جنجال ویدئوی رسایی از جلسه غیرعلنی مجلس
اقتصاد ایران: روز گذشته، حمید رسایی، نماینده مجلس شورای اسلامی، ویدئویی از نطق خود در مجلس منتشر کرد که فارغ از محتوای گفته هایش، اصل انتشار این ویدئو، مورد انتقاد قرار گرفته است.
جعفر محمدی در عصر ایران نوشت: روز گذشته، حمید رسایی، نماینده مجلس شورای اسلامی، ویدئویی از نطق خود در مجلس منتشر کرد که فارغ از محتوای گفته هایش، اصل انتشار این ویدئو، مورد انتقاد قرار گرفته است. منتقدان می گویند که جلسه دیروز، غیر علنی بوده و کار رسایی در انتشار بخشی از این جلسه، غیر قانونی بوده است.
رسایی اما با استناد به ماده 103 قانون آیین نامه داخلی گفته که جلسه شرایط غیرعلنی بودن را نداشته و کارش قانونی بوده است. در مقابل حمیدرضا حاجیبابایی نایب رییس مجلس با اشاره به روند برگزاری جلسه غیرعلنی روز گذشته مجلس، گفته است: این جلسه بر اساس درخواست رئیسجمهور به صورت غیر غیرعلنی تشکیل شد و ۱۰ نفر از نمایندگان نیز صحبت کردند.
حال ببینیم که حق با کیست؟
ابتدا به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رجوع می کنیم. در اصل 69 این قانون آمده است:
"مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. در شرایط اضطراری، در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس جمهور یا یکی از وزراء یا ده نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنی تشکیل میشود. مصوبات جلسه غیرعلنی در صورتی معتبر است که با حضور شورای نگهبان به تصویب سه چهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از بر طرف شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر گردد."
پس اصل اساسی این است که جلسات باید علنی و در محضر مردم باشد جز در شرایط اضطرار و در صورتی که امنیت کشور ایجاب کند که آن هم شرایطی دارد.
ماده ۱۰۳ قانون آیین نامه داخلی مجلس نیز مستنداً به این اصل ، چنین مقرر کرده است:
"در صورت اضطرار که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای کتبی رئیس جمهور یا یکی از وزراء یا ده نفر از نمایندگان، جلسهغیرعلنی تشکیل میشود. در این صورت، تقاضاکنندگان ادله خویش را مبنیبر وجود شرایط اضطرار و اقتضای امنیت کشور و در نتیجه لزوم برگزاریغیرعلنی جلسه رسمی مجلس، حداکثر تا مدت 15 دقیقه،متوالیاً و یا متناوباً در دو نوبت، ارائه و سپس یک نفر بهعنوان مخالف حداکثر تا 15 دقیقه صحبت میکند، در صورت تصویب دو سوم حاضران، کار رسیدگی در جلسه غیرعلنی ادامه مییابد، در غیراین صورت، جلسه به حالت علنیبازگشته و به روال عادی عمل خواهد کرد."
بر اساس آنچه نائب رئیس مجلس گفته، شرط شکلی اول، یعنی تقاضای رئیس جمهور محقق شده است؛ هر چند نگفته که آیا طبق قانون، کتبی بوده است یا خیر که اگر شفاهی بوده، این شرط تحقق نیافته است.
اما شرایط شکلی دیگر چه؟ آیا تقاضا کننده، طبق قانون لزوم برگزاری جلسه غیرعلنی را در مدت زمان 15 دقیقه ای به اطلاع نمایندگان رسانده؟ آیا یک نفر به عنوان مخالف این تقاضا، نطق تا 15 دقیقه ای کرده؟ آیا بعد از این کارها، درباره غیرعلنی بودن جلسه رأی گیری شده؟ و آیا دو سوم نمایندگان به غیر علنی بودن جلسه رای داده اند؟
ظاهراً هیچ کدام از این اتفاقات رخ نداده و فقط رئیس جمهور خواهان جلسه بوده و هیات رئیس هم پذیرفته است. این که نائب رئیس مجلس گفته 10 نفر از نمایندگان هم حرف زده اند، دلیلی برای غیر علنی شدن جلسه نیست چرا که اولاً قانون گفته 10 نماینده متقاضی، باید درخواست غیرعلنی بودن را کتباً به هیات رئیسه دهند و ثانیا دو سوم نمایندگان مجلس هم آن را تصویب کنند.
با این اوصاف، حق کاملاً با رسایی است و کار او در انتشار نطق خود در چنین جلسه ای غیر قانونی نبوده ، بلکه کار هیات رئیسه، خلاف قانون اساسی و آیین نامه داخلی خود مجلس بوده است که بدون رعایت تشریفات قانونی، اصل علنی بودن جلسات را زیر پا گذاشته و جلسه ای را که باید علنی می بود و از رادیو هم پخش مستقیم می شد، غیر علنی کرده است.