پرس تیوی چگونه تحریمهای گسترده رسانهای را دور میزند؟
اقتصاد ایران: مرکز معتبر آمریکایی درباره تاثیرگذاری «پرس تی وی» شبکه خبری بینالمللی ایران گزارشی منتشر کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مرکز تحقیقاتی DFRLab یک مرکز پژوهشی و تحلیلی آمریکایی است که زیر نظر اندیشکدهی معتبر Atlantic Council (شورای آتلانتیک) فعالیت میکند. این مرکز حاکمیتی همراستا با سیاستهای بینالمللی ایالات متحده آمریکا به بررسی، تحلیل و مقابله با آنچه به زعم خود؛ اطلاعات نادرست، عملیات نفوذ دیجیتال و تبلیغات سایبری است، میپردازد و شناسایی و افشای کمپینهای سازمانیافته برای گمراهسازی افکار عمومی، بهویژه در شبکههای اجتماعی را بخش مهمی از اهداف و حوزههای فعالیت خود معرفی کرده است.
مرکز DFRLab در جدیدترین گزارش خود، گزارههایی را از نحوه عملکرد و چگونگی دور زدن تحریم های رسانهای توسط پرس تیوی، شبکه انگلیسی زبان برون مرزی صداوسیما مطرح کرده است. گزارشی که پالسهای معنادار و قابل توجهی را از ابتکارات و دامنه نفوذ این شبکه در فضای بین المللی مخابره میکند.
بنیان و ماهیت اصلی این گزارش مبتنی بر این پیش فرض است که شبکه پرس تی وی به عنوان یک شبکه ایرانی از طریق تطبیق با تحولات زیستبوم رسانهای جهانی، به نفوذی منطقهای و بینالمللی دست یافته و باید هدف اقدامات محدودکننده بیشتر قرار گیرد.
بنابر آنچه نگارنده این گزارش مطرح کرده است؛ اگرچه در سال های اخیر شبکه پرس تی وی با اقدامات محدودکنندهای چون محدودیت در پخش ماهوارهای، تعطیلی دفاتر، حذف از شبکه های اجتماعی و حتی مسدود شدن دامنه دات کام (.com) توسط آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا مواجه بوده، اما برای باقیماندن در فضای رسانهای و حفظ حضور آنلاین، راهبردهای نوینی را در پیش گرفته و سعی کرده است تا "روایتهای مورد نظر خود را به گوش مخاطبانی برساند که پیشتر دسترسی به آنها دشوار یا ناممکن بود."
با استناد به گزارش DFRLab ، پرس تیوی بیش از یک دهه است که برای حفظ حضور خود در پلتفرمهایی مانند فیسبوک و اینستاگرام (وابسته به متا)، یوتیوب (وابسته به آلفابت) و دیگر شرکتهای آمریکایی با مشکل مواجه بوده است. تحریمهای آمریکا و اروپا و همچنین اقدامات کلی علیه سازمان مادر پرس تی وی یعنی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (IRIB)، حضور این شبکه را در شبکههای اجتماعی را تضعیف کردهاند. با این حال و با مسدودسازی سکوهای انتشاری پرس تیوی مانند حساب اصلی و قدیمی پرس تیوی در فیسبوک که نزدیک به چهار میلیون دنبالکننده داشت، این شبکه همچنان در پلتفرمهایی مانند فیسبوک، اینستاگرام، ایکس (توییتر) و... فعالیت علنی دارد و از مخاطبان نسبتاً گستردهای نیز برخوردار است. اما حسابهای کاربری این شبکه و برنامههای آن، برچسب "رسانه تحت کنترل دولت ایران" دریافت کردهاند و بهدلیل تحریمها، امکان تبلیغات برای رشد بیشتر یا جذب مخاطب جدید را ندارند.
نویسنده این گزارش تحقیقی معتقد است که چالشهایی که طی سال های فعالیت پرس تی وی از سوی غرب و متحدانش برای این شبکه خبری انگلیسی زبان ایرانی ایجاد شده است، آن را ناگزیر ساخته تا برای جذب و حفظ مخاطبان، به راهبردهای جایگزین و متفاوتی متوسل شود. به نحوی که پرس تی وی با به روز رسانی خود در شرایط جدید، از یک راهبرد دو مرحلهای بهره میبرد: نخست، پنهانسازی هویت و وابستگی خود از طریق عدم نمایش نام یا لوگو در برنامهها و دوم، هدایت مخاطبان به سوی پلتفرمهای جایگزین نظیر رامبل (Rumble) و تلگرام که در آنها قوانین و مقررات مربوط به محتوای منتشرشده با سختگیری کمتری مواجه می شود.
گزارش مذکور ضمن تاکید بر تاثیر تحریم ها در جلوگیری از تبلیغات پرس تی وی در شبکه های اجتماعی و جذب مخاطبان بیشتر توسط این شبکه، به تلاش این شبکه در راه اندازی پلتفرمی اختصاصی تحت عنوان یورمدیوم (Urmedium) برای نمایش ویدیوهای خود در فضای آنلاین اشاره کرد و افزود: در اوایل سال 2022، پرس تیوی بهطور جدی به استفاده از پلتفرمهای جایگزین برای تبلیغ، پخش زنده و میزبانی محتوای خود روی آورد.
در میان این گزینهها، رامبل (Rumble)، تلگرام و Odysee، به دلیل سیاستهای سانسور کمتر یا قوانین تعدیل محتوای انعطافپذیرتر، به گزینههای محبوبتری برای این شبکه تبدیل شدند.
در ادامه گزارش پرس تی وی به عنوان یک بازیگر مهم در پوشش اخبار جبهه مقاومت معرفی و عنوان شده: "مهمترین عامل رشد ناگهانی دنبالکنندگان پرس تیوی در تلگرام، درگیریهای نظامی و بحرانهای منطقهای بودهاند. در این میان میتوان به حمله حماس به اسرائیل در اکتبر 2023، حمله موشکی ایران به اسرائیل در آوریل 2024، و حمله دوم ایران در اکتبر 2024 اشاره کرد که هر یک با افزایش چشمگیر مخاطبان همراه بودهاند."
این مرکز تحقیقاتی وابسته به شورای آتلانتیک، با تاکید بر اینکه دیگر "مرز میان «رسانه تحت کنترل دولت» و افراد همسوی ایدئولوژیک با آن، بهصورت فزایندهای مبهم شده و همین مسئله، چالشی مضاعف برای پلتفرمهایی ایجاد کرده که در تلاش برای برچسبگذاری یا اعمال محدودیت بر رسانههای دولتی هستند." آورده است: برنامه Have It Out With Galloway که توسط جرج گلووی، نماینده پیشین پارلمان بریتانیا اجرا میشود و تاکنون بیش از 700 هزار بازدید داشته، محتوای خود را از طریق کانالهای شخصی منتشر میکند که هیچ اشارهای به پرس تیوی در آنها وجود ندارد. در این کانالها، برخلاف نسخههایی که در وبسایت پرستیوی یا حساب رسمی این شبکه در پلتفرم X (توییتر) منتشر میشوند، لوگوی پرس تیوی عمداً حذف شده است.
بهطور مشابه، برنامه صبح نیز تا پیش از حذف از یوتیوب در حدود 9 دسامبر 2024، به همین شیوه عمل میکرد.
جالب است که یوتیوب برای هیچیک از این کانالها – نه برای Have It Out With Galloway و نه برای صبح – برچسب «رسانه وابسته به دولت» را اعمال نکرده است. در نتیجه، با اتخاذ این رویکردهای نوین و غیرمستقیم، مرزبندی روشنی میان محتوای وابسته به پرس تیوی و تولیدات مستقل باقی نمیماند.
به زعم نگارنده این گزارش، به دلیل محدویت ها و تحریم های رسانه ای گسترده، بعید است که پرس تیوی بتواند به مخاطبی انبوه در سطح جهانی دست یابد، اما این شبکه میتواند در جهتدهی به افکار عمومی در موضوعات خاص ژئوپلیتیکی، خصوصاً در زمینه مناقشات خاورمیانه، نقش قابل توجهی ایفا کند. در این چارچوب، حتی پلتفرمهای کوچکتر نیز میتوانند بستری مؤثر برای رساندن پیامهای جمهوری اسلامی به مخاطبانی خاص فراهم کنند. بهویژه اگر دیگر بازیگران بینالمللی حضور چندانی در این پلتفرمها نداشته باشند.
این گزارش در پایان اشاره میکند که در مجموع، کاهش سلطه سنتی شرکتهایی چون متا و آلفابت بر فضای رسانهای آنلاین، نه تنها فرصتی برای بازگشت به عرصه عمومی فراهم کرده، بلکه شرایطی را ایجاد کرده که رسانههای دولتی بتوانند صدای خود را به گوش مخاطبانی برسانند که در گذشته هرگز به دنبال محتوای آنها نمیرفتند. بهنظر میرسد دوران سادگی در کنترل رسانههای وابسته به دولتها به پایان رسیده و عصر جدیدی از پیچیدگیهای رسانهای آغاز شده است.
انتهای پیام/