به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، همیشه شنیده بودیم که مهد فیروزه، نیشابور است و مشهد؛ بهترین جایی است که می‌شود آن را یافت. راست گفته‌اند. اما این نگین درخشان فیروزه‌ در وسط بیابان‌های قم، که هر دل عاشقی را به سمت خود می‌کشد، قصه دیگری دارد. حکایت مسجدی که هر ساعتی دلت بگیرد و بخواهی بروی، درهایش باز است و می‌توانی گوشه‌ای از آن بنشینی و بار دلت را سبک کنی. حتماً این زمین هم خاصیتی دارد که وجود مقدس امام عصر (عج)، دستور دادند مسجدی در آن بنا شود.

زمین مقدس

امام در قالب زمان و مکان، نمی‌گنجد. اما حتماً این مکان، شرفی بر سایر زمین‌ها دارد. مسجد مقدس جمکران، سال‌هاست میزبان دل‌هایی‌ست که دنبال امام عصر (عج) می‌گردند. این مسجد، با همه مساجد، فرق دارد. درب‌های آن 24 ساعته باز است و همه نمازها در آن به جماعت، اقامه می‌شود.

نکته متفاوت این مسجد با سایر مساجد، عدم پخش مراسم‌ها در شبستان‌های اصلی است. هر کسی که دوست داشته باشد از مراسم‌های اینجا بهره ببرد، می‌تواند در صحن‌ها یا شبستان کربلا حضور داشته باشد. بلندگوهای پنج شبستان اصلی در ساعات نماز روشن است و مقدمات و تعقیبات را پخش می‌کند. این مسجد مهیا شده برای خلوت زوار با امام عصر در هر ساعت شبانه‌روز. سال‌های بعد از انقلاب، این مسجد توسعه یافت و امکانات بسیاری به آن اضافه شد. این بار همراهمان شوید تا اطراف مسجد را خوب بگردیم.

شبستان‌های اصلی

قسمت اصلی مسجد، پنج شبستان دارد که روی هر کدام، گنبدی بنا شده است. گنبد شبستان اصلی، بزرگ و فیروزه‌ای است که پرچمی مزین به عبارت «یا لثارات الحسین» به رنگ فیروزه‌ای بر روی آن تاب می‌خورد و در ایام عزا، قرمز می‌شود. چهار گنبد سبز دیگر بر روی سایر شبستان‌ها قرار دارند. اگر رو به قبله بایستید، دو شبستان سمت چپ، به نام مقدس حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) است و به خواهران اختصاص دارد؛ و دو شبستان سمت راست به نام حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و شبستان وسط برای برادران است؛ معمولاً یک شبستان برای خانم‌ها و یک شبستان برای برادران بازاست و در مواقع شلوغ، سایر شبستان‌ها باز می‌گردد.

در مواقع زیارتی و ایام شهادت و عزا، اگر خواستید وارد شبستان شوید و تراکم جمعیت زیاد بود، مسیر پله‌ها را بگیرید و به طبقه پایین مسجد بروید. چند شبستان هم در زیر شبستان‌های اصلی ساخته شده تا پذیرای زوار شوند.

مسجد مقام

شبستان وسط، گوهر زرینی در خود جای داده است: مسجد مقام. حدود اولیه‌ای که به دست مبارک حضرت موعود برای این مسجد، در قریه جمکران، قرار داده شده است که در بازسازی، این محدوده با سنگ‌های باریک مشکی مشخص شده که از گوشه‌کنار فرش‌هایش معلوم است؛ تقریباً مساحتی حد فاصل محراب و دو ستون مقابل آن است.

هر چند که اینجا قم است و نگین این شهر، حرم بانویی جلیل‌القدر از تبار اهل‌بیت (ع)، اما باز هم آقایان، هوای خودشان را دارند. مسجد مقام، مردانه است و هر روز از ساعت 13 تا 16، به خانم‌ها اختصاص دارد که سرجمع، فقط 21 ساعت در هفته می‌شود. حالا بماند که در این ساعات شهر قم، معمولاً تعطیل است و حتی تاکسی خطی‌های حرم ـ جمکران هم مسافر جابجا نمی‌کنند.

مسجد مقام و شبستان‌های دیگر، به روال معماری اسلامی، برای نشان دادن جهت قبله، محرابی را در وسط ضلع جنوبی در خود جای داده‌اند. این محراب، جز تعیین جهت قبله، کاربرد دیگری ندارد. اما نمی‌دانم چرا همه زوار عادت دارند به روال حرم‌های مطهر، باید بروند و به دیواری دست بکشند. حتی محراب مسجد مقام هم در محدوده تعیین شده توسط امام عصر (عج) قرار ندارد.

شبستان زنانه

شبستان از صحن زمین چند پله می‌خورد و بالا می‌رود و کنار در ورودی همه شبستان‌ها هم شیبی برای کالسکه و ویلچر تعبیه شده است. پاگرد شبستان زنانه، سه در دارد. درِ روبرو زوار را به شبستان اصلی مسجد می‌رساند که با فرش‌های فیروزه‌ای رنگ، مفروش شده است. درب سمت چپ، پله‌هایی رو به زیرزمین دارد که در مواقع عادی، بسته است. خادمی هم آنجا حضور دارد و در قبال کفش، به زوار صندلی می‌دهد. البته مسجد تعداد خوبی صندلی برای زواری دارد که نمی‌توانند روی زمین نماز بخوانند. اما اگر صندلی‌های مسجد پر باشد، زوار برای دریافت صندلی باید کفش‌هایشان را تحویل بدهند.

درب سمت راست، میزی است که مسئول خدام شیفت حرم آنجا می‌نشیند. پله‌های رو به بالا، ظاهراً خوابگاه خدام است. بعد از در، گوشه دیوار آب‌سردکنی قرار دارد و پله‌های رو به پایین، زوار را به وضوخانه‌ می‌رساند. وضوخانه‌ با تعدادی دمپایی تمیز، برای زائرین تدارک دیده شد که نخواهند برای وضوگرفتن، بیرون از مسجد بروند.

ضلع شمالی شبستان، چند میز تعبیه شده است که بانوان خادم، همه جور امکاناتی را در اختیار زوار می‌گذارند. از مشاوره و تصحیح نماز گرفته تا امانت کتاب و پاسخ به سؤالات شرعی. البته که این خدام، ساعت کاری دارند و 24 ساعت شبانه‌روز نیستند. سفره ختم قرآن هم در روزها و ساعاتی در شبستان، پهن می‌شود و زوار با خواندن فقط یک برگ از قرآن حکیم می‌توانند در این ختم شرکت کنند.

اتفاق خوبی که در شهریور سال 1403 افتاد، بهره‌برداری از صحن «نرجس‌خاتون»، ویژه بانوان است. فضایی بدون دید مردانه و مجزا که شامل شبستان، رواق، صحن، سرویس بهداشتی، حمام، فضای سبز و سقاخانه است و در ضلع جنوبی مسجد قرار دارد. از داخل شبستان بانوان، اگر تا انتها و به سمت قبله حرکت کنید، سمت راست محراب، درب سبز رنگی است که شما را به ایوان مسجد می‌رساند که طبقه پایین آن صحن تازه تأسیسی است که به همت زائران غیر ایرانی ساخته‌شده است.

صحن جامع امام مهدی (عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف)

صحن اصلی مسجد با نام مقدس امام عصر، نامگذاری شده است. همان صحنی که در سرود سلام فرمانده دیده‌ایم. عکس امام خمینی (ره) و امام خامنه‌ای دو طرف محراب اصلی مسجد مقام نصب است و سابقاً ساعتی هم بالای محراب ورودی بود که الان خبری از آن نیست. مسجد جمکران 14 مناره دارد. دو مناره اصلی فیروزه‌ای که در کنار محراب مسجد مقام، قد علم کرده‌اند و 12 مناره که دلت را تا مسجدالنبی می‌برد و معماری آن شبیه گلدسته‌های مسجدالنبی است.

صحن مفروش به سنگ‌های سفید که 4 حوض 8 ضلعی در 4 طرفش قرار دارد. معمولاً در ایامی که هوا خوب باشد، نیمه جلوی صحن، برای مراسم‌ها مفروش می‌شود و در مراسم‌هایی مثل نیمه شعبان و شب‌های قدر، همه صحن مفروش می‌شود. شب‌های چهارشنبه و جمعه هم فرش‌های روبروی شبستان خانم‌ها تا صبح، میزبان بانوانی است که دوست دارند در این صحن بنشینند و استراحت کنند.

سمت جنوب این صحن، پنج شبستان اصلی مسجد قرار دارد و در 4 گوشه آن، تعدادی شبستان ساخته یا در حال ساخت است. مهمترین شبستان این صحن، در سمت جنوب غربی قرار دارد که شبستان کربلا، نامگذاری شده است. شبستان کربلا، در ایامی که هوا سرد یا گرم است، میزبان مراسمات حرم است. در ورودی آقایان، در همان صحن مهدوی و درب ورودی خانم‌ها در صحن سمت راست است.

مقابل شبستان کربلا، شبستان بقیع است که گاهی بنا به اقتضائات، برای استراحت باز می‌شود و بخشی از اداره‌های حرم مثل اداره امور بانوان و منادیان معروف و زائران غیر ایرانی آنجاست.

شمال شرقی صحن مهدوی، شبستان امام حسن عسکری (علیه‌السلام) قرار دارد که برای استراحت زوار تدارک دیده شده است. درب ورودی آقایان در صحن مهدوی و درب خانم‌ها در صحن ابراهیم خلیل‌الله است. امکانات اولیه پتو و بالش هم می‌دهند. شب‌های چهارشنبه و جمعه و ایام زیارتی مثل ماه شعبان، پذیرایی زواری است که می‌خواهند یکی دو شب در مسجد بمانند.

مهمانان دائمی

به قول مجری همیشگی مسجد جمکران، دو شهید خوش‌نام گمنام، در سالگرد شهادت امام صادق (علیه‌السلام) مهمان دائمی این صحن شدند. نمی‌دانم چه کردند که بعد از حدود بیست سال که از تدفین شهدای گمنام در گوشه و کنار کشور می‌گذرد و بسیاری از مساجد، ادارات، دانشگاه‌ها و حتی بوستان‌ها مزار شهید گمنام دارند، قسمت این دو شهید صحن مهدوی مسجد مقدس جمکران شد.

یکی سال 64 در عملیات عاشورای 2 (چنگوله) عروج کرده و دومی عملیات کربلای پنج (شلمچه) محل وداعش با جسم خاکی بوده‌است و حالا بعد از حدود 40 سال در 14 اردیبهشت 1403 مهمانان همیشگی این صحن شدند و از همان روز دیگر سرشان شلوغ شد و پیامبر زوار این صحن و سرا شدند. حتماً خیلی با امام عصر مأنوس بودند که مقدر شد اینجا آرام‌گاه همیشگی‌شان باشد.

از زمان تدفین تا همین چند هفته قبل، روی مزارشان، جعبه‌ای بود که با بنر، نام ونشانشان قید شده بود. بهار و تابستان و پاییز گذشت و حالا در زمستان این بیابان، که گاهی آدمیزاد هم تحمل ایستادن در فضای باز را ندارد، دارند روی مزار این دو شهید، یادبود می‌سازند. ان‌شاءالله سیمان‌هایش ببندد و دوباره‌کاری نشود.

آشنایی با صحن مهدوی

یکی از ابتکارات جالب، اتاق‌هایی است که در هر سه ورودی صحن جامع تعبیه شده است: اتاق شارژ. اتفاقی خوب و به‌دردبخور! البته اتاق شارژ سمت چپ که روبروی شبستان زنانه است، مختص بانوان است و دو اتاق شارژ دیگر، مشترک است. نگران نداشتن شارژر هم نباشید. تعدادی شارژر در این دفاتر تعبیه شده است. البته که در شب‌های شلوغ مثل همان شب چهارشنبه و جمعه، تمام طول شب هم بیدار هستند، اما سایر شب‌ها ساعت کاری دارند.

بعد از اتاق شارژ، کیوسک‌های راهنمای زائر و نذورات است که در قسمت جنوبی صحن، کنار ورودی‌های شبستان قرار دارد. دو کیوسک کنار ورودی خانم‌ها و دوتا کنار برادران.

چهار درب اصلی، در ایام عادی سال، پذیرای زوار است. اگر در صحن مهدوی، رو به قبله بایستید، خروجی پشت سر (ضلع شمالی)، از صحن ابراهیم خلیل‌الله، شما را به باب‌الشهداء می‌رساند. خروجی سمت راست، به صحن پیامبر اعظم (ص) می‌رود و زوار به درب شماره 2، باب المعصومه (س) خواهند رسید.

درب شماره 3، باب‌القبله است که پشت شبستان اصلی قرار دارد و اگر از سمت چپ صحن مهدوی، قصد خروج دارید، بعد از گذشتن از صحن عیسی بن مریم، به درب شماره 6 باب الرضا (ع) خواهید رسید.

برای سه درب یک و دو و شش، ماشین‌های برقی تدارک دیده شده است که از درب مذکور تا جلوی مسجد می‌آید. البته به‌تازگی بنرهایی در خود صحن روی میله‌هایی نصب شده که قید کرده هر ماشینی به کدام در می‌رود. مواظب باشید اشتباه سوار نشوید.

در قسمت خروجی صحن مهدوی، به سه صحن کناری، آبخوری تعبیه شده که معمولاً در ایام شلوغ استفاده می‌‍شود. چون سه سقاخانه مدور و بزرگ در وسط هر کدام از صحن‌های جانبی قرار دارد.

به مناسب‌های مختلف، صندوق شفاف شیشه‌ای نیز در قسمت ورود به صحن جامع مهدوی هست که کمک‌های نقدی مردمی به مسجد، جبهه مقاومت یا برگزاری اعیاد شعبانیه را بر عهده دارد که معمولاً روی صندوق قید شده است. اما اگر مبلغی نذر مشخص دارید یا هدیه و پرداخت نقدی را برای کار خاصی می‌خواهید بدهید، نگران نباشید. با کمی دقت، در همان ورودی به صحن مهدوی، دستگاه‌های پرداخت نذورات و هدایا با دستگاه کارت‌خوان تعبیه شده که در 24 ساعت شبانه‌روز، بدون دغدغه می‌توانید هدایا و نذورات را پرداخت کنید. البته که دفاتر دریافت نذورات هم در بسیاری از ساعات، آماده دریافت کمک‌های نقدی و غیرنقدی است و به رسم یادبود بسته تبرکی نمک، نبات یا تسبیح می‌دهند.

اگر پول‌لازم شدیم؟!

قبل از معرفی بقیه صحن‌ها، این را قید کنم. در حالت عادی، توی مسجد پول نقد لازم نمی‌شود. دفاتر نذورات و فروشگاه‌ها، کارت قبول می‌کنند. اما اگر نیاز داشتید جابجایی مالی کنید، یک دستگاه کارت‌خوان (بدون امکان برداشت وجه) در صحن پیامبر اعظم قرار دارد. وقتی از ورودی بازرسی رد شدید، درست روبروی شماست و می‌توانید همه کارهای بانکی جز دریافت وجه را انجام بدهید.

اما اگر پول نقد لازم دارید، یک عابربانک در محوطه بیرونی باب‌المعصومه (س) قرار دارد. باید به سمت خیابان اصلی حرکت کنید، بعد پیاده‌راه سمت چپ را کمی جلو بروید تا به عابربانک برسید. دو عابر بانک دیگر هم در صحن حضرت عیسی بن مریم، سمت باب‌الرضا (ع) قرار دارد.

صحن پیامبر اعظم (صلوات‌الله علیه)

خروجی سمت راست صحن جامع است که شما را به باب المعصومه می‌رساند. اصلی‌ترین درب حرم برای زواری که بدون وسیله شخصی می‌آیند. خط تاکسی‌های حرم ـ جمکران و خط اتوبوس‌های واحد در این سمت است.

این درب به بزرگراه پیامبر اعظم (ص) می‌خورد که اگر کمی از مسجد دور شوید و میدان آل‌یاسین را رد کنید، گنبد طلایی حرم کریمه اهل‌بیت، نشان می‌دهد که به سمت قم می‌روید.

این بزرگراه که عمودهایش شماره‌گذاری شده در هر شب چهارشنبه و ایام شلوغ، پذیرای زواری است که دوست دارند از حرم کریمه اهل‌بیت (س) تا مسجد جمکران را پیاده طی کنند و در این ایام، شبیه جاده اربعین، موکب‌های پذیرایی و استراحت تدارک دیده شده است. هر سه‌شنبه، بنا به طولانی یا کوتاه بودن روزها، بین ساعت 1 پنج تا 17، از ستون 12 بزرگراه به سمت مسجد مقدس جمکران، پیاده‌روی آغاز می‌شود.

بیرون این درب، باب الشفاء مهدوی آماده خدمت به زواری است که مشکل یا بیماری خاصی دارند. قبل از ورودی باب المعصومه، سمت راست، چایخانه است که شب‌های چهارشنبه پذیرای زوار است و سحرهای روز شهادت و ولادت هم صبحانه مختصری می‌دهند. سابقاً فروشگاه بزرگی به نام گل نرگس بود که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا می‌شود که مدتی‌است کاملاً خالی و تعطیل شده است. اینجا و البته همه درب‌ها امانتداری هم دارد که بارهای بزرگ و حجیم را به آن بسپارید. از بازرسی حرم، می‌توانید ساک‌های بزرگ، فلاسک چای، پتو، زیرانداز و... را هم رد کنید. چه اینکه بسیاری از خانواده‌ها در ایامی که هوا خوب است، در گوشه کنار صحن، گعده می‌کنند.

سمت چپ قبل درب ورود، بازارچه بزرگ نرجس‌خاتون است که مغازه‌های مختلفی در آن به چشم می‌خورد از کیف و کفش و لباس تا سوپر و لوازم‌التحریر. به‌تازگی هم در انتهای این بازار، تولیدات طبیعی فالوزج، شروع به کار کرده است که کلیه محصولات سالم و طبیعی را برای فروش گذاشته است. شیرینی مختلف و متنوع و بستنی هم بدون قند وشکر سفید در آنجا پیدا می‌‍شود.

در کنار نرده‌های حرم هم سوپر کوچک رضوی با محصولاتی به رنگ و بوی مشهد هست. بخشی از محصولات رضوی را در اینجا می‌توانید پیدا کنید. در شب‌های شلوغ، معمولاً گروه‌های جهادی در این محدوده به جمع‌آوری نذورات و واکس‌زدن کفش زوار مشغول هستند.

بعد درب ورودی، سمت راست، به صحن نیم‌ساخته دیگری می‎رسید که معمولاً در ایام زیارتی، شهادت و ولادت در همین‌جا موکب حضرت زهرا (سلام‌الله علیه) عهده‌‌دار پذیرایی از زوار می‌شود. صف‌های طولانی که در نگاه اول، شاید فکر کنید هیچ‌وقت به انتها نمی‌رسد، با کمک تعداد زیادی خادم جلو می‌رود و پذیرایی می‌شوند. در این ایامی که توفیق حضور داشتم ندیدم غذا تمام شود و خدام شرمنده زوار شوند و از آن طرف، مکرر زواری دیدم که چندباره در صف می‌ایستند.

البته که کمبود جای نشستن هست و متأسفانه، بخشی از زوار، باقیمانده غذا را رها می‌کنند. کاش فرهنگ نظافت در اینجا هم حاکم شود.

به وقت خرید

فروشگاه این صحن، فضای خوبی دارد و به تازگی با تغبیر دکور، ورودی آن باز شده است. سمت راست، در قفسه‌ها محصولات طبیعی تولید جمکران از عسل، روغن، خرما، انواع شربت و... به چشم می‌خورد که با قیمت خوب و گاهی ارزان‌تر از فروشگاه‌های دیگر عرضه شده است. قسمت وسط کتاب است که چند وقتی است در ایام پرزائر، خانمی به عنوان راهنمای کتاب دیدم که البته کاش مطالعات کتابخوانی‌شان بیشتر بود. انتهای فروشگاه هم، محصولات حجاب قرار دارد.

روی سقف، انواع و اقسام کتیبه‌های عزا و ولادت دیده می‌شود که در قفسه‌ها موجود است. لوازم‌التحریر و تولیدات مذهبی مثل جاسوئیچی، ماگ، پیکسل و... موجود است. سجاده و جانماز و مهر و تسبیح هم جزو ضروریات فروشگاه‌های اماکن مذهبی است. یک‌سری اسباب‌بازی و موارد دیگر هم هست. خلاصه با هر سلیقه‌ای اینجا می‌توانید خرید کنید.

امکانات عمومی

درب ورودی خواهران شبستان کربلا، همین‌جاست. سمت راست درب شبستان، دفتر ویژه‌برنامه‌های جوانه‌‌‌انتظار دختران (گل‌نرگس) قرار دارد که در ایام زیارتی پذیرای گل‌دخترهای 8 تا 12 سال است؛ بخش پسرانه هم در ضلع شمالی صحن مهدوی است. بالای درب‌ کناری هم تابلوی واحد حقوقی نصب شده است. سمت چپ ورودی شبستان کربلا هم دفتر دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت است که نوشته برنامه‌هایش بعد نماز مغرب و عشا در شب‌های چهارشنبه و جمعه است. ساختمان‌های اداری که به کار زوار نمی‌آید.

قبل از رسیدن به صحن جامع، هم دفتر مرکزی نذورات در سمت چپ قرار دارد که در در صفحه کامپیوتری بالای آن شماره تلفن 02 پنج 31320 نمایش داده می‌شود. سمت راست دو دفتر مجزا برای پاسخگویی به سؤالات دینی خانم‌ها و آقایان تدارک دیده شده است و روی درب، کاغذی نصب شده که تلفن، کانال رسمی و QR دفتر نوشته شده است.

صحن عیسی بن مریم (ع)

این صحن در سمت چپ صحن جامع قرار دارد و امکانات سقاخانه و فروشگاه را دارد. البته فضای این فروشگاه از فروشگاه صحن پیامبر اعظم (ص) کوچکتر است و رسماً در ایام شلوغ، راه‌های بین قفسه‌ها بسته می‌شود.

تابلوی سالن شهید سلیمانی در نزدیک باب‌الرضا، بالای ساختمانی در بسته، نصب شده است و سمت راستش، موکب ثابت پذیرایی است. فقط نمی‌دانم چرا همیشه وقتی پشت بلندگو از پذیرایی می‌گویند به این درب اشاره نمی‌کنند و همه زوار را به سمت باب المعصومه می‌خوانند.

سمت چپ سالن شهید سلیمانی، بخش متبرکات حرم است که صرفاً خانم‌ها اجازه ورود دارند. هدایای غیرنقدی که زوار هدیه می‌کنند و برای مسجد کاربرد ندارد، اینجا در معرض فروش گذاشته می‌شود. از تابلوی خط، نقاشی، هنرهای دستی تا تسبیح و انگشتر و کفش. البته که برای خالی نبودن فضا، تعدادی پوشاک زنانه و بچه‌گانه هم به فروش می‌رسد.

عابر بانک را که یادتان نرفته، همینجاست. الحمدلله سنگ‌فرش شدن این صحن هم تمام شده است. قبل ورود به صحن جامع، دفتر خدمات زائر و دفتر موکب مع امام منصور (موکب مسجد جمکران در جاده اربعین) و دفتر خدمات فرش قرار دارد. یادم باشد که دفعه بعد که در سرمای هوا، صحن را فرش نینداختند، بیایم اینجا. نمی‌دانم چه سری است و این گنبد فیروزه‌ای چه کششی داردکه حتی در سرمای هوا، خصوصاً خانم‌های زائر ترجیح می‌دهند دعای توسل را با نگاه به گنبد فیروزه‌ای زمزمه کنند! نمی‌دانم چرا گاهی ترجیح داده می‌شود زوار کل دعا را ایستاده بخوانند و از فرش خبری نیست. حالا اگر زمین خیس باشد، قبول، فرش، خیس می‌شود و خشک‌کردنش کار سختی است. اما وقتی زمین خشک است، چه بهانه‌ای برای عدم انداختن فرش‌هاست.

صحن ابراهیم خلیل‌الله (ع)

این صحن حد فاصل بین صحن جامع و درب شماره یک باب‌الشهداست. این درب بیشتر برای زواری کاربرد دارد که با وسیله شخصی به زیارت این مکان مقدس مشرف می‌شود. دو پارکینگ بزرگ بعد درب اصلی و یک پارکینگ روبروی درب اصلی مهیا شده است.

بعد از درب ورودی پارکینگ، یک سوپرو فروشگاه است که زوار می‌توانند خرید کنند. ورودی پارکینگ را که رد کنید، به بازرسی می‎رسید. بعد ایست بازرسی، دو طرف دو فروشگاه بزرگ است. اولی فروشگاه محصولات فرهنگی و کتاب است و سمت دیگر فروشگاه خانواده و سبک زندگی کتاب جمکران. بزرگترین محل عرضه محصولات فرهنگی و تولیدیِ این مسجد در کنار باب‌الشهداست. همه آنچه در دو فروشگاه دیگر صحن‌ها بود، اینجا با تنوع بیشتری قابل انتخاب هست. حتی کتاب‌هایی که در دو فروشگاه دیگر موجود نباشد، ممکن است اینجا پیدا کنید.

فروشگاه محصولات فرهنگی، به علاوه کتاب انواع تابلو و تندیس، عطر و انگشتر، قلم قرآنی، ملزومات نماز، لوازم‌التحریر و انواع محصولات فکری و آموزشی را دارد. به علاوه در یک راهرو، انواع و اقسام لباس‌های مردانه هم در معرض فروش گذاشته‌شده است.

فروشگاه خانواده، کلیه تولیدات غذایی جمکران را دارد. به علاوه انواع و اقسام کیف و کوله در انداره مختلف. پوشاک نوجوان و کودک کامل‌تری دارد و برگ برنده این بخش، شربت‌خانه مسجد جمکران است که با گلدان و دیواره‌های کوتاه از فروشگاه متمایز شده و میز و صندلی گذاشتند و با چای و دمنوش و شربت از زوار پذیرایی می‌کند. منوی شربت‌خانه هم روی میز پیشخان موجود است. ساعت کاری‌اش را نمی‌دانم. اما الان شب چهارشنبه ساعت 10 باز است.

دقیقاً بعد از فروشگاه محصولات فرهنگی، در تورفتگی مسیر، تابلوی تعمیرات صلواتی ویلچر دیده می‌شود که چراغش روشن است. کاش کمی توی دید بود.

جلوتر که به سمت صحن مهدوی بیاییم، شبستان امام هادی (علیه‌السلام) است که در صحن به سمتش راهنما گذاشته شده است با این عنوان: موزه دین و زندگی، مقدم شما را گرامی می‌دارد. البته باید قاعدتاً ساعت بازدید قید می‌شد.

روبرو، ورودی خواهران شبستان امام حسن عسکری(علیه‌السلام) ـ جهت استراحت ـ است و دفتر پیداشده‌های مسجد کنار آن است. تا حالا ندیده بودمش و نمی‎‌دانم تا چه مدتی وسایل پیدا شده را نگه می‌دارند. دفتر پیدا شدگان (افراد پیداشده) کنار باب‌الشهاده است.

این صحن مشاوره تربیتی و خانوادگی هم دارد و قبل ورود به صحن اصلی، بالای یکی از پنجره سمت راست نوشته شده است: وقف مهدوی!

خادمان افتخاری

از همه چیز گفته شد، جز خادمان افتخاری که با جان ودل می‌آیند و خدمت می‌کنند. طبعاً بخشی از خدام، کارمند این آستان هستند. اما اکثر آنان عاشقانی هستند که به عشق مولای موعود، از کار و زندگی و وقتشان می‌گذرند تا ساعتی را به شیفتگان امام عصر، خدمت کنند. گاهی جارو دست می‌گیرند، فرش پهن می‌کنند، در هوای سرد با چوب‌پر خادمی حضور دارند تا زوار را راهنمایی کنند.

طبق اطلاعات مسجد مقدس جمکران، شیفت‌ها چهار ساعته است و هر خادمی باید سالیانه 9 شیفت فوق‌العاده هم در مسجد حضور داشته‌باشد. اگر کسی علاقه‌مند است تا دهم اسفند سال جاری، فرصت دارد که با مراجعه به سایت مسجد مقدس جمکران، به عنوان خادم افتخاری نام‌نویسی کند. بعضی از خدام ساکن شهر مقدس قم هستند و بعضی دیگر مسافرند.

اینجا همه چیز بوی مهدویت می‌دهد. از کتابفروشی و شربت‌خانه تا اتاق شارژ و نذورات و تبرکات. همه چیز یا پسوند مهدوی دارد یا اسمی دارد که ما را به مهدویت پیوند می‌دهد. کاش همه زندگی‌مان رنگ مهدوی بگیرد و جز برای رسیدن به ظهور گام برنداریم.

انتهای پیام/