خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: «نجاح محمد علی» تحلیلگر و فعال سیاسی عراقی، یادداشتی اختصاصی با عنوان «روابط آمریکا و ایران و گزینه های بازدارندگی و دفاع» برای گروه بین‌الملل خبرگزاری مهر ارسال کرده که متن کامل آن در ادامه می‌آید:

۱. زمینه کلی روابط ایران و آمریکا

روابط ایران و ایالات متحده یکی از پیچیده‌ترین مسائل در سیاست بین‌الملل محسوب می‌شود و از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ همواره با تنش و رویارویی متقابل همراه بوده است. علی‌رغم تلاش‌های مقطعی برای کاهش تنش، واشنگتن همچنان ایران را عاملی تهدیدکننده برای منافع منطقه‌ای خود قلمداد می‌کند، در حالی که تهران سیاست‌های آمریکا و متحدانش را تلاشی برای تضعیف موقعیت استراتژیک خود می‌داند.

در این چارچوب، فشارهای آمریکا و رژیم صهیونیستی برای جلوگیری از توسعه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران افزایش یافته است، با این ادعا که ظرفیت‌های فنی و فناوری ایران می‌توانند در آینده به یک تهدید بالقوه تبدیل شوند. در مقابل، منطق بازدارندگی به عنوان یک رکن اساسی در راهبرد امنیت ملی ایران مطرح است، به‌ویژه با توجه به اینکه قدرت‌های بزرگ و برخی رقبای منطقه‌ای دارای سلاح هسته‌ای هستند. این درحالی است که ایران علی‌رغم پایبندی به تعهدات بین‌المللی خود، همواره هدف فشارهای سیاسی و اقتصادی قرار گرفته است.

۲. گزینه‌های ایران برای تقویت توانمندی‌های دفاعی و بازدارندگی

راهبرد بازدارندگی و دکترین دفاعی

با وجود تأکید ایران بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خود، فشارهای غربی و تهدیدات مستمر، تهران را ناگزیر به بازنگری در راهبردهای دفاعی خود کرده است. در این راستا، سیاست‌های ایران باید بر محورهای زیر استوار باشند:

توسعه فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز به عنوان یک حق مسلم، همراه با تقویت توانمندی‌های دفاعی متعارف برای ایجاد توازن بازدارنده.

افزایش توان موشکی بالستیک و کروز دقیق به منظور تقویت سامانه بازدارندگی استراتژیک.

بهبود سامانه‌های پدافند هوایی و جنگ الکترونیک برای مقابله با تهدیدات هوایی و موشکی.

۳. تنوع‌بخشی به ائتلاف‌های استراتژیک

تقویت روابط با قدرت‌های بزرگ مانند چین و روسیه برای تضمین حمایت دیپلماتیک و دستیابی به فناوری‌های پیشرفته نظامی.

گسترش همکاری‌های دفاعی با کشورهای همسو در محور مقاومت برای ایجاد یک سامانه بازدارندگی منطقه‌ای مشترک.

سرمایه‌گذاری بر روابط اقتصادی با کشورهای بی‌طرف و کاهش وابستگی به نظام مالی غرب.

۴. تقویت توانمندی‌های اقتصادی برای مقابله با تحریم‌ها

توسعه صنایع نظامی و اقتصادی داخلی برای کاهش تأثیر تحریم‌ها.

ایجاد مکانیسم‌های تجاری جایگزین از طریق استفاده از ارزهای محلی و مبادله کالا با متحدان.

کاهش وابستگی بودجه عمومی به صادرات نفت از طریق تنوع‌بخشی به منابع درآمدی و تقویت بخش‌های غیرنفتی مانند صنایع تبدیلی، فناوری و کشاورزی. این امر انعطاف‌پذیری ایران را در برابر تحریم‌های اقتصادی افزایش داده و از میزان فشارهای غربی می‌کاهد.

پیام‌های سیاسی به غرب و رژیم صهیونیستی

لازم است به قدرت‌های غربی یادآوری شود که دسترسی به سلاح هسته‌ای تنها به کشورهای خاص محدود نشده است و بازیگران بین‌المللی مختلفی از آن بهره‌مند شده‌اند. در این میان، ایران به‌رغم تهدیدات امنیتی متعدد، از چنین قابلیتی محروم بوده است.

همچنین، باید تأکید شود که:

ادامه فشارها بر ایران، تنها عزم این کشور را برای تقویت توان دفاعی خود افزایش خواهد داد.

آمریکا تنها برای کشورهایی که از عناصر قدرت واقعی برخوردارند، احترام قائل است، همان‌طور که در رفتار با کره شمالی و چین مشاهده شده است.

تجربه نشان داده است که در سیاست خارجی آمریکا، قدرت عامل تعیین‌کننده در نوع تعامل با کشورهاست.

رژیم صهیونیستی، که خود دارای زرادخانه هسته‌ای اعلام‌نشده است، نمی‌تواند ایران را در انتخاب راهبردهای دفاعی‌اش محدود کند.

ایران امروز در لحظه‌ای سرنوشت‌ساز قرار دارد که نیازمند یک راهبرد جامع است؛ راهبردی که بازدارندگی نظامی، دیپلماسی فعال و استقلال اقتصادی را در هم بیامیزد. سیاست کاهش وابستگی به نفت به عنوان ستون اصلی حاکمیت اقتصادی، می‌تواند کشور را در برابر فشارهای بین‌المللی مقاوم‌تر کند و از تأثیر مستقیم تحریم‌های غربی بکاهد.