علی ابراهیمی، رصدگر هلال ماه و عضو شورای دبیران کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر به بررسی اهمیت رصد هلال ماه و شرایط دیدن هلال ماه شعبان پرداخت و اظهار داشت: از زمان‌های بسیار گذشته، تقویم قمری به عنوان راحت‌ترین روش برای ثبت تاریخ مورد استفاده قرار گرفته و برای شروع ماه قمری از دیدن هلال ماه در افق غربی استفاده می‌شود. تقویم قمری هزاران سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و اکنون نیز در دین اسلام، بسیاری از وقایع صدر اسلام بر اساس این تقویم نگاشته شده است. بنابراین، دیدن هلال ماه نو همیشه جذابیت‌های خاص خود را دارد.

وی افزود: در طول ۱۲ ماه قمری، هلال‌های مختلفی وجود دارد؛ برخی از این هلال‌ها قبل از طلوع خورشید و برخی دیگر بعد از غروب خورشید و حتی برخی در طول روز ممکن است قابل مشاهده باشند. مشخصه‌های هلال ماه همیشه به ما نشان می‌دهد که شرایط دیدن آن به چه صورت است و آیا دیده نمی‌شود و اگر دیده شود نیاز به چشم غیر مسلح و یا ابزار اپتیکی داریم.

ابراهیمی تأکید کرد که برای دیدن هلال ماه، بررسی مشخصه‌های آن از پیش ضروری است. اولین کاری که انجام می‌دهیم این است که در شامگاه بیست و نهم ماه قمری، پیش از شروع رصد هلال، به دنبال یافتن زمان ماه نو بر اساس تقویم نجومی می‌گردیم.

وی زمان ماه نو را این‌گونه توضیح داد: در زمان ماه نو، ماه به ملاقات خورشید می‌رود و مدتی در آسمان دیده نمی‌شود. این لحظه برای هلال پیش رو مقارن است با ساعت ۱۶:۰۶ دقیقه چهارشنبه دهم بهمن ۱۴۰۳. پس از این لحظه، با حرکت کره ماه در مدارش به دور کره زمین، به تدریج از خورشید فاصله می‌گیرد و هلال ماه تشکیل می‌شود.

ابراهیمی در ادامه گفت: روز ۱۱ بهمن ۱۴۰۳، که مصادف با بیست و نهم ماه رجب است، زمان مناسبی برای دیدن هلال ماه شعبان خواهد بود. در این زمان، ما در افق غربی پارامترهای رصدی ماه را بررسی می‌کنیم. برای مثال، در شهر تهران با غروب خورشید که حدود ساعت ۱۷:۳۰ دقیقه خواهد بود، ماه حدود ۱۰ درجه از افق ارتفاع دارد و جدایی زاویه‌ای‌اش از خورشید تقریباً ۱۳ درجه است. در این زمان، یک و نیم درصد از سطح ماه روشن شده و پس از غروب خورشید، یک ساعت فرصت داریم تا هلال باریک ماه را پیش از غروبش در افق پیدا کنیم.

وی همچنین به استفاده از موقعیت سیارات در آسمان برای رصد هلال ماه اشاره کرد و افزود: برای جستجوی ماه، می‌توانیم حتی بعد از غروب خورشید از سیاراتی که این شب‌ها در افق غربی قرار دارند، مانند زهره و زحل، استفاده کنیم. این سیارات می‌توانند شاخص خوبی برای پیدا کردن هلال ماه باشند.

ابراهیمی خاطرنشان کرد: منجمان برای پیدا کردن هلال ماه در افق، همواره از مشخصه‌های هلال و اجرام آسمانی که در کنار ماه هستند، بهره می‌برند. آن‌ها یک منطقه‌ای را در افق که هلال ماه در آنجا حضور دارد مشخص کرده و کار جستجو را بعد از غروب خورشید انجام می‌دهند.

این رصدگر هلال ماه در پایان خاطرنشان کرد: رؤیت هلال ماه شعبان ۱۴۴۶ با چشم غیرمسلح، تمرین خوبی است تا کم‌کم مهیای رؤیت هلال ماه مبارک رمضان امسال در اسفند ماه شویم.