عملیات «کربلای ۷» قدرت نمایی ارتش ایران در اسفند سال ۶۵
اقتصاد ایران: ارومیه - عملیات کربلای ۷ یکی از مهمترین عملیاتهای تهاجمی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دوران جنگ ایران و عراق بود که در اسفند ۱۳۶۵ در منطقه حاج عمران عراق به اجرا درآمد.
خبرگزاری مهر- گروه استانها: عملیات کربلای ۷ برگ زرینی از کتاب هشت سال دفاع مقدس است، عملیاتی که امام خمینی (ره) در ارتباط بی سیمی که با فرمانده عملیات کربلای ۷ داشتند فرمودند: با این عملیات دل مرا شاد کردید.
عملیات کربلای ۷ در شرایطی انجام شد که عراق به پشتوانه تسلیحات نظامی غرب و شرق و بهره مندی از کارشناسان غربی تصور میکرد ایران توان اجرای عملیات را ندارد اما با رهبری امام خمینی (ره) و انجام عملیات کربلای ۶ و ۷ به دشمنان بعثی و غرب و شرق نشان داده شد ایران توان انجام عملیات با این عظمت در هر موقعیت و شرایط جوی را دارد.
در حالی که ایران اسلامی خود را آماده میکرد تا با اجرای عملیات کربلای ۷، ضربهای دیگر به دشمن وارد آورد، بر اثر شرارتهای رژیم بعث عراق، جبهه جنوب بار دیگر به شدت فعال شد و رزمندگان مستقر در منطقه عملیاتی کربلای ۵، منطقه شلمچه را به قتلگاه بعثیان تبدیل کردند.
در چنین شرایطی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، عملیات کربلای ۷ را در ۱۲ اسفند ۶۵ با رمز مبارک یا مولای متقیان در عمق خاک عراق واقع در منطقه حاج عمران با اهداف آزاد سازی ارتفاعات مهم منطقه، انهدام ماشین جنگی دشمن، تسلط بر منطقه حاج عمران و ایجاد تسهیلات لازم برای ادامه نبرد در منطقه آغاز کرد.
در طول جنگ ایران و عراق، بیشتر عملیاتهای مهم در جبهههای جنوب و مناطق هموار انجام میشد، اما در برخی نبردها، زمینهای صعبالعبور و شرایط جوی نامساعد به عامل تعیینکنندهای در سرنوشت جنگ تبدیل شدند. عملیات کربلای ۷ یکی از نمونههای برجسته این نبردها بود که در دل زمستان و در ارتفاعات برفی حاج عمران به اجرا درآمد.
ایران با استفاده هوشمندانه از شرایط نامساعد جوی، توانست اصل غافلگیری را علیه ارتش عراق به کار گیرد و با حملهای ناگهانی، مواضع مستحکم دشمن را در هم شکند. اما چگونه سرما و برف، به عاملی برای پیروزی ایران در این نبرد تبدیل شدند؟
در عملیات کربلای ۷، نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران با بهرهگیری از شرایط نامساعد جوی، بهویژه برف و سرمای شدید، توانستند عنصر غافلگیری تاکتیکی را علیه ارتش عراق به کار گیرند. ارتش عراق که استراتژی دفاع متحرک را در پیش گرفته بود، انتظار نداشت که ایران در دماهای زیر صفر و زمینهای پوشیده از برف دست به حمله بزند. این موضوع باعث شد که بسیاری از نیروهای عراقی در حالت آمادهباش کامل نباشند و استحکامات آنها در برخی نقاط بدون پشتیبانی بماند.
علاوه بر این، نیروهای ایرانی که از قبل برای جنگ در ارتفاعات آموزش دیده بودند، توانستند از شرایط کوهستانی منطقه به نفع خود استفاده کنند. حرکت نیروهای پیاده در مسیرهای کوهستانی برفی اگرچه دشوار بود، اما باعث شد که آنها بدون جلب توجه به مواضع دشمن نزدیک شوند.
انتخاب هوشمندانه زمان حمله و استفاده تاکتیکی از عوامل موفقیت عملیات کربلای ۷
در مقابل، نیروهای عراقی که وابستگی بیشتری به وسایل زرهی و موتوری داشتند، در شرایط برفی و یخبندان با چالشهای لجستیکی و تحرکی جدی مواجه شدند. تانکها و نفربرهای عراقی در برخی نقاط در برف گیر افتادند و امکان مانور و جابهجایی سریع نداشتند، در حالی که رزمندگان ایرانی با تجهیزات سبک و تاکتیکهای پیادهمحور توانستند بر موانع طبیعی غلبه کنند.
بسیاری از سربازان ارتش بعث آمادگی کافی برای جنگیدن در سرما و برف را نداشتند، در حالی که نیروهای ایرانی از قبل با سختیهای این شرایط آشنا شده بودند و آموزشهای لازم را دیده بودند. این تفاوت باعث شد که درگیریهای اولیه به سود ایران رقم بخورد و نیروهای ارتش بتوانند ارتفاعات مهم ۲۵۱۹، گردمند و تپه سرخی را تصرف کنند.
در مجموع، انتخاب هوشمندانه زمان حمله و استفاده تاکتیکی از شرایط برفی، ایران را قادر ساخت با کمترین تلفات، حداکثر دستاورد را در این عملیات به دست آورد و ارتش عراق را در منطقه حاج عمران غافلگیر و زمینگیر کند.
عملیات کربلای ۷ این عملیات که با هدف بازپسگیری ارتفاعات استراتژیک منطقه و ضربه زدن به ماشین جنگی عراق انجام شد، به دلیل ویژگیهای خاص زمین، شرایط جوی سخت و نقش کلیدی ارتش، اهمیت ویژهای دارد.
حاج عمران از مناطق حساس و استراتژیک جنگ بود که چندین بار بین دو طرف دستبهدست شد و عراق با استفاده از استراتژی دفاع متحرک، این منطقه را که در عملیاتهای والفجر ۲ و کربلای ۲ به کنترل ایران درآمده بود، مجدداً تصرف کرد. هدف ایران در این عملیات، بازپسگیری این ارتفاعات، بهویژه قله ۲۵۱۹ معروف به سلطانالجبال بود که تسلط بر آن، برتری تاکتیکی و راهبردی قابل توجهی را فراهم میکرد.
عملیات کربلای ۷ با رمز یا مولای متقیان اجرا شد
نقطه قوت این عملیات، اجرای آن در شرایطی بود که دشمن آمادگی کامل نداشت. ارتش ایران با بهرهگیری از اصل غافلگیری، حمله را در شرایط بد جوی آغاز کرد. این در حالی بود که فرمانده لشکر ۲۳ عراق، تصور نمیکرد ایران در چنین شرایطی حمله کند و به همین دلیل بسیاری از نیروهای عراقی در وضعیت غیرفعال قرار داشتند.
ایران با حملهای برقآسا، توانست مواضع مهمی ازجمله ارتفاع گردمند، تپه سرخی و یال کلهاسبی را تصرف کند. در جریان این نبرد، ارتش عراق بیش از ۳۰۰۰ نفر کشته و زخمی و ۲۸۹ نفر اسیر داد و بخش زیادی از ادوات و تجهیزات آن منهدم شد.
فرمانده تیپ ۳۶۴ شهید نصیرزاده ارتش در مهاباد در خصوص این عملیات گفت: در سیزدهم اسفند ۱۳۶۵، عملیات کربلای هفت با رمز یا مولای متقیان به دست رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران و به فرماندهی امیر آذرفر، فرمانده وقت لشکر ۶۴ ارومیه انجام و منجر به پیروزی رزمندگان اسلام و شکست رژیم بعث در آن مقطع از جنگ تحمیلی شد.
سرهنگ شهریار پورفضلی با بیان اینکه هدف اصلی از این عملیات، جلوگیری از تمرکز زیاد نیروهای عراقی در منطقه جنوب بود که تلفات سنگینی هم به عراق وارد شد، افزود: آغاز عملیات کربلای ۷ در قلههای پوشیده از برف منطقه حاج عمران، محل قدرت نمایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سیزدهم اسفند ۱۳۶۵ بود.
فرمانده تیپ ۳۶۴ شهید نصیرزاده ارتش در مهاباد تصریح کرد: در پادگان پیرانشهر، یگانها قبل از عملیات چند ماه تمرین کرده بودند و چند بار این عملیات در ارتفاعات شبیه حاج عمران شبیه سازی و اجرا شده بود.
تلفات سنگین به دشمن در عملیات کربلای ۷
سرهنگ پورفضلی افزود: تیپ ۳ مهاباد تک اصلی و هدایت عملیات را به عهده داشت و تیپ ۳ لشگر ۶۴ ارومیه، یگانهای هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران که در پادگان پسوه مستقر بودند، پشتیبانی کامل از این عملیات داشتند.
وی اضافه کرد: در این عملیات ۱۵۰ دستگاه خودروی دشمن، بیش از ۶۰ عراده توپ دشمن منهدم و بیش از ۹۰ دستگاه تانک دشمن منهدم شد و بیش از سه هزار نفر از نیروهای دشمن بعثی کشته شدند.
در سیزدهم اسفند ۱۳۶۵، عملیات کربلای هفت با رمز یا مولای متقیان به دست رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران و به فرماندهی امیر آذرفر، فرمانده وقت لشکر ۶۴ ارومیه انجام و منجر به پیروزی رزمندگان اسلام و شکست رژیم بعث در آن مقطع از جنگ تحمیلی شد.
در این عملیات ۲۵۰ نفر از رزمندگان سلحشور اسلام به مقام رفیع شهادت نائل شدند که شهید رضا زارع ۱۸ ساله، عوضالله جدی ۱۷ ساله و رامین گلی ۱۸ ساله از جمله سربازان دانشآموز عملیات بودند.
سرلشکر ناصر یارقلی از فرماندهان ارتش در آن عملیات به شهادت رسید و علی محمدی در حال تیراندازی به تانکهای دشمن با اصابت گلوله تانک به ناحیه صورت، به شهادت رسید.