خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: عشایر ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین جوامع تولیدکننده، نقش حیاتی در اقتصاد و فرهنگ کشور دارند.

این قشر پرتلاش با سبک زندگی خاص خود، سهم قابل توجهی در تولید محصولات دامی، صنایع دستی و حفظ مراتع و منابع طبیعی ایفا می‌کنند و با این وجود، عشایر با مشکلات و کمبودهای متعددی روبرو هستند که نیازمند توجه ویژه و سرمایه‌گذاری مناسب است.

عشایر ایران با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر، به طور مستقیم در تولید محصولات دامی مانند گوشت، شیر، پشم و پوست نقش دارند. تولیدات عشایر نه تنها نیازهای داخلی را تأمین می‌کند، بلکه به صادرات غیرنفتی کشور نیز کمک می‌کند.

علاوه بر این، صنایع دستی عشایری مانند قالی، گلیم، جاجیم و دیگر دست‌بافت‌ها، از جمله محصولات با ارزش فرهنگی و اقتصادی هستند که مورد توجه بازارهای داخلی و خارجی قرار دارند.

تولیدات دامی عشایر نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی کشور دارد. در شرایطی که تولیدات کشاورزی با چالش‌هایی مانند کم‌آبی و تغییرات اقلیمی روبرو است، عشایر با تولید گوشت و لبنیات، به تعادل بازار و تأمین نیازهای غذایی جامعه کمک می‌کنند.

عشایر با شیوه زندگی سنتی خود، نقش مهمی در حفظ مراتع و جلوگیری از تخریب خاک دارند. کوچ‌نشینی و استفاده متناوب از مراتع، به تجدید حیات گیاهان و حفظ تنوع زیستی کمک می‌کند. عشایر با دانش بومی خود، از مراتع به صورت پایدار استفاده می‌کنند و از تخریب آنها جلوگیری می‌کنند.

عشایر با وجود نقش مهمی که در تولید ملی دارند، با چالش‌های متعددی روبرو هستند که نیازمند توجه و حمایت جدی است؛ از این مشکلات می‌توان به کمبود امکانات زیربنایی، خشکسالی و کم‌آبی، عدم دسترسی به تسهیلات مالی، و عدم حمایت کافی از صنایع دستی اشاره کرد.

عشایر قطب تولیدات دامی و زارعی

مدیر امور عشایر استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: عشایر نقش مهمی در تولید دارند و بخش مهمی از نیازهای کشور را تأمین می‌کنند که با حمایت مناسب می‌تواند به قطب سرمایه‌گذاری برای تولید تبدیل شوند.

مهدی رستمی از تأمین ۲۵ درصد گوشت قرمز کشور توسط عشایر خبر داد و اضافه کرد: در استان بوشهر عشایر با ۳۵۷ هزار رأس دام سبک، سالانه چهار هزار تن گوشت قرمز تولید می‌کنند.

وی از تولید سالانه ۲ هزار و ۸۰۰ تن شیر و سه تن پشم توسط عشایر استان خبر داد و بیان کرد: عشایر بوشهر سالانه بیش از ۹۵ هزار تن محصول زراعی و ۱۵۰ تن عسل تولید می‌کنند.

مدیر امور عشایر استان بوشهر بیان کرد: خدمات‌رسانی ویژه به عشایر استان بوشهر در دستور کار است و مسائلی همچون توسعه زیرساخت‌ها، پرداخت تسهیلات، آبرسانی و توانمندسازی عشایر در دستور کار است.

عدم دسترسی به جاده‌های مناسب، آب آشامیدنی سالم، برق و خدمات بهداشتی و آموزشی از جمله مشکلات اساسی عشایر است و تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی‌ها، باعث خشک شدن مراتع و کاهش تولیدات دامی شده است.

عشایر برای توسعه فعالیت‌های خود نیاز به تسهیلات مالی کم‌بهره دارند، در فروش محصولات خود با مشکلاتی مانند عدم دسترسی به بازارهای مناسب و قیمت‌گذاری نامناسب روبرو هستند و صنایع دستی عشایری با وجود ارزش فراوان، با مشکلاتی مانند عدم حمایت کافی از تولیدکنندگان و نبود بازارهای مناسب برای عرضه محصولات روبرو هستند.

برای تقویت نقش عشایر در تولید ملی و رفع مشکلات آنها، لازم است اقداماتی نظیر توسعه زیرساخت‌ها، حمایت از تولیدات دامی و صنایع دستی، مدیریت مراتع، تسهیل بازاریابی و آموزش و توانمندی در دستور کار قرار گیرد.

حمایت از تولید در جامعه عشایری

استاندار بوشهر نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با توجه به مشکلات عشایر، اقدامات مناسبی برای توسعه زیرساخت‌ها و تأمین نیازهای عشایر در استان بوشهر انجام می‌شود.

استفاده بهینه از محصولات عشایر در راستای رونق فعالیت‌های مولد آنها در دستور کار است ارسلان زارع رفع نیازهای خانوارهای عشایری بوشهر را یک اولویت دانست و بیان کرد: با جدیت پیگیر اجرای طرح‌های عمرانی و خدماتی در مناطق عشایری خواهیم بود و توجه ویژه‌ای به طرح‌های حوزه بهداشت و درمان جامعه عشایری داریم.

وی از تلاش برای بهبود آبرسانی به خانوارهای عشایری خبر داد و خاطرنشان کرد: تلاش می‌شود که تسهیلات لازم برای ارائه محصولات تولیدی جامعه عشایری در نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌ها فراهم شود.

استاندار بوشهر با اشاره به استفاده بهینه از محصولات عشایر در راستای رونق فعالیت‌های مولد آنها تاکید کرد: توسعه و تقویت فروشگاه‌هایی که محصولات عشایری را عرضه کنند، می‌تواند در بهبود زندگی آنان اثرگذار باشد.

وی با اشاره به برخورداری عشایر از ظرفیت‌های مختلف تولیدی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی تصریح کرد: توزیع نیروگاه‌های برق خورشیدی و مخازن ذخیره آب هزار لیتری در جامعه عشایری استان بوشهر دنبال می‌شود.

توسعه خدمات‌رسانی به عشایر

نماینده مردم دشتی و تنگستان در مجلس به خبرنگار مهر گفت: در راستای توسعه خدمات‌دهی به جامعه عشایری از همه ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم و در مجلس نیز «طرح جامع خدمات‌رسانی به عشایر» ارائه شده است.

غلامحسین زارعی به مسائل و مشکلات جامعه عشایری در حوزه‌های بهداشت، درمان، راه‌های ارتباطی، آموزش اشاره کرد و افزود: برخی از دستگاه‌ها در زمینه ارائه خدمات به عشایر کم‌کری می‌کنند که ساماندهی خدمات‌رسانی به عشایر و رفع مشکلات موجود دنبال می‌شود.

وی اصلاح نظام خدمات‌رسانی به عشایر را یکی از مهم‌ترین اقدامات در این حوزه دانست و گفت: در صورت تصویب این طرح، انتظار می‌رود خدمات بهتری به عشایر ارائه شود و مشکلات این قشر زحمتکش کاهش یابد.

تحقق «سرمایه‌گذاری برای تولید» در جامعه عشایری

رئیس سازمان امور عشایر کشور در جریان سفر خود به استان بوشهر ضمن دیدار با عشایر دشتی بر لزوم سرمایه‌گذاری در حوزه تولید و بهبود شرایط زندگی عشایر تأکید و اظهار کرد: این سفر فرصتی بود تا از نزدیک مشکلات و مسائل جامعه عشایری را بررسی کنیم و برنامه‌ریزی لازم برای حل آن‌ها انجام شود.

جامعه عشایری از هر جنبه‌ای که به آن نگاه کنیم، تولید محور و بهره‌ور است و نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی کشور دار جهانبخش میرزاوند با اشاره به نام‌گذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» گفت: جامعه عشایری از هر جنبه‌ای که به آن نگاه کنیم، تولید محور و بهره‌ور است و نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی کشور دارد.

رئیس سازمان امور عشایر تاکید کرد: ما تلاش خواهیم کرد تا با استفاده از سرمایه‌گذاری‌های مناسب و مشارکت دستگاه‌های اجرایی، شرایط را برای توسعه پایدار این قشر زحمتکش فراهم کنیم.

میرزاوند با تأکید بر نقش عشایر در تولید گوشت قرمز، گیاهان دارویی، گردشگری عشایری و صنایع دستی افزود: برنامه‌ریزی‌های لازم برای افزایش بهره‌وری در این بخش‌ها انجام شده است.

وی خاطرنشان کرد: در این راستا، همکاری نزدیکی با سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری خواهیم داشت تا مسائل مربوط به مراتع، کوچ و چرای دام به شکل بهتری مدیریت شود.

رئیس سازمان امور عشایر با اشاره به اقدامات صورت‌گرفته در لایحه بودجه سال آینده تصریح کرد: با تلاش‌های انجام‌شده، اعتبارات ملی برای سه حوزه تثبیت ایل، راهگشایی و صیانت از ایل‌راه‌ها و تأمین آب شرب پایدار اختصاص یافته است.

وی گفت: همچنین، نظارت جدی بر هزینه‌کرد ارزش افزوده استان‌ها و مسئولیت‌های اجتماعی سایر دستگاه‌های اجرایی در حوزه عشایری در دستور کار قرار دارد.

وی خاطرنشان کرد: با حمایت مجلس شورای اسلامی و همراهی نمایندگان تلاش خواهیم کرد بخشی از مشکلات عشایر را در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت حل کنیم و گام‌های مؤثری در بهبود وضعیت این قشر مولد برداریم.

عشایر ایران به عنوان یک قشر مولد و نقش‌آفرین در اقتصاد کشور، نیازمند توجه و حمایت ویژه هستند. سرمایه‌گذاری در این قشر نه تنها به تقویت تولید ملی کمک می‌کند، بلکه باعث حفظ فرهنگ و سنت‌های اصیل ایرانی و توسعه مناطق محروم کشور می‌شود.

با رفع مشکلات و کمبودهای عشایر، می‌توان زمینه را برای تأمین نیازهای کشور و توسعه پایدار فراهم ساخت.