اجزای دستیارهای کمکی رانندگی
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، دستیارهای کمکی رانندگی بنا به نوع کارکرد و استفاده به انواع و اقسام رادارها و عملگرها مجهز شده‌اند. به طور مثال برای نصب رادار نقطه کور، خودرو احتیاج به دو عدد رادار پشت سپر، نشانگرهای روی آینه و بلندگو (برای هشدار صوتی) دارد. در طرف مقابل خودروهای مجهز به سیستم حفظ خودرو بین خطوط به اجزای متفاوتی مجهز شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به : دوربین پشت آینه، رادار جلو، سنسور عملگر فرمان، پردازشگر و سیستم ویبره فرمان اشاره کرد.

رادارهای کمکی رانندگی
مجموع سیستم ADAS شامل رادارهای هشداردهنده و کنترل کننده مختلفی است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
1- رادار هشدار نقطه کور (BSD)
یکی از رادارهای به نسبت ارزان قیمت در سیستم کمکی رانندگی، هشدار نقطه کور است. این سیستم به کمک سنسورهایی که پشت سپر خودرو نصب شده‌اند، به محض شناسایی شی یا اجسام متحرک سیگنالی را با هشدار تصویری و صوتی به راننده انتقال می‌دهد. هشدارهای صوتی در برندهای مختلف بر روی نقاط متفاوتی نصب می‌شود به طور مثال در خودروهای کیا و هیوندای بر روی شیشه آینه قرار گرفته‌اند ولی در خودرویی همانند محصولات ولوو این هشدار بر روی ستون A قرار دارد. همچنین در برخی خودروها این قابلیت از طریق دکمه‌‎های فیزیکی و در برخی از داخل مالتی مدیا امکان خاموش و روشن کردن دارد.
یک نکته جالب در رابطه با این سیستم این است که شرکت کیا یک فناوری جالبی در این زمینه انجام داده و آن دوربین نقاط کور است که در کیا K5 و دیگر محصولات این برند دیده می‌شود.

2- هشدار حرکت بین خطوط (LDW)
از دیگر هشداردهنده‌های کمکی رانندگی، می‌توان به هشدار حرکت بین خطوط اشاره کرد. کاربرد این سیستم زمانی مشهود است که حین حرکت در بزرگراه‌ها و اتوبان‌ها راننده خودرو را در بین خطوط نگه نمی‌دارد. این سیستم با کمک دوربین‌هایی که پشت آینه نصب شده است، خطوط جاده را تشخیص داده و توسط هشدار صوتی و تصویری (داخل کلاستر خودرو) راننده را از خطای خود مطلع می‌کند.

3- هشدار برخورد از جلو و عقب (FCW – RCW)
فرض کنید هنگام رانندگی یک لحظه شما از دید اطراف غافل شده‌اید یا اصطلاحا حواس شما پرت شده است و خودرویی با سرعت کمتر جلوی شما حرکت می‌کند و در این صورت امکان برخورد وجود دارد. سیستم هشدار برخورد از جلو در خودروهای جدید وظیفه دارد تا قبل از بروز تصادف، با هشدار صوتی و تصویری راننده را در جریان قرار دهد تا از خطرات احتمالی جلوگیری کند. بر عکس همین سیستم برای برخورد از عقب هم انجام ‌می‌شود.

4- هشدار بازشدن در (DOW)
یکی از سیستم‌هایی که به عنوان هشداردهنده کمکی رانندگی شناخته می‌شود، سیستم Door Open Warning یا هشدار باز شدن درها است. این آپشن ایمنی به کمک رادار نقطه کور کار می‌کند. به عنوان مثال زمانی که قصد بازکردن در خودرو از داخل کابین را دارید، یکی از خطرات احتمالی برخورد خودرو یا هرگونه اجسام متحرک با شما است. به همین منظور سیستمی تحت عنوان DOW بر روی خودروها نصب شده که می‌تواند به نوعی سپر محافظتی انسان در هنگام پیاده شدن از خودروها باشد.

5- کروزکنترل تطبیقی (ACC)
از جمله عملگرهای سیستم دستیار کمکی رانندگی می‌توان به Adaptive Cruise Control اشاره کرد. سیستم کروزکنترل در بسیاری از خودروها نصب شده که سبب راحتی رانندگی می‌شود و کارکرد آن تثبیت سرعت است. در برابر سیستم کروزکنترل تطبیقی همانطور که از نامش پیداست سرعت بر اساس حالت‌های مختلف تغییر می‌کند. در این سیستم علاوه بر تثبیت سرعت، می‌توانید فاصله را با خودرو جلویی تنظیم کنید. به طور مثال فرض کنید که سرعت را روی 80 کیلومتر بر ساعت تثبیت کرده‌اید و به خودرو یا مانعی در جلو مواجه می‌شوید. کارکرد این سیستم آنجایی مشخص می‌شود که خودرویی در جلو شما ترمز می‌کند. سیستم کروزکنترل تطبیقی به کمک رادار روی سپر خودرو و سیستم ترمز اضطراری سرعت خودرو را به صورت آهسته کم کرده و خودرو را متوقف می‌کند و بلافاصله بعد از فشردن پدال گاز خودرو مجدد شروع به حرکت می‌کند.

6- سیستم حفظ خودرو بین خطوط (LKA)
سیستم حفظ خودرو بین خطوط (Lane Keeping Assist) به نوعی تکمیل کننده سیستم هشدار خروج از خط است. این سیستم با استفاده از داده و اطلاعات دوربین روی شیشه جلو خطوط جاده را شناسایی کرده و سعی می‌کند خودرو را همیشه بین دو خط براند. البته باید گفت که در خودروهای جدید صرفا دوربین پشت آینه به این سیستم کمک نمی‌کند و این دستیار به چند اجزا دیگه هم مجهز شده است که در صورت کالیبراسیون درست می‌تواند عملکرد بی نظیری را به راننده اهدا کند. یکی از مهم‌ترین اجزای این سیستم، سنسوری است که بر روی فرمان نصب شده است و وظیفه آن این است که طبق داده دریافتی از سیستم پردازشگر، در صورت خروج خودرو از بین دو خط بتواند به فرمان حرکت داده و خودرو را به مسیر قبل بازگرداند.

7- ترمز اضطراری خودکار (AEBS)
یکی از سیستم‌هایی که در بسیاری از خودروهای سنگین هم استفاده شده، سیستم ترمز اضطراری خودکار (Automatic emergency braking system) است. این سیستم همانطور از نامش پیداست وظیفه ترمز اتوماتیک در شرایط اضطراری را دارد. مثلا در هنگام رانندگی در صورت تشخیص احتمال برخورد با مانع یا خودرو جلویی، ابتدا هشدار صوتی و تصویری صادر می‌شود. در صورتی که راننده توجه نکند این سیستم وارد مدار شده و به صورت خودکار اقدام به ترمزگیری می‌‎کند. البته باید گفت که این سیستم همانند دیگر دستیارها از قوانین سختگیرانه‌ای پیروی می‌کند تا بتواند به نحو احسن از جان سرنشینان محافظت کند. اما کارکرد آن به چه صورت است؟ این سیستم با کمک دوربین پشت آینه و رادار تعبیه شده در زیر سپر خودرو اطلاعات را دریافت کرده و پس از آن داده دریافتی به سیستم پردازشگر ارسال می‌شود. در صورت تشخیص برخورد سیستم وارد مدار شده و ترمز اتوماتیک اعمال می‌گردد.

8- نور بالا اتوماتیک (AHB)
سیستم نور بالا اتوماتیک (Automatic High Beams) از جمله رادارهای کاربردی برای رانندگی در شب است. فرض کنید در جاده‌ای تاریک در حال رانندگی هستید. برای روشنایی بیشتر باید از نور بالا (High beam) استفاده کنید تا شعاع وسیع‌تری از جاده برای دید شما روشن شود. گاهی اوقات پیش آمده که یادتان رفته تغییر وضعیت داده و از نور پایین برای ادامه مسیر استفاده کنید. اینجا سیستم نور بالا اتوماتیک به شما کمک می‌کند. با فعال کردن این سیستم دیگر نیازی نیست مدام از دسته راهنما برای تغییر وضعیت چراغ استفاده کنید. طریقه کارکرد این سیستم به نحوی است که دوربین پشت شیشه جلو وظیفه اسکن جلو خودرو را دارد و در صورت شناسایی خودرویی در روبه‌رو یا جلو خودرو شما، نور را از حالت High beam به Low beam تغییر می‌‎دهد. البته نکته مهم در رابطه با کارکرد این سیستم این است که نور بالا اتوماتیک در سرعت‌های بالای 40 کیلومتر در ساعت قابلیت عملکرد دارد که در برخی خودروها این عدد متفاوت است.

نام گذاری در برندهای مختلف
سیستم‌های پیشرفته کمک راننده (Advanced driver-assistance systems) در برندهای مختلف با نام‌های متفاوتی معرفی شده است. به طور مثال مزدا این مجموع دستیارها را با نام  iActivsenseروی خودروهای خود معرفی می‌کند. یا برند تویوتا که مجموعه دستیارهای کمکی رانندگی خود را با نام T-Mate معرفی کرده است. باید گفت که صرفا نام گذاری این تکنولوژی در خودروها متفاوت است و در مجموع کارایی آن‌ها کاملا شبیه به هم است. همچنین ممکن است رادار نقطه کور با عبارت‌های مخفف متفاوتی همچون: BSD یا BSM نشان داده شود ولی در هر صورت کارایی این ویژگی‌ها با یکدیگر برابر است.

مزایا و معایب ADAS
این سیستم همانند دیگر فناوری‌های مدرن و به روز دارای مزایا و معایبی است. از جمله مزایای آن می‌توان به : راحتی رانندگی، پایین آمدن آمار تصادفات و کاهش خستگی راننده اشاره کرد که می‌تواند رانندگی در مسیرهای طولانی را لذت بخش کند. همچنین این سیستم‌ها معایبی دارند، از جمله: هزینه تمام شده بالاتر نصب این سیستم‌ها، در صورت آسیب به رادارها و دوربین‌ها هزینه تعمیرات و عیب‌یابی آن زیاد است و در صورت کثیف بودن رادارها و دوربین‌ها عملکرد دستیارها با اختلال مواجه می‌شود.

نویسنده : محمد کمال‌پور