به گزارش سلامت نیوز به نقل از clevelandclinic، اگر تا به حال اسم پروبیوتیک را نشنیدهاید کافی است به سوپرمارکت بروید و نگاهی به قفسه لبنیات بیندازید، آن جاست که با تنوع لبنیاتی که برچسب پروبیوتیک دارند، شگفتزده خواهید شد.اما پروبیوتیکها چه فایدهای دارند و تاثیر آنها بر سلامت بدن چیست که این قدر در بین مردم طرفدار پیدا کرده اند.
پروبیوتیک چیست؟
پروبیوتیک ها، موجودات ریز، زنده و فعال میکروسکوپی هستند که خوردن آنها، باعث تغییر میکروبیوم دستگاه گوارشی ما به منظور سلامتیِ بیشتر میشود. بیشتر اوقات به آنها باکتریهای مفید روده هم میگوییم.وجود این باکتریهای خوب، از رشد و تکثیر باکتریهای بیماریزا جلوگیری میکند.
فواید پروبیوتیکها برای بدن کمک به کاهش وزن
باکتریهای خوب پروبیوتیک به بهبود سوختوساز بدن شما کمک میکند و باعث میشود به مدت طولانیتری احساس سیری داشته باشید.
فواید پروبیوتیکها برای تقویت سیستم ایمنی بدن
پروبیوتیکها سبب تقویت سیستم ایمنی بدن میشوند، اجازه رشد و تکثیر به باکتریهای بد را نمیدهند و روده را از التهاب و تحریک پذیری در امان نگهمی دارند. بعضی از انواع پروبیوتیکها سبب سرعت گرفتن تولید آنتی بادی میشوند و سیستم ایمنی را تقویت میکنند.
فواید پروبیوتیکها برای درمان عفونت قارچی واژن
پروبیوتیک به کشتن مخمر و قارچهای واژینال کمک میکند. ماستهای پروبیوتیک کمک میکند تا PH محیط واژن متعادل شود و در نتیجه خطر ابتلا به عفونتها کاهش یابد.
فواید پروبیوتیکها برای سلامت رودهها
پروبیوتیکها، باکتریهای خوبی هستند که با باکتریهای بد بدن شما مبارزه و سلامت دستگاه گوارش شما را تضمین میکنند، روده سالم به این معنی است که روده شما خالی از هر گونه باکتری مضر و غنی از پروبیوتیکهاست. پروبیوتیکها همچنین قادرند اختلالات میکروبیوتای روده، پس از درمان آنتیبیوتیکی را به حداقل برسانند.
فواید پروبیوتیکها برای کاهش کلسترول
پروبیوتیکهای فعال و زنده، سنتز کلسترول در کبد را کاهش میدهند. به علاوه پروبیوتیکها، اسیدهای صفراوی را کاهش میدهند که منجر به کاهش کلسترول میشود.
فواید پروبیوتیک برای درمان یبوست
یبوست در اثر حرکت کند رودهها به وجود میآید و پروبیوتیک میتواند حرکات روده را بهبود دهد. بنابراین میتواند مشکل یبوست را رفع کند.
فواید پروبیوتیک برای کاهش اضطراب و افسردگی
ترکیب باکتریهای گوارشی نه تنها روی سلامت جسمانی اثر میگذارد، بلکه بر عملکرد مغز و سلامت روان هم تأثیر دارد. بر اساس پژوهشهای موجود، برخی از انواع پروبیوتیکها اضطراب را کاهش میدهند و نوعی از بیفیدوباکتریوم، یکی از انواع پروبیوتیکها، رفتارهای اضطرابگونه را در مبتلایان به ورم روده کاهش داده است.
چه غذاهایی پروبیوتیک دارند
شما کاملاً میتوانید میکروبهای مفید بدن خود را از غذاهایی که میخورید افزایش دهید. خوشبختانه آن قدر طیف مواد غذایی که پروبیوتیک دارند متنوع و گسترده است که شما میتوانید با هر نوع رژیم غذایی مواد پروبیوتیکی را به بدن خود برسانید و تعادل بین باکتریهای بد و خوب بدن را حفظ کنید. شما میتوانید پروبیوتیکها را از طریق سبزیجات تخمیر شده یا مواد لبنی دریافت کنید.
از جمله معروفترین محصولات پروبیوتیکی میتوان به این موارد اشاره کرد:
- مکملهای پروبیوتیکی
- نوشیدنی های کمبوچا
- تمپه (چیزی شبیه به توفو است)
- کیمچی
- کلم ترشی
- پنیرهای پروبیوتیکی
- شیرهای پروبیوتیکی
- ماست و کفیر
- خیارشور
- ماست کفیر
- ماست پروبیوتیک
- پنیر لاکتیکی، گودا، چدار، موزارلا
- کلم ترش
- شکلات تلخ
- ترشیهای خانگی
- شیرهای غنی شده با پروبیوتیک
با غذا یا بدون غذا پروبیوتیک مصرف کنیم؟
هنگامی که مکمل های پروبیوتیک را قورت می دهید، وارد محیط خشن و اسیدی معده شما می شوند که چندان مناسب پروبیوتیک نیست و PH پایین معده میتواند بیشتر باکتریهای خوب موجود در پروبیوتیکها را قبل از رسیدن به رودههای انتهایی از بین ببرد.
سویههای زنده مانند لاکتوباسیلوس یا بیفیدوباکتریهای محبوب با این مشکل بیشترین تقابل را دارند. سویه های دیگر مانند باکتری باسیلوس یا مخمر به نام ساکارومایسس بولاردی شانس بیشتری برای زنده ماندن و عبور از معده را دارند.
برای مبارزه با این مشکل، سعی کنید پروبیوتیک های خود را با غذاهای متعادل کننده pH که اسید کم و مواد مغذی حیاتی بالایی دارند مصرف کنید.
غذاهایی که میتوانید همراه با پروبیوتیک مصرف کنید
مصرف برخی غذاها همراه با پروبیوتیک کمک می کند فواید بیشتر از مصرف این نوع مکمل ببرید.در اصل ترکیب مکمل با هر سه درشت مغذی به پروبیوتیک ها بهترین شانس برای اثربخشی می دهد. درشت مغذی ها عبارتند از:
- کربوهیدرات ها
- چربی
- پروتئین
شیر و ماست انتخاب های عالی هستند، زیرا هر سه درشت مغذی را دارند، مگر اینکه بدون چربی باشند. نکته مثبت دیگر؟ غذاهای تخمیر شده مانند ماست حاوی پروبیوتیک های دوستدار روده هستند که می توانند تلاش های کلونیزاسیون را بیشتر افزایش دهند.
غذاهایی که هنگام مصرف پروبیوتیک ها باید از آنها اجتناب کنید
یک نکته مهم که باید به خاطر بسپارید اجتناب از مصرف پروبیوتیک ها با غذاهای اسیدی است مانند:
- قهوه
- آب پرتقال
- آناناس
- آب گوجه فرنگی
- سس
این غذاها اسید اضافی به معده شما می افزایند، بنابراین بهتر است صبر کنید تا مکمل خود را مصرف کنید تا وعده غذایی با pH خنثی تری بخورید.
بهترین زمان مصرف پروبیوتیک: صبح یا شب؟
اگر به تازگی مصرف پروبیوتیکها را در برنامه روزانه خود قرار دادهاید، ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که آیا مصرف آنها در صبح بهتر است یا شب؟
صبح بهترین زمان برای مصرف پروبیوتیک است. هدف این است که پروبیوتیک از معده عبور کرده و به روده بزرگ برسد تا در آنجا کلونیزه شود. ازآنجاییکه رودهها در طول روز فعالتر هستند، مصرف پروبیوتیک همراه با صبحانه میتواند به این فرایند کمک کند.
بااینحال، اگر مصرف آن در صبح برای شما دشوار است، نگران نباشید! شما میتوانید پروبیوتیکها را در هر زمانی از روز مصرف کنید و همچنان از مزایای آن بهره ببرید.نکته مهمتر این است که مصرف پروبیوتیک را به یک عادت منظم تبدیل کنید. مصرف مداوم آن، بیشترین فایده را برای سلامت روده شما خواهد داشت.
نکات کلیدی برای افزایش اثربخشی پروبیوتیکها
۱. ایجاد یک برنامه منظم
صرفنظر از نوع پروبیوتیکی که مصرف میکنید، بخشی از میکروبهای آن از بدن عبور کرده و از طریق مدفوع دفع میشوند. تنها مقدار کمی از آنها در روده بزرگ باقی میمانند و شروع به فعالیت میکنند.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟ زیرا مصرف نامنظم پروبیوتیک، تأثیر آن را کاهش میدهد. اگر فقط یک یا دو بار در هفته مصرف کنید و سپس چند هفته آن را کنار بگذارید، بسیاری از فواید آن را از دست خواهید داد.
پروبیوتیکها مانند قرصهای مسکن نیستند که بعد از یک وعده غذایی ناسالم مصرف کنید. برای دریافت نتیجه مطلوب، باید بهطور منظم مصرف شوند.
تحقیقات دکتر آمی بات از دانشگاه استنفورد نشان میدهد که نیازی به مصرف روزانه پروبیوتیک نیست، اما ۳ تا ۵ بار در هفته همچنان برای حفظ سلامت روده کافی است.
۲. مصرف پروبیوتیک همراه با آنتیبیوتیک
آنتیبیوتیکها علاوه بر از بین بردن باکتریهای مضر، باکتریهای مفید روده را نیز کاهش میدهند که میتواند باعث اسهال و مشکلات گوارشی شود. به همین دلیل، بسیاری از پزشکان توصیه میکنند که همراه با مصرف آنتیبیوتیک، از پروبیوتیکها نیز استفاده کنید تا تعادل میکروبی روده حفظ شود.
- برخی از پروبیوتیکها مانند Saccharomyces boulardii و Lactobacillus rhamnosus را میتوان همزمان با آنتیبیوتیک مصرف کرد.
- سایر گونههای لاکتوباسیلوس و باسیلوس بهتر است یک تا دو ساعت قبل یا بعد از آنتیبیوتیک مصرف شوند.
- توصیه میشود مصرف پروبیوتیک حداقل تا دو هفته پس از اتمام دوره آنتیبیوتیک ادامه یابد تا اثرات منفی دارو جبران شود.
پس از این دوره، میتوانید نوع پروبیوتیک خود را بر اساس نیاز تغییر دهید. برای انتخاب بهترین گزینه، با پزشک خود مشورت کنید.