عدالت در گفتار؛ گام اول برای ساختن جامعهای بهتر
اقتصاد ایران: سمنان- یک کارشناس مسائل دینی گفت: آیه ۱۵۲ سوره انعام یکی از آیات کلیدی قرآن کریم است که بر ضرورت رعایت عدالت و انصاف در گفتار تأکید میکند.
حجتالاسلام سید محمد حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به متن آیه ۱۵۲ سوره انعام اظهار کرد: این آیه به مسلمانان میآموزد که حتی در بیان نظرات درباره نزدیکان خود نیز باید به عدالت پایبند باشند و از هرگونه تبعیض و نابرابری پرهیز کنند.
وی افزود: همچنین این آیه چند دستور مهم اخلاقی و اجتماعی را در بر میگیرد. ابتدا به مسئله مال یتیم اشاره میکند و تأکید مینماید که تنها به بهترین شکل ممکن به آن نزدیک شویم. سپس به رعایت عدالت در کیل و وزن (معاملات اقتصادی) اشاره میکند. اما بخش پایانی آیه، که موضوع اصلی گفتوگوی ماست، بر عدالت در گفتار تأکید دارد: «وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَیٰ»؛ یعنی وقتی سخن میگوئید، عدالت را رعایت کنید، حتی اگر درباره نزدیکان شما باشد.
حسینی خاطرنشان کرد: این آیه به ما میآموزد که عدالت تنها محدود به رفتار و اعمال نیست، بلکه در گفتار نیز باید رعایت شود. بسیاری از اختلافات و نابرابریها در جامعه از گفتارهای ناعادلانه نشئت میگیرد. گاهی افراد به دلیل وابستگیهای عاطفی یا خانوادگی، از نزدیکان خود به ناحق دفاع میکنند یا حق دیگران را نادیده میگیرند. این آیه به صراحت تأکید میکند که حتی در مورد نزدیکان خود نیز باید انصاف را رعایت کنیم و حقگویی را فدای روابط شخصی نکنیم.
این کارشناس مسائل دینی در ادامه به اهمیت عدالت در گفتار در زندگی فردی و اجتماعی پرداخت و گفت: عدالت در گفتار یکی از اصول اساسی اسلام است که تأثیر مستقیمی بر روابط اجتماعی دارد. وقتی افراد در گفتار خود به عدالت پایبند باشند، اعتماد عمومی افزایش مییابد و جامعه به سمت تعادل و همدلی حرکت میکند. متأسفانه در شرایط کنونی، شاهد رفتارها و گفتارهای ناعادلانهای هستیم که ریشه در عدم پایبندی به این اصل قرآنی دارد.
حجتالاسلام حسینی در بخش دیگری از گفتوگو به راهکارهای عملی برای تحقق عدالت در گفتار اشاره و تصریح کرد: برای اینکه بتوانیم عدالت را در گفتار خود رعایت کنیم، باید چند گام اساسی برداریم. اولاً، قبل از سخن گفتن، باید کلام خود را به دقت بررسی کنیم و از زیادهروی در تمجید یا نقد پرهیز کنیم. ثانیاً، در منازعات و اختلافات، به جای حمایت بیچون و چرا از افراد نزدیک، باید به انصاف فکر کنیم و حقایق را بیطرفانه بیان کنیم. ثالثاً، باید از گفتارهای تفرقهانگیز و تبعیضآمیز پرهیز کنیم و همواره به دنبال ایجاد وحدت و همدلی در جامعه باشیم.
وی در ادامه تاکید کرد: تحقق عدالت در گفتار نیازمند آموزش و فرهنگسازی است. خانوادهها، مدارس، و رسانهها نقش مهمی در ترویج این فرهنگ دارند. اگر از کودکی به فرزندان خود بیاموزیم که در گفتار و رفتار خود به عدالت پایبند باشند، در آینده شاهد جامعهای عادلتر و متعادلتر خواهیم بود.
حجتالاسلام حسینی در پایان به تأثیر عدالت در گفتار بر زندگی فردی اشاره و بیان کرد: رعایت عدالت در گفتار نه تنها به بهبود روابط اجتماعی کمک میکند، بلکه تأثیر مثبتی بر زندگی فردی ما نیز دارد. وقتی به عدالت پایبند باشیم، وجدانمان آرام است و احساس میکنیم به اصول اخلاقی و دینی خود وفادار بودهایم. این موضوع باعث افزایش عزت نفس و آرامش درونی میشود. از سوی دیگر، افرادی که در گفتار خود به عدالت پایبند هستند، مورد اعتماد و احترام دیگران قرار میگیرند و این اعتماد، سرمایهای ارزشمند برای زندگی اجتماعی است. اگر میخواهیم جامعهای سالم و عادلانه داشته باشیم، باید از خودمان شروع کنیم. رعایت عدالت در گفتار، گام اول برای تحقق این هدف است. امیدوارم با عمل به مفاهیم این آیه شریفه، بتوانیم به جامعهای مبتنی بر انصاف و عدالت نزدیکتر شویم.