به گزارش خبرنگار مهر، جعفر قائم پناه صبح شنبه در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تهران که با حضور مسعود پزشکیان برگزار شد، در گزارشی جامع از سفر اخیر مسعود پزشکیان به استان تهران و شهرهای اطراف، جزئیات چالش‌های این منطقه و مصوبات جدید برای بهبود زیرساخت‌ها و خدمات را ارائه داد.

این گزارش که با حضور مقامات ارشد و پس از یک ماه برنامه‌ریزی گسترده تهیه شده، بر مشکلات اقتصادی، آموزشی، زیست‌محیطی و ترافیکی تأکید دارد.

وضعیت جمعیتی و اقتصادی تهران

قائم‌پناه اعلام کرد که استان تهران با جمعیتی بالغ بر ۱۴ میلیون و ۴۲۵ هزار نفر، میزبان ۱۷ درصد جمعیت کشور است، این رقم بدون احتساب حدود ۲.۵ میلیون اتباع خارجی است، نرخ شهرنشینی در این استان ۹۴.۶ درصد است که پس از قم، رتبه دوم را دارد، از نظر وسعت، با ۱۳,۸۴۱ کیلومتر مربع، بیست و نهمین استان کشور محسوب می‌شود، که فیروزکوه بزرگ‌ترین و بهارستان کوچک‌ترین شهر از این حیث هستند. جمعیت شهری حدود ۱۳ میلیون و ۶۵ هزار نفر با رتبه اول، و جمعیت روستایی ۷۵۰ هزار نفر با رتبه دوازدهم را در بر می‌گیرد.

معاون اجرایی رئیس جمهور گفت: از نظر اقتصادی، نرخ تورم در آذرماه ۱۴۰۳ در کل کشور ۳۳.۱ درصد بوده، اما در تهران ۳۲.۳ درصد با رتبه بیست و دوم گزارش شده است، نرخ مشارکت اقتصادی (افراد بالای ۱۵ سال، شاغل یا بیکار) ۴۰.۷ درصد است که رتبه هجدهم را دارد، نرخ بیکاری در کشور ۸.۱ درصد، در تهران ۶.۷ درصد، و در شهر تهران ۴.۵ درصد است که رتبه بیست و ششم را به خود اختصاص داده است، متوسط درآمد سالانه خانوار شهری در کشور ۲۵۷ میلیون تومان و در تهران ۳۸۲ میلیون تومان با رتبه اول، و متوسط هزینه سالانه خانوار شهری در کشور ۲۰۷ میلیون تومان و در تهران ۳۳۱ میلیون تومان با رتبه اول است، در مناطق روستایی، درآمد سالانه خانوار در کشور ۱۴۹ میلیون تومان و در تهران ۲۲۸ میلیون تومان (رتبه سوم)، و هزینه سالانه ۱۶۳ میلیون تومان در کشور و ۱۹۲ میلیون تومان در تهران (رتبه سوم) گزارش شده است.

زیرساخت‌ها و شاخص‌های اجتماعی

قائم پناه گفت: زیرساخت‌های حمل‌ونقل در تهران با ۹۹ درصد راه‌های آسفالته روستایی رتبه دوم، و تراکم راه‌های اصلی با رتبه اول برجسته است. با این حال، دسترسی ۷۶ درصد جمعیت روستایی بالای ۲۰ خانوار به آب آشامیدنی سالم، رتبه شانزدهم را دارد. پوشش فاضلاب با رتبه پانزدهم و سرانه ورزشی با رتبه بیست و هشتم وضعیت مطلوبی ندارد.

وی اضافه کرد: تعداد تخت‌های فعال بیمارستانی به ازای هر ۱۰ هزار نفر در کشور ۱۵.۷ و در تهران ۲۱.۴ با رتبه اول، و تعداد پزشکان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در کشور ۶.۵ و در تهران ۱۴.۳ با رتبه اول گزارش شده است، دانش‌آموختگان دانشگاهی نیز با رتبه اول برجسته هستند، اما نسبت دانش‌آموز به معلم در مدارس دولتی کشور ۲۳.۶ و در تهران ۳۰.۳۳ با رتبه سی و یکم، و تراکم دانش‌آموز به کلاس در کشور ۲۵.۵ و در تهران ۳۲.۱۸ با رتبه سی و یکم، نشان‌دهنده چالش‌های آموزشی است، تعداد کلاس‌های درس دولتی با رتبه اول و دانش‌آموزان مدارس غیرانتفاعی با ۳۹۲,۱۷۹ نفر (۱۶.۸۶ درصد) نیز رتبه یازدهم را دارد. بازماندگان از تحصیل در تهران ۵.۵۹ درصد با رتبه دهم و ترک تحصیل‌کنندگان نیز رقم بالایی را نشان می‌دهند.

چالش‌های زیست‌محیطی و ترافیکی

او اضافه کرد: یکی از مشکلات اصلی استان تهران، آلودگی هواست، در سال ۱۴۰۲، تهران ۱۱ روز، اسلامشهر ۲۶ روز، باقرشهر یک روز (هوای خطرناک)، پاکدشت ۴۶ روز، و قرچک و ورامین ۹۰ روز هوای ناسالم داشتند. غلظت ذرات معلق در تهران سه برابر حد استاندارد ملی (۱۱-۱۲ میکروگرم بر متر مکعب) و بیش از شش برابر استاندارد جهانی (۵۶ میکروگرم) است.

قائم‌پناه گفت که ۳۹ درصد آلودگی از منابع ساکن (صنایع ۱۸ درصد، نیروگاه ۱۲ درصد، پالایشگاه ۴ درصد، و وسایل خانگی) و بخش عمده از منابع متحرک (خودروهای سواری، کامیون‌ها، موتورسیکلت‌ها و اتوبوس‌ها) ناشی می‌شود. از ۳.۴ میلیون خودرو و ۴.۸ میلیون موتورسیکلت در تهران، ۲۴۰ هزار خودرو فرسوده (۷ درصد ناوگان) ۳۸ درصد آلودگی را ایجاد می‌کنند، همچنین، ۱۱ درصد تاکسی‌ها (۸,۱۶۹ دستگاه) با بالاترین سطح آلایندگی و ۵۴ درصد ناوگان تاکسی با سن فرسودگی گزارش شده است. ترافیک نیز در مناطق ۲، ۳، ۹ و ۱۰ شدیدتر است و ۲۱ میلیون سفر روزانه، با ۴۰ درصد استفاده از حمل‌ونقل عمومی، چالش‌برانگیز است.

این مسئول گفت: تصادفات نیز معضل جدی است، در سال ۱۴۰۲، کل کشور ۲۰ هزار کشته و ۴۱۵,۱۴۸ مجروح، و تهران ۱۴۴۹ کشته و ۶۳,۶۸۲ مجروح داشته است، کمبود تخت‌های ICU در بیمارستان‌ها، به‌ویژه در شب‌ها، مشکل‌ساز است.

قائم‌پناه خواستار کاهش ۵۰ درصدی تصادفات در سال آینده شد و از پویش «نه به تصادف» حمایت کرد.

وی سپس به تشریح مصوبات سفر رئیس جمهور به استان تهران پرداخت و گفت: برای رفع این چالش‌ها، ۳۶ همت بودجه عمومی برای تهران اختصاص یافت، وزارت نیرو با ۱,۶۸۴ میلیارد تومان برای آب و فاضلاب، آموزش و پرورش با ۳,۸۵۰ میلیارد تومان برای بازسازی و ساخت مدارس، و راه و شهرسازی با ۳,۶۵۰ میلیارد تومان از مهم‌ترین دریافت‌کنندگان هستند، مصوبات شامل ۱,۰۰۰ میلیارد تومان برای بازسازی مدارس غیراستاندارد، ۱۰۰۰ میلیارد برای خرید و تجهیز مدارس، ۹۰۰ میلیارد برای فضاهای آموزشی نیمه‌تمام، و ۶۰۰ میلیارد برای احداث مدارس است، برای آب، ۲,۰۰۰ میلیارد تومان برای طرح انتقال آب سد لار، ۲۸۰۰ میلیارد برای سد نمرود، و مبالغی برای آبرسانی و فاضلاب اختصاص یافت، تسهیلات بانکی ۳۵ همت نیز برای تولید در نظر گرفته شده است.

قائم پناه گفت: نظرسنجی از ۲۰۰۰ نفر نشان داد که ۴۵ درصد از حمل‌ونقل عمومی، ۴۱ درصد از بهداشت و درمان، و ۳۳ درصد از امکانات آموزشی راضی‌اند. اما ۳۲ درصد آلودگی هوا، ۱۸ درصد ساماندهی اتباع خارجی، و ۱۵.۷ درصد مشکلات مسکن را بزرگ‌ترین چالش‌ها دانستند، مردم خواستار حل ترافیک، آلودگی، و ساخت‌وساز غیرقانونی شدند، ۸۰ درصد مخالف فیلتر سایت‌های اجتماعی، ۵۴ درصد مشکلات را به تحریم‌ها ربط دادند، و ۶۴ درصد تمایلی به مهاجرت ندارند.

قائم‌پناه تأکید کرد که سفرها با حضور وزرا و ۳۲ معاون وزیر، با هدف تصمیم‌گیری واقعی و نه تشریفات، انجام شد.

او از رویکرد عدالت‌محور رئیس‌جمهور در شروع از مناطق محروم و استفاده از داده‌ها برای برنامه‌ریزی سخن گفت و خواستار مدیریت نوین منابع و کاهش ناترازی‌ها شد.