پیامهای رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین؛ تهران در اوج آمادگی نظامی
اقتصاد ایران: شبکه الجزیره برگزاری رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین در بندر چابهار را حامل پیامهای روشن نظامی و سیاسی به ویژه در سایه تلاشهای آمریکا برای افزایش فشار بر تهران دانست.
به گزارش خبرگزاری مهر، شبکه الجزیره در گزارشی به بررسی پیامهای رزمایش دریایی مشترک ایران، روسیه و چین در بندر چابهار با عنوان کمربند امنیت دریایی پرداخت.
در این گزارش آمده است که پیامهای این رویداد تنها به بعد نظامی آن محدود نمیشود؛ بلکه با زمینههای سیاسی و اقتصادی همپوشانی دارد که بیانگر اولویتهای کشورهای شرکت کننده در این مانور در سایه تشدید فشار غرب بر این قدرتها و تلاشهای کشورهای مذکور برای تقویت مشارکتهای دفاعی خود در مواجهه با چالشهای فزاینده است.
این مانورها همزمان با مرحله بحرانی تنشهای فزاینده میان ایران و آمریکا انجام میشود؛ ایالات متحده به دنبال افزایش فشارها بر تهران بر سر برنامه هستهای و قابلیتهای موشکی ایران بوده و علاوه بر آن، تحریمهای اقتصادی جدیدی را علیه این کشور اعمال کرده است.
به نوشته الجزیره تهدیدهای اخیر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا مبنی بر اقدام نظامی علیه ایران در صورت امتناع این کشور از مذاکره، ابعاد دیگری به مانور مشترک ایران، روسیه و چین میبخشد که فراتر از ابعاد نظامی سنتی و پیامهای روشن سیاسی است.
همچنین مکان انتخاب شده برای انجام این مانور نیز در بعد راهبردی پیامهای ویژهای دارد. این مانور در بندر چابهار ایران انجام میشود که مشرف به اقیانوس هند است و نه تنها یک پایگاه دریایی، بلکه یک نقطه کانونی در پروژههای اقتصادی منطقهای به شمار میرود و آن را به منطقه مرکزی راههای تجاری بین المللی و اهداف لجستیکی ایران تبدیل میکند.
با توجه به این ملاحظات، این سوال مطرح میشود که آیا انتخاب چابهار برای انجام چنین مانوری بیانگر افزایش نفوذ دریایی ایران است یا اینکه حامل پیامهای گستردهتری بوده و فراتر از مرزهای منطقهای است و توازن قدرت جهانی را در بر میگیرد؟
با توجه به شرایط کنونی بینالمللی، این تحول برای محافل سیاسی و نظامی حائز اهمیت است؛ زیرا مانور مذکور همزمان با افزایش انزوای بین المللی روسیه در نتیجه جنگ این کشور در اوکراین و همچنین رقابت شدید چین و آمریکا در منطقه اقیانوس هند و اقیانوس آرام انجام میشود.
مجموع این عوامل، رزمایش دریایی سه جانبه ایران، چین و روسیه را در چارچوب گستردهتر از همکاریهای نظامی قرار میدهد و به معنای رویدادی با ابعاد متعدد در سطح منطقهای و بینالمللی است.
در این زمینه «حسین کنعانی مقدم» از فعالان سیاسی ایران در گفتگو با الجزیره اظهار داشت: این مانورها در چابهار در چارچوب پاسخ به تهدیدات ترامپ علیه ایران قرار دارد و ترامپ باید بداند که ایران تنها نیست و کشورهای همپیمان مانند روسیه و چین در کنار آن حضور دارند.
وی افزود: بر اساس توافقات بلند مدت میان ایران و چین (توافقهای ۲۵ ساله) و میان ایران و روسیه (توافقهای ۲۰ ساله) که شامل برخی همکاریهای نظامی، امنیتی، اطلاعاتی و همچنین مانورهای سه جانبه میان این کشورها میشود، چنین مانورهایی در هر دوره معین برگزار میگردد.
کنعانی مقدم افزود: پیام این مانورها واضح است، اینکه کشورهای آسیایی همچون ایران و چین در کنار روسیه، قدرتمند بوده و مایل به همکاری برای تأمین امنیت منطقهای و بینالمللی خود هستند.
از سوی دیگر، «عارف دهقاندار» کارشناس امور امنیت بین المللی هم در گفتگو با الجزیره در همین زمینه اعلام کرد که انتخاب بندر چابهار برای برگزاری مانور مشترک ایران، چین و روسیه ناشی از اهمیت ژئواستراتژیک این منطقه است. چابهار به عنوان تنها بندر ایرانی مشرف به اقیانوس، دسترسی مستقیم به آبهای آزاد را فراهم میسازد و از نظر راهبردی در نزدیک اقیانوس هند قرار دارد و آن را به نقطه محوری در کنترل مسیرهای تجاری دریایی و دروازه حیاتی برای ورود به بازارهای آسیایی میانه تبدیل میکند.
دهقاندار افزود: بندر چابهار همچنین بخشی از طرح کمربند و جاده چین است و برای روسیه که به دنبال گسترش حضور خود در آبهای گرم است، اهمیت ویژهای دارد. حضور این سه قدرت در چابهار میتواند پیامی برای واشنگتن و دولت ترامپ و همچنین هند باشد که شریک استراتژیک آمریکا در شبه قاره هند به شمار میرود.
وی درباره زمانبندی برگزاری هفتمین دوره مانور مشترک کمربند امنیتی دریایی ۲۰۲۵ میان ایران و روسیه و چین گفت: این زمانبندی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این مانورها با توجه به افزایش تهدیدات رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران با هدف محدود کردن برنامه هستهای این کشور انجام میشود.
این کارشناس ایرانی خاطرنشان کرد: در چارچوب سیاست «چماق و هویج» که ترامپ در منطقه پیش گرفته و صحنه را پیچیدهتر کرده، این گونه مانورها نشانهای از آمادگی تهران برای مقابله با هرگونه تهدید احتمالی است. البته این مانورها را نباید نشانه تشکیل ائتلاف شرقی علیه غرب تلقی کرد؛ زیرا روسیه و چین به عنوان دو قدرت جهانی استراتژی و منافع خاص خود را دارند و رفتار آنها در چارچوب رقابت میان قدرتهای بزرگ تحلیل میشود.
دهقاندار تاکید کرد: ایران به عنوان یک قدرت منطقهای نقش خاص خود را در معادلات بینالمللی دارد و در حوزه نظامی بر توانمندیهای خودش تکیه میکند. بنابراین برگزاری چنین مانورهایی نشان دهنده الگوی همکاری عمل گرایانه میان ایران، روسیه و چین بر اساس منافع مشترک آنهاست.