیان اینکه استراتژی اصلی اداره کل محیط زیست، مدیریت بر مبنای هدف و توسعه ساختارهای حاکم بر محیط زیست است، افزود: تلاش کردهایم با جذب نیروهای توانمند و متخصص، تیمسازی مناسبی در حوزههای مختلف محیط زیست انجام دهیم.
وی همچنین به موضوعات حاد زیست محیطی از جمله مدیریت پسماند و آلودگی هوا اشاره کرد و اظهار داشت: با هماهنگی دستگاههای نظارتی و استانداری تهران، تیم سازی برای حل معضلاتی مانند شیرابههای آرادکوه در دستور کار قرار گرفته است و شرکتهای دانش بنیان نیز برای ارائه راه حل های نوین در این حوزه دعوت شدهاند و امیدواریم تا پایان سال شاهد بهبود شرایط باشیم.
عباس نژاد از اقدامات انجام شده در پارک ملی سرخهحصار نیز خبر داد و گفت: با مسدود کردن ورودیهای غیرمجاز و پاکسازی نخالهها، گامهای مؤثری برای حفاظت از این منطقه برداشته شده است و همچنین با همکاری دانشگاه تهران، موضوع فرسایش خاک و نابودی درختان در این منطقه به صورت فنی در حال پیگیری است.
این مقام مسئول با تاکید بر لزوم مشارکت مردمی در حفاظت از محیط زیست، اعلام کرد: برنامهای برای کاشت درخت توسط هر تهرانی در اطراف مناطق حفاظت شده در نظر گرفتهایم تا با ایجاد کمربند سبز، هم جلوی تصرفات غیرمجاز گرفته شود و هم فرهنگ حفاظت از محیط زیست تقویت شود.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان تهران همچنین از اجرای برنامههای هوشمند سازی حفاظت از مناطق خبر داد و تصریح کرد: با استفاده از فنسهای مجازی و سیستمهای ماهوارهای، کنترل و حفاظت فیزیکی مناطق بهبود خواهد یافت و اعتبارات لازم برای این پروژهها نیز در مصوبات سفر استانی تخصیص یافته است.
عباس نژاد در پایان از تشکلهای زیست محیطی مردم نهاد خواست تا در برنامههای سرشماری و بازدیدهای ماهیانه از مناطق حفاظت شده مشارکت فعال داشته باشند و پیشنهادات خود را برای بهبود وضعیت محیط زیست استان ارائه دهند.
احکام اسلامی ضامن حفاظت از محیط زیست است
در آستانه ماه مبارک رمضان، حسن عباس نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران به همراه رئیس اداره حراست، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران و جمعی از محیطبانان این اداره کل با حضور در آستان مقدس امامزاده داوود، صبح امروز هشتم اسفند ماه ضمن زیارت، اقدام به غبارروبی این مکان مقدس کردند که این اقدام نمادین با هدف توجه به مقوله محیط زیست در احکام اسلامی و زیارتی و ترویج فرهنگ حفاظت از آن و نگهداری از اماکن مذهبی و طبیعی انجام شد.
در این مراسم که با رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی برگزار شد، حسن عباس نژاد بر اهمیت حفظ پاکیزگی محیطهای طبیعی و مذهبی تاکید کرد و از شهروندان خواست تا در این ماه پر برکت، بیش از پیش به حفظ محیط زیست و نگهداری از اماکن مقدس توجه کنند.
وی همچنین افزود: توجه به مقوله حفاظت از محیط زیست در نگهداری از اماکن مذهبی، مسئولیتی همگانی است که با مشارکت تمامی اقشار جامعه میتوان به بهترین شکل ممکن به آن پرداخت و امیدواریم این اقدام نمادین، گامی کوچک به منظور ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست در اماکن مقدس باشد.
عباس نژاد افزود: پیامبر اکرم (ص) در روایات متعددی بر حفظ طبیعت، پاکیزگی و جلوگیری از آلودگی محیط زیست تأکید کردهاند و ایشان فرمودهاند: شکستن شاخهای از درختان همانند شکستن بال فرشتگان است و این نشان دهنده اهمیت منابع طبیعی حفظ محیط زیست در آموزههای دینی ماست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با بیان اینکه فرهنگ غنی ایرانی و آموزههای دینی ما سرشار از نکات ارزشمند در زمینه حفظ محیط زیست است، خاطرنشان کرد: ما به عنوان متولیان محیط زیست، وظیفه داریم این آموزهها را به جامعه منتقل کرده و از آنها در برنامهریزیها و سیاستگذاریهای خود استفاده کنیم.
گفتنی است؛ آستان مقدس امامزاده داوود، به عنوان یکی از مهمترین اماکن مذهبی استان تهران، هر ساله پذیرای زائران بسیاری از سراسر کشور است و غبارروبی این مکان در آستانه ماه رمضان، نشان دهنده توجه ویژه به پاکیزگی و حفظ محیط زیست در کنار ارزشهای مذهبی است.
شرایط «دلبر» ماده یوز توران پایدار است
سعید یوسفپور مدیر کل حفاظت محیطزیست استان سمنان گفت: شرایط سلامت «دلبر» یوزپلنگ ماده توران پایدار است اما ضایعه ایجاد شده در دهان این حیوان تحت بررسی قرار گرفته و منتظر پاسخ آزمایشات در این زمینه هستیم.
اظهار داشت: «دلبر» به علت بیماری و در اثر دردی که در ناحیه دهان داشت، دچار کمغذایی شده بود و تغذیه نامناسبی داشت، در روزهای اخیر میزان غذایی که استفاده میکرد به کمتر از ۲۰۰ گرم در روز رسیده بود.
وی افزود: بعد از بررسیهای انجام گرفته و با تصویب کمیته دامپزشکی یوزپلنگ و همچنین تأیید معاونت طبیعی سازمان محیط زیست، بحث بیهوشی و معاینه دقیق مصوب شد، روز گذشته حیوان بیهوش و اقدامات تشخیصی و نمونه برداریهای لازم از دلبر انجام شد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان سمنان با اشاره به اینکه کار با یک پروتکل بیهوشی سطح کیفی بالا انجام شد، گفت: همچنین نمونههای ژنتیکی اخذ و بیومتری کامل نیز از حیوان انجام شد، این عملیات کمنظیر با یک تیم حرفهای دندانپزشک و متخصص بیهوشی و جراح و دامپزشک حیاتوحش و رادیولوژی در شرایط غیر بیمارستانی و کاملاً صحرایی انجام گرفت.
وی تاکید کرد: بعد از بیهوشی معاینه دهان و دندانها انجام شد و بعد از آن رادیولوژی کامل از تمامی اندامهای حرکتی، ستون فقرات و سر و گردن یوزپلنگ انجام گرفت، همچنین آلتراسونوگرافی محوطه شکمی موید سلامت ارگانهایی مانند کلیهها، طحال، کبد و پانکراس بود اما تخمدانها تحلیل رفته و رحم فیروزه بود.
یوسف پور به نتایج رادیولوژی سر و گردن و شکستگی دندان مشاهده شده در عکسهای رادیولوژی اشاره کرد و افزود: یک مورد مربوط به گذشته بود که به ریشه نرسیده و یک مورد جدید اتفاق افتاده بود که توسط متخصص جراح، ریشه دندانی باقیمانده به صورت کامل از فک پایین خارج شد.
وی گفت: تمامی علائم حیاتی حیوان به صورت کامل تحت نظر قرار دارد و درمانهای مربوطه نیز بعد از بیهوشی در حال انجام است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان گفت: در این بررسیها چند ضایعه دهانی بر روی زبان دلبر مشاهده شد و نزدیک به ۶۰ درصد از پرزهای زبان یوزپلنگ از بین رفته است و این میتواند به دلایل مختلف از جمله عامل ویروسی یا تغییرات چشمگیر برخی پارامترهای خونی باشد.
وی با اشاره به اینکه سایر آزمایشهای مربوطه در حال انجام است و علت ضایعات بعد از پاسخ آزمایشها حتماً اعلام میشود، تاکید کرد: اکنون دلبر در شرایط پایدار و مناسب است و گزارش دامپزشکان سازمان که در محل مستقر هستند، نشان میدهد که امروز نزدیک به ۲ کیلوگرم گوشت مصرف کرده است.
وی گفت: با توجه به کهولت سن و سخت بودن شرایط صحرایی در سایت تکثیر یوزپلنگ در پارک ملی توران، ایجاد شرایطی مناسب برای فعالیت همزمان بیهوشی استنشاقی، رادیولوژی، سونوگرافی، مانیتورینگ کامل علائم حیاتی، اقدامات تخصصی دندانپزشکی حیات وحش و سایر معاینات، قطعاً در نوع خود در حوزه دامپزشکی حیات وحش کشور عملی بیسابقه و بینظیر محسوب میشود.
یوسفپور گفت: در این عملیات تشخیصی دستگاههای مانیتورینگ تخصصی مانند کاپنوگراف، پالساکسیمتر، کنترل فشار خون، ضربان قلب، تعداد تنفس، دما و.... استفاده شد و حیوان بدون هیچگونه تنش و چالش، بیش از ۲ ساعت بیهوشی را طی کرد و به آرامی ریکاوری شد.
استفاده از موتورهای برفرو برای پایش پارک ملی لار در فصل سرما
حسن عباس نژاد مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران اظهار داشت: پارک ملی لار، واقع در استان تهران، به عنوان یکی از مهمترین زیستگاههای طبیعی کشور، میزبان گونههای جانوری و گیاهی منحصر به فردی است که در فصل زمستان، با بارش برفهای سنگین، دسترسی به سرچشمههای این پارک بهطور کامل مسدود میشود و این موضوع حفاظت از منطقه را با چالشهای جدی مواجه میکند، چرا که سرچشمههای لار زیستگاه اصلی ماهی قزلآلای خال قرمز است و احتمال شکار و صید غیرمجاز در این فصل افزایش مییابد.
وی با بیان اینکه برای مقابله با این مشکل، محیطبانان پارک ملی لار از موتورهای برف رو (ATV) استفاده میکنند، بیان داشت: این موتورها که مجهز به سیستمهای بی سیم هستند، قابلیت حرکت در برفهای عمیق و سرمای شدید را دارند و به محیطبانان امکان میدهند تا به صورت شبانه روزی از منطقه پایش و حفاظت کنند و در حال حاضر، تنها یک دستگاه از این موتورها در استان تهران وجود دارد که در پارک ملی لار مورد استفاده قرار میگیرد.
عباس نژاد در ادامه تصریح کرد: با توجه به وسعت منطقه و اهمیت حفاظت از آن، کارشناسان محیط زیست بر لزوم افزایش تعداد این موتورها تأکید دارند و افزایش تعداد دستگاههای ATV نه تنها به بهبود گشت زنی و پایش کمک میکند، بلکه امکان مقابله مؤثرتر با شکار و صید غیرمجاز را نیز فراهم میآورد.
پارک ملی لار به عنوان یکی از ذخیرهگاههای زیستکره در ایران، نیازمند توجه ویژه و تجهیزات مناسب برای حفاظت از گونههای ارزشمند خود است و استفاده از فناوریهای نوین مانند موتورهای برف رو گامی مهم به منظور تحقق این هدف به شمار میرود.
تنها ١٧ قلاده یوزپلنگ آسیایی در دنیا باقی مانده است
شینا انصاری رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در روز یکشنبه ۱۲ اسفند ماه ۱۴۰۳ در مراسم امضای تفاهمنامه همکاری میان سازمان حفاظت محیطزیست و پلیس راهور در سازمان حفاظت محیطزیست اظهار داشت: توران یکی از مهمترین زیستگاههای یوزپلنگ است که بخشی از آن در جاده مسیر عباس آباد به مشهد واقع شده است.
وی اظهار کرد: سالانه شاهد تلفات یوزها در این مسیر به علت برخورد با خودروهای عبوری بودیم که پلیس راهور در همکاری با سازمان حفاظت محیطزیست اقدام به کاهش سرعت مطمئنه در این مسیر کرد و امید است این همکاری ادامه داشته باشد تا شاهد حفاظت از گونه ارزشمند یوزها و تمام زیستمندان در طبیعت باشیم.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست با بیان اینکه یکی از موضوعات مهم در محیط زیست، آموزش و فرهنگ سازی است، ادامه داد: در اصل پنجاهم قانون اساسی بحث محیطزیست یک مسئولیت همگانی تلقی شده است بنابراین در حوزه محیط زیست نیازمند این هستیم که هر ایرانی یک همیار محیطزیست باشد تا بتوانیم بر مشکلات محیط زیستی که به چالش تبدیل شده، فایق آییم.
انصاری با تاکید بر اینکه به طور قطع این کار زمان بر است، گفت: اما با همکاری دستگاههای مختلف میتوانیم در این زمینه موفق باشیم.
وی به امضای تفاهم نامه با پلیس راهور اشاره کرد و گفت: با امضای این تفاهمنامه میتوانیم از ظرفیت پلیس راهور برای حفظ محیط زیست و زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در ایران استفاده کنیم.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست گفت: پلیس میتواند برای شناسایی متخلفان به کمک محیط زیست بیاید همانطور که در زمینه کاهش سرعت در مناطق عبوری یوزها همکاری خوبی شکل گرفت در عرصههای دیگر هم میتوان این همکاری را پررنگ کرد.
انصاری افزود: در زمینه پسماند هم مشکل داریم تخلیه تانکرهای فاضلاب در طبیعت و رها کردن زباله معضل بزرگی است که با همکاری پلیس راهور میتوانیم آن را مدیریت کنیم.
وی تاکید کرد: معاینه فنی خودروها، برخورد با خودروهای دودزا و آلودگی صوتی هم دیگر موضوعاتی است که پلیس میتواند با سازمان حفاظت محیطزیست همکاری خوبی داشته باشد.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست ابراز امیدواری کرد که بعد از امضای این تفاهم نامه بتوانیم با تقویت همکاری دو دستگاه، برای حفظ محیطزیست و طبیعت رنجور سرزمینمان قدمهای سازندهای برداریم.
طرحی برای انتقال و رهاسازی ماهیهای قرمز بعد از تعطیلات نوروز
غلامرضا ابدالی مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست درباره طرح رهاسازی ماهی کاراس (قرمز) گفت: با توجه به نزدیکی سال نو و ترویج فرهنگ اشتباه خرید گونه غیربومی کاراس (ماهی قرمز) توسط شهروندان و با توجه به گستره حضور این گونه در منابع آبهای داخلی و خصوصیات زیستی گونه از جمله بکرزایی، تحمل شرایط بد زیست محیطی، تهدید زیستی منابع آبی و رقیب گونههای بومی امسال طرحی برای انتقال و رهاسازی آن در نظر گرفته شده است.
وی افزود: این طرح نیاز به آموزش همگانی از طریق استفاده از ظرفیت رسانهها، پلتفرمهای فضای مجازی، فرهنگ سازی و برنامهریزی جهت اعلام مکان مشخص بعد از اتمام تعطیلات دارد و لازم است صدا و سیما، شهرداریها و دستگاههای ذیربط همکاری لازم را جهت انتقال گونههای غیر بومی داشته باشند.
ابدالی معرفی گونههای غیربومی را مخاطرهای جدی برای زیستگاهها در نقاط مختلف کشور خواند و تصریح کرد: تجربیات بسیاری در کشورهای مختلف وجود دارد که منجر به تهدیدات زیستی جدی شده و هم اکنون نیز نمونههایی از آن مانند گیاه آزولا و ماهی تیلاپیا را در زیستگاههای طبیعی کشور مشاهده میکنیم.
تحویل توله شیر معروف به سازمان حفاظت محیط زیست
همچنین اسفند ماه سال پیش سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: بعد از پیگیریهای انجام یافته توسط سازمان حفاظت محیطزیست و مقامات قضائی و انتظامی، توله شیری که به صورت غیرقانونی توسط امیر علی اکبری (ورزشکار پیشین کشتی فرنگی و مبارز کنونی هنرهای رزمی ترکیبی) نگهداری میشد، به سازمان حفاظت محیط زیست تحویل داده شد.
جمشید محبت خانی، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست درباره این موضوع بیان داشت: چند ماه قبل بعد از انتشار ویدئو آقای امیر علی اکبری با توله شیر در یک ملاقات حضوری به وی اعلام شد که این اقدام جرم است.
وی افزود: این ویدئو باعث شد تا بسیاری از مردم کشور و دوستداران محیطزیست آزرده خاطر شوند. به همینت دلیل این مساله به صورت جدی مورد پیگیری قرار گرفت تا اینکه امروز توله شیر تحویل سازمان حفاظت محیط زیست شد.
او گفت: این توله شیر تحویل یک مرکز قانونی خواهد شد و ما به مردم توصیه میکنیم تحت هیچ شرایطی اقدام به جدا کردن حیوانات وحشی از طبیعت نکنند زیرا یا این اتفاق در بهترین حالت حیات وحش محکوم به زندگی در اسارت و باغ وحش خواهد شد.