سیر تحولات در بازار خودروهای داخلی
اقتصاد ایران: کارشناسان معتقدند تصمیم جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام مبنی بر کاهش ارز تخصیصی بهواردات خودرو از ۳.۳ به ۲ میلیارد یورو و افزایش تعرفه واردات از ۶۰ به ۱۰۰ درصد، پیامدهای قابلتوجهی بر بازار خودرو دارد و حتی میتواند به افزایش قیمت خودروهای داخلی در سال آینده منجر شود.
هفته گذشته بود که محسن زنگنه، نماینده مجلس در فضای مجازی عنوان کرد: «با مصوبه مجمع تشخیص مصلحت و با حضور رئیسجمهور، ارز واردات خودرو از ۳.۳ به ۲ میلیارد یورو کاهش یافت و تعرفه واردات خودرو نیز از ۶۰ به ۱۰۰ درصد افزایش یافت.»
البته هیات عالی نظارت پیش از این با مصوبه خودرویی کمیسیون تلفیق مخالفت کرده بود؛ چراکه تاکید داشت بانکمرکزی بر عدم توانایی تامین ارز ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورویی ورود خارجیها اذعان کرده است؛ با این حال نمایندگان در صحن مجلس بار دیگر، بر ارز مورد تایید خود، اصرار کردند. اما حالا با مصوبه اخیر مجمع تشخیص بهنظر میرسد این اختلاف نظر بهپایان رسیده است و این تصمیم در کاهش میزان ارز تخصیصی بهواردات خودرو و تعرفه ورود خارجیها میتواند یکی از پرچالشترین بخش بودجه ۱۴۰۴ و بازار خودرو در سال آینده باشد.
این تصمیم درحالی اتخاذ شده که طی یکی دو سال اخیر تغییر سیاست دولت در واردات خودرو تاثیر مثبتی بر بازار داشته و با تغییر جریان کلی بازار تا حد زیادی مانع از تبدیل خودرو بهکالای سرمایهای شده است؛ چنانچه وضعیت قیمتها در بازار طی ماههای اخیر نشان میدهد که با وجود افزایش قیمت ارز، رابطه قدیمی نرخ ارز و قیمت خودروهای وارداتی و حتی داخلیها در بازار آزاد از میان رفته است.
کارشناسان معتقدند چنین تغییرات مهمی که در نتیجه آزادسازی واردات خودرو صورت گرفته، نهتنها بهتثبیت قیمتها کمک کرد، بلکه دست سفتهبازان را از بازار خودرو وارداتی و داخلی کوتاه کرده و منجر بهشفاف شدن معاملات در این بخش از بازار شده است.
در روزهای اخیر غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۴ هم در فضای مجازی با اشاره بهمخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام با کاهش تعرفه واردات خودرو نوشت: «منتظر ارزان شدن خودرو نباشید؛ مجمع تشخیص مصلحت با تایید نظر دولت و برای تامین درآمد بهکاهش تعرفه واردات خودرو از ۱۰۰ به ۶۰ درصد رای نداد و تامین ارز را در سقف ۲ میلیارد یورو نگه داشت تا همچنان خودروسازان داخلی بهافزایش قیمت خودرو ادامه دهند.»
به اعتقاد بسیاری از متخصصان، افزایش تعرفههای واردات عملا بهمعنای افزایش هزینههای واردات خودرو است و این افزایش هزینهها بهطور مستقیم بهقیمت نهایی خودرو منتقل میشود و موجب رشد بهای مدلهای وارداتی در بازار میشود.
بهدنبال افزایش قیمت خودروهای وارداتی، رقابت در بازار کاهش یافته و خودروسازان داخلی انگیزه کمتری برای بهبود کیفیت و کاهش قیمت محصولاتشان دارند و این مساله میتواند ارزش خودروهای داخلی را در بازار باز هم افزایش دهد.
بنابراین از نگاه بیشتر کارشناسان با توجه بهاینکه نرخ ارز همچنان روند صعودی دارد، این وضعیت میتواند بهافزایش قیمت خودروهای داخلی در سال آینده منجر شود.
بهعلاوه، این افزایش قیمتها ممکن است موجی از تورم را در سایر بخشها ایجاد کند. همچنین افزایش تعرفه واردات به ۱۰۰ درصد تنها بهبهبود درآمدهای دولت کمک خواهد کرد؛ بنابراین در چنین وضعیتی عمل به قانون واردات خودروهای کارکرده، میتواند بخشی از نیاز بازار را برطرف و بازار را رقابتیتر کند.
درواقع با افزایش تعرفهها، واردات خودروهای متنوع و با فناوریهای جدید محدود شده و انتخاب مصرفکنندگان بهخودروهای داخلی محدود میشود و تقاضا برای خودروهای دستدوم افزایش مییابد.
یکی از کارشناسان بازار خودرو همچنین بهنقش واردات خودرو در مدیریت نقدینگی اشاره کرد و با توجه بهتاثیر واردات بهعنوان ابزاری مهم برای مقابله با تورم در این بازار و افزایش رفاه مصرفکنندگان گفت: «ارزیابیها نشان میدهد اجرای قانون واردات خودرو و سرعت گرفتن این روند، بهخودی خود سبب کاهش تاثیر تحولات ارزی بر قیمت انواع خودرو شد و با وجود افزایش نرخ دلار، بازار خودرو بهویژه بخش مرتبط با مدلهای وارداتی رشد چندانی را بهلحاظ قیمت تجربه نکرد. با این حال درصورت محدود شدن واردات خودرو یا افزایش تعرفهها، قیمتها در این بخش از بازار نیز مجددا سیر صعودی بهخود خواهد گرفت.
نوسان قیمت در بازار خودروهای مونتاژی
خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۱۵ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که پژو ۲۰۷ پانوراما اتومات ارتقا یافته (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۳۰ میلیونتومان، شاهین اتومات پلاس (۱۴۰۳) با ۱۲ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۲۲۰ میلیونتومان، ساینا GX دوگانه (۱۴۰۳) با ۸ میلیونتومان کاهش ۵۸۷ میلیونتومان، سورن پلاس با مانینتور بدون رینگ (۱۴۰۳) با ۷ میلیونتومان کاهش ۸۲۲ میلیونتومان، پژو ۲۰۷ اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۶ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۲ میلیونتومان و کوییک GXL (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۴ میلیونتومان کاهش ۴۷۹ میلیونتومان ارزشگذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد رشد بهای ۵ تا ۳۰ میلیونتومانی و افت قیمت ۳ تا ۳۵ میلیونتومانی بودیم. جایی که ارزش فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۷۹۰ میلیونتومان و هایما S۵ جدید (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیونتومان افزایش به یکمیلیارد و ۶۸۰ میلیونتومان رسید. از طرفی کیامسی X۵ (۱۴۰۳) با ۳۵ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۷۸۵ میلیونتومان، اسکایول ET۵ نبکا (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۴۸۰ میلیونتومان و اکستریم VX (۲۰۲۳) با ۲۰ میلیونتومان کاهش ۴ میلیارد و ۴۹۰ میلیونتومان قیمتگذاری شدند.
در گروه خودروهای وارداتی نیز شاهد رشد بهای ۲۰ و ۳۰ میلیونتومانی و افت قیمت ۳۰ و ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که ارزش هیوندای کرتا (۲۰۲۳) با ۳۰ میلیونتومان افزایش به ۳ میلیارد و ۱۳۰ میلیونتومان و جتا VS۵ (۲۰۲۳) با ۲۰ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۱۲۰ میلیونتومان رسید.
از طرفی تویوتا لوین هیبرید (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۹۵۰ میلیونتومان و جیایسی امکو (۲۰۲۴) با ۳۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیونتومان قیمتگذاری شدند.