به گزارش خبرنگار مهر، سید مرتضی حسام‌نژاد، ظهر پنجشنبه در هفتاد و هشتمین نشست تخصصی بازآفرینی شهری که با موضوع «چارچوب طراحی شهری در بافت ارزشمند تاریخی شهر اصفهان» که امروز پنجشنبه برگزار شد، حفظ و احیای بافت تاریخی اصفهان را امری قطعی و اجتناب‌ناپذیر دانست و اظهار کرد: حیات اجتماعی جاری در بافت تاریخی اصفهان، تضمین‌کننده حفظ ارزش‌های آن در گذر زمان است.

اصفهان، شهری تاریخی که فراموش نمی‌شود

وی با اشاره به نگرانی‌های مطرح‌شده درباره آینده بافت تاریخی اصفهان، تصریح کرد: ما در مواجهه با جواهری به نام اصفهان قرار داریم که کوچک‌ترین آسیب به ارزش‌های آن، نگرانی‌های جدی ایجاد می‌کند. با این حال، تاریخ اصفهان نه‌تنها فراموش‌شدنی نیست، بلکه به آینده نیز تسری خواهد یافت.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان افزود: برخلاف بسیاری از شهرهای تاریخی که با زون‌بندی مشخصی از بخش‌های مدرن و تاریخی مواجه‌اند، اصفهان این‌گونه نیست. در بسیاری از شهرها مانند شیراز، بخش تاریخی کاملاً از شهر مدرن تفکیک شده است، اما در اصفهان محور فرهنگی تاریخی شمال تا جنوب شهر را به هم پیوند داده است.

گستردگی محور فرهنگی تاریخی، عامل هم‌پیوندی شهر

وی در ادامه با اشاره به ویژگی منحصربه‌فرد گستردگی بافت تاریخی در این شهر، بیان کرد: محور فرهنگی تاریخی اصفهان ۲۳ کیلومتر امتداد دارد؛ این در حالی است که در بسیاری از شهرهای تاریخی، این محورها معمولاً بیش از دو تا سه کیلومتر نیستند. در اصفهان، این محور از دروازه شهر آغاز شده و با عبور از جوباره، میدان امام علی، بازار بزرگ، دولت‌خانه صفوی، چهارباغ و پل‌های تاریخی تا قلعه شاه‌دژ ادامه می‌یابد. درواقع، بافت تاریخی حدود ۸۰ درصد قطر شهر را دربر گرفته است.

حسام نژاد با تأکید بر اینکه این گستردگی موجب هم‌زیستی اجتناب‌ناپذیر شهر مدرن و تاریخی شده است، خاطرنشان کرد: همچنین، محور شرقی-غربی شهر، به‌واسطه پل‌های تاریخی و زاینده‌رود، نقش کلیدی در شکل‌گیری هویت شهری ایفا کرده است. این ویژگی منحصربه‌فرد باعث شده که برخلاف بسیاری از شهرهای تاریخی، بافت قدیمی اصفهان هرگز در حاشیه قرار نگیرد و به‌طور جدی در زندگی روزمره مردم حضور داشته باشد.

نقش کلیدی حیات اجتماعی در حفظ هویت تاریخی اصفهان

وی در ادامه به نقش بی‌بدیل سرزندگی اجتماعی در حفظ بافت تاریخی اشاره کرد و گفت: در کمتر شهری می‌توان یک میدان تاریخی مانند نقش جهان را این‌چنین در دل زندگی روزمره مردم یافت. این میدان تنها محل جذب نخبگان و گردشگران نیست، بلکه بخشی از سبک زندگی مردم شهر است.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان ادامه داد: بازارهای تاریخی اصفهان همچنان زنده و پویا هستند. در کنار آن، بازارهای مدرن مانند بازار هنر، آخرین فناوری‌های ساخت جواهرات را به کار گرفته و همچنان محل تولید و فروش است. مسجد جامع نیز شاهد برگزاری مراسم مذهبی، حضور گردشگران و نمازگزاران به‌طور هم‌زمان است. این پویایی، بزرگ‌ترین تضمین برای حفظ بافت تاریخی اصفهان است.

احیای ارزش‌های تاریخی با توسعه فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی

وی با اشاره به اینکه حضور مردم در بافت تاریخی، مهم‌ترین عامل بقای آن است، تأکید کرد: آثار تاریخی زمانی رو به فراموشی و تخریب می‌روند که از جریان زندگی خارج شوند. رستوران‌ها، هتل‌ها و بوم‌گردی‌هایی که در بافت تاریخی احیا شده‌اند، خود نشان‌دهنده این پویایی هستند. زمانی که بافت تاریخی به‌عنوان بخشی از زندگی روزمره مردم حفظ شود، نیازی به مداخلات سنگین برای احیای آن نخواهد بود.

حسام نژاد افزود: البته امانت‌داری در حفظ این میراث ارزشمند، وظیفه سنگینی است که بر عهده مدیران شهری، متخصصان و شهروندان قرار دارد. برای رسیدن به شرایط مطلوب، باید همراهی و پذیرش عمومی برای حفاظت و استفاده مناسب از این فضاها را افزایش دهیم.

پیوند زندگی مردم با بافت تاریخی، رمز ماندگاری اصفهان

وی تأکید کرد: با توجه به گستردگی بافت تاریخی در شهر و حضور پررنگ مردم در این فضاها، نگرانی از فراموشی ارزش‌های تاریخی اصفهان بی‌مورد است. آنچه امروز اهمیت دارد، ایجاد سیاست‌هایی برای افزایش مشارکت مردم در حفاظت و بهره‌برداری صحیح از این فضاهاست. تنها در این صورت می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که اصفهان همچنان میراث‌دار هویت تاریخی خود باقی خواهد ماند.